Heima er bezt - 01.07.1952, Blaðsíða 13

Nr. 6
Heima er bezt
205
Helgi Valtýsson:
SILKITUNGA
Ég hlustaði A „Eldhússdagsumræður
frá Alþingi" í Ríkisútvarpinu. Frá upp-
hafi til enda. Unz hugur minn var allur
í uppnámi. Ég heyrði ekki lengur ræð-
urnar, heldur aðeins raddblæinn, hrjúfan
og ruddalegan, þrunginn af þröngsýnu
og furðu grunnskreiðu flokksofstæki. —
Voru þetta sömu nrennirnir, sem fyrir
skömmu höfðu staðið frammi fyrir hátt-
virtum kjósendum, skrúðmálgir og
ísmeygilegir?
„Gott er að hafa tungur tvær og tala
sitt með hvorri,“ segir gamalt spakmæli.
Þetta virðist þrautreynt og þjálfað í
stjórnmálalífi þjóðarinnar. — Og skyndi-
lega skaút tipp í huga mínum minning-
unni um mann einn frá æskuárum mín-
um. Honum hafði ég gersamlega gleymt
um áratugi! Nú reis hann upp úr gröf
sinni og steig fram á. vettvang dagsins í
alveldi arfborinna eiginda: — með tung-
urnar tvær svo vel tamdar og þraut-
þjálfaðar, að jrar brást aldrei bogalistin!
— Hvílíkt glæsi-met hann myndi sett hafa
í Ríkisútvarpinu í umræðum frá Alþingi,
þar sem löghelgaður virðist vera allur
ósómi í óvandaðasta munnsöfnuði þjóð-
arinnar. Því að hvergi hefi ég fyrirhitt
jafn ísmeygilega samantvinnað og snilld-
arlega glitofið í einum og sama rnunni
hunangssætustu fleðumælgi og rætnasta
baktal og níð sem hjá Tóta gamla 'á Hóli.
Þarf eigi langa sögu að segja til að ganga
úr skugga um gáfnafar hans og innræti!
•artungu bjuggu þau síðan, unz
Árni drukknaði, 18. nóv. 1893.
Á fyrri búskaparárum sínum,
um 1870, var Árni um skeið
hreppstjóri í Bæjarhreppi, en á
seinni árum mun hann ekki hafa
sinnt opinberum störfum.
Foreldrar Árna fluttust til
hans á gamals aldri og dóu hjá
honum. Ólöf lézt 8. júní 1866, 74
ára, en Einar 4. febrúar 1872, 88
ára.
Tvö börn Árna og Guðrúnar
komust til aldurs, Guðrún, hús-
freyja á Lambastöðum í Laxár-
dal, enn á lífi í Búðardal, nær
níræð að aldri, og Þorleifur,
steinsmiður í Reykjavík, dáinn
1934.
Er hér gripið niður af handahófi og
brugðið upp einni skyndimynd af ótal
mörgum:
Útkjálkasveit með fimm sex
bæjum: Barið að dyrum í
skammdeginu. Tóti gamli arkar
til dyra og tekur á móti gestin-
um. Hann brosir frá eyra til
eyra. Blíðmælgin drýpur sem
hunang af vörum hans:
„Ne-i-i, er sem mér sýnist! —
Æ-i, kondu nú ble-es-aður og
sæll, Jóhann minn, og þakka
þér margvíslega fyrir síðast! —
Og velkominn skaltu vera! —
Mikil ósköp er nú langt síðan þú
hefir komið hingað! — Hefir
sjálfsagt verið önnum kafinn á
heimilinu að vanda. — f nógu
er svo sem að snúast fyrir at-
hafnamanninn á öllum tímum
árs! Og heimilisþarfirnar segja
til sín. — Ekki er nú að spyrja
að því! — Okkur hefir orðið svo
tíðrætt um það hérna á Hóli,
hvort nokkuð myndi vera að hjá
ykkur heima. Hvort konan þín
ble-es-uð eða barna-gullin
kynnu að hafa orðið veik, eða þá
eitthvert slysið borið að hönd-
um! — Ég geng í hættu hvar
sem er, stendur í sálminum. —
Já, það er ég viss um, að henni
Gunnfríði minni, húsfreyjunni
hérna, muni létta heldur en ekki
fyrir brjósti af gleðinni við að
sjá þig heilan á húfi og frétta,
að allt sé í sælunnar standi
heima hjá þér! — Já, ble-es-að-
ur vertu! — Og nú ætla ég að
hlaupa inn og segja henni held-
ur en ekki fréttirnar, hver kom-
inn sé! — Mikil ósköp held ég
hún verði glöð, hún Gunnfríður
mín!“ — (Snarast inn aftur.
Gesturinn hefir ekki komið upp
orði).
„Æ-i, Gunnfríður mín, hús-
freyja góð. Nú er hann kominn
hérna úti, enn einu sinni, bölv-
aður ræfillinn hann Jói í
Naustahvammi! Og efalaust í
einhverri betli-sníkju-ferðinni
að vanda! — Béaður skarfurinn
sá arna! — Sennilega er nú kerl-
ingarskrukkan og krakka-
skammirnar búin að éta allt
ætilegt í kotinu og sleikja innan
koppa og kyrnur, svo að allt er
á berum botni! — Og sjálfur
tekur karlskrattinn aldrei ær-
legt handarvik til að létta undir
með hyskinu á einhvern hátt!
— Ekki held ég hann bregði sér
á sjóinn, þó að rjóma-blíðu-logn
sé, og fiskurinn alveg uppí land-
steinum! — Æ-i, Gunnfríður
mín, húsfreyja góð. Hann er
eitthvað svo hörmungarlega
sultarlegur á svipinn, mann-
skrattinn, að ég held það sé
gustuk að sletta í hann spæni
eða bita til að losna við hann
sem fyrst og fljótast! — Það er
hreinasta mannraun að horfa
uppá hann og þurfa að yrða á
hann, bölvaðan skjáhrafninn
þann arna!“
Húsfreyja kemst loksins að:
„Hvað er að heyra til þín, Þór-
arinn! Láttu manninn koma inn
undir eins, og biddu hann að
gera svo vel!“ (Tóti fer út).
„Já, vissi ég ekki! — Hún varð
nú heldur en ekki glöð, hún
Gunnfríður mín, ble-esunin. —
Og hún biður þig ble-es-aðan að
gera svo vel og ganga í bæinn
og þiggja einhverja hressingu,
áður en þú haldir lengra á þinni
ferðareisu! — Hana langar slík
ósköp til að heilsa uppá þig og
frétta af ble-esaðri konunni
þinni og barna-gullunum! — Já,
mikil ósköpin, já. Ég held nú
svosem það! — Gerðu nú svo vel
og gakktu í bæinn! •— Og vel-
kominn skaltu vera, sagði hún
Gunnfríður mín, húsfreyjan
góð!