Menntamál - 01.12.1966, Síða 28

234
MENNTAMAL
sé varla alvarlegur ágreiningur, að skólum okkar sé slíkrar
stefnu vant.
Ekki mun ég orðlengja um orsakir þessa stefnuleysis.
Tvennt vildi ég þó aðeins nei'na: Ekki fer hjá því, að mikil
áherzla á málfræðinám í skólum hér hefur að nokkru staðið
í vegi fyrir æskiiegri þróun lifandi málsiðkana, en til þeirra
telst m. a. ritgerðasmíð; skortur Iiandbóka og hentugra
kennslubóka hefur og mjög staðið markvísu starfi á þessu
sviði fyrir þrifum. Hvort þetta eru veigameiri orsakir en
aðrar almennari, sem ég hirði ekki að rekja, skal ósagt látið.
Um það hef ég þegar nokkuð rætt, að helzta hlutverk
kennarans í upphafi hinnar eiginlegu ritþjálfunar ætti að
vera að þroska fundvísi nemenda á hugmyndir. Jafnframt
skyldi hann með spurningum sínutn og athugasemdum
stefna að því að glæða skilning nemenda á fjórum megin-
reglum, sem liggja til grundvallar góðri málsnotkun, jafnt
í ræðu sem riti. Leggja reglur þessar einkum áherzlu á
nauðsyn skýrleiks í framsetningu, einlæga tjáningu, hóf-
semd í fullyrðingum og vara við ofnotkun tízkuorða og
útslitinna orðtækja.
Ég tel, að farsælt sé þegar í upphafi gagnfræðanáms að
treysta enn frekar þennan grundvöll með því að setja
nemendum þá þegar almennar, en ákveðnar meginreglur,
sem skuli vera undirstaða alirar ritsmíðar á gagnfræðastigi.
Avinningur af slíkum reglum er ótvíræður, þar sem þær
eru í senn mikilsverð leiðbeining fyrir nemendur og hag-
kvæmur gagnrýnimælikvarði fyrir kennarann. Eftirfarandi
sjö reglur telur David Holbrook að henti bezt sem grund-
völlur góðrar ritsamningar. Ég fæ ekki betur séð en að þær
henti íslenzkum nemendum engu síður en enskum. Reglur
þessar eru:
1. Skrifaðu Ijóst.
2. Skrifaðu af sannfæringu.
3. Forðastu þarflaus orð og ónytjumælgi.