Bjarmi - 01.12.1987, Page 11

Sáning á jólum
Hver er mest hinna þriggja stórhátíða ársins? Þvíer erf-
itt að svara. Sjálfsagt halda margir því fram — og ekki að
ástæðulausu—að páskarnirséu mesta hátfðin. Efnipásk-
anna er orðið um upprisu Jesú frá dauðum, um sigur
lífsins, eilífa lífsins, á myrkri, dauða og eilífri glötun. Ef
páskar hefðu ekki runnið upp hefðu jóiin með öllum
björtu minningunum ekkert eilífðargildi.
Samt er það óhagganiegt: livorki páskar né hvítasunna
hafa eins sterk tök á mönnum og einmitt jólin. Jólin sem
barnið lifír á heimili sínu, þegar um raunverulegjól erað
ræða, gleymast ekki þó að hárin gráni.
Jensína
Móðir mín dó í febrúarmánuði árið
1917 þegar ég var á fimmta ári. Ég átti
því síðustu jólin með móður minni
1916 og man ekkert eftir þeim.
Fyrstu jólin sem ég man nokkuð vel
voru jólin 1918. Á aðfangadagskvöld
sat ég við borðið með hlaða af gjöfum,
eftir mælikvarða þeirra tíma. Fyrri
heimsstyrjöldinni hafði lokið 11.
nóvember sama ár. Allir voru glaðir
og langaði til að gleðja aðra, einkum
börnin, og ég hlaut minn skerf af gleð-
inni.
Á þessum tíma var góð ráðskona á
heimili mínu. Hún var mér eins og
móðir í tvö ár. Hjá henni fékk ég svo
góða „uppbót“ á því sem ég hafði
misst 1917 að ég varð lítið var við að
ég saknaði móður minnar. Ráðskon-
an okkar hét Jensína og hjá henni
hlaut ég allt sem móðir getur veitt sex
ára dreng. Hún gaf mér tvö bestu
bernskuárin mín og hún stuðlaði að
því að ég lifði tvenn jól sem ég gleymi
aldrei.
Það er ekki svo að skilja að faðir
minn hafi verið mér einskis virði. Nei,
hann skipaði háan sess í vitund minni.
Þegar hann var að heiman í vinnu
þráði ég á kvöldin að hann kæmi
heim. En Jensína var alltaf heima og
hún hafði tíma. Það er varla neitt sem
skiptir barn meira máli en að einhver
hafi tíma til að sinna því.
Hvernig liðu þessi tvö góðu að-
fangadagskvöld 1918 og 1919? Mun-
urinn var mikill að því er varðaði efn-
isgæðin, það man ég. Fögnuðurinn
sem fyllti hug manna 1918 vegna þess
að styrjöldin mikla var á enda var um
það bil að fjara út. Peningastraumur-
inn sem við höfðum kynnst var einnig
að dvína. Gjafirnar voru ekki eins
margar 1919 og árið áður svo að ég
man að ég sat með einfalt leikfang og
sagði: „Fáum við ekki meira?“
En það sem varðaði mestu, hið and-
lega inntak, var hið sama á báðum
hátíðunum. Jólatréð var skreytt og
með logandi kertum. Við sungum
jólasálmana, og núna — mörgum
árum seinna — er ég sannfærður um
að á þessum tvennu jólum var trúnni á
boðskap jólanna greiddur vegur,
trúnni á þann boðskap að Guð hafi
komið til sögunnar og gefið glötuðum
heimi frelsarann Jesúm.
Djákninn
Síðasti skóladagur fyrir jólaleyfið
er líka þáttur í minningunum um jólin
í bernsku. Það var hátíðisdagur þar
sem við börnin fengum ekki aðeins
forsmekk jólahátíðarinnar heldur
þori ég að ganga feti framar og segja
að sá dagur hafi veiít okkur „for-
smekk af himni á jörð“, eins og skáld-
ið kemst að orði.
Við sungum hvern jólasálminn af
öðrum og djákninn, einsog kennarinn
í sveitinni var kallaður, las jólasögur og
talaði við okkur um hinn mikla fögnuð
jólanna. Djákninn okkar heima var af
gamla skólanum eins og það var kail-
að þar sem kristinfræðin var talin
nauðsynlegasta námsgreinin í skólan-
um. Þegar ég var drengur hlutum við
rækilega tilsögn í biblíusögum og
minni fræðum Lúthers og við lærðum
marga sálma utan bókar.
Sunnudagaskóli var enginn í sókn-
inni minni þegar ég var drengur svo að
ég kom aldrei á jólatréssamkomu
sunnudagaskóla. En að kvöldi jóla-
dags var jólatréssamkoma fyrir börn
og fullorðna í kristilega samkomuhús-
inu.
Það var forstöðumaður hússins sem
sá um hátíðina. Okkur börnunum var
vísað fyrst inn í litla salinn og urðum
að bíða þar þangað til stjórnandinn
hafði kveikt á kertunum á trénu. Þeg-
ar því var lokið var dyrunum að dá-
semdunum lokið upp og við gengum
syngjandi kringum jólatréð.
Það kom enginn ókunnugur til að
tala. Það voru óskráð lög að það til-
heyrði embættisskyldu djáknans að
annast ræðuna. Við börnin stóðum í
hálfhring og djákninn talaði við okkur
um barnið sem fæddist í Betlehem,
um barnið sem óx upp og varð fullorð-
inn maður og fetaði hina erfiðu slóð til
Golgata til þess að friðþægja fyrir
synd heimsins. Djákni bernsku minn-
ar var sáðmaður guðsríkis, því að
mestu máli skiptir að sá sem talar flytji
orð Guðs (1. Pét. 4,11).
S.P. Zacho, Danmörku
11