Heima er bezt - 01.05.1955, Blaðsíða 20

Heima er bezt - 01.05.1955, Blaðsíða 20
148 Heima er bezt Nr. 5 er af rósaættinni og hefur ekki færri en tíu hvít krónublöð á- samt dökkum fagurlaga blöðum, sem eru ljósleit að neðan eins og óskyggt silfur. Aðrar, þúfur þekur maríustakkurinn með gulgrænum blómaklösum eða þá skrautlegir blóðbergsskúfar eða önnur auðlegð. Alpajurta í fjöl- breytileika, sem verður furðu- legri fyrir þá sök, að maður átti ekki von á að sjá svona mikið af þeim hér. Þegar upp á fjallið kemur, dregur úr gróðrinum, og manni verður þvíi að horfa sér fjær, meðan klárinn lötrar þolinmóð- ur ógreiðfæran götuslóðann. Snævi krýnd fjöll hillir í fjarska, sveipuð hálfgagnsæjum þoku- hjúp. Og svo hallar aftur undan fæti, og enn liggur leiðin yfir heiðarfláka, þar til komið er of- an í dalinn, þar sem spóinn vell- ir sinn graut í kyrrð næturinn- ar eða flýgur upp með léttu vængjataki og stendur vörðinn, unz ferðalangarnir eru riðnir hjá. íslenzka sumarnóttin er eins dásamlega fögur og mild og heima hjá okkur í Danmörku. Vinhlýjum bjarma slær á bæj- arþilin, — hér er okkur búin góð hvíld, um hana er ferðlúnum aldrei synjað, enda þótt höggin þrjú, sem hann drepur með svipuskaftinu á dyrastafinn veki heimilisfólkið af værum blundi. Menn verða að kynnast ís- lenzka landslaginu af eigin sjón og raun til þess að geta skilið eiginleika þess, og eigi að lýsa því með orðum, þarf listamaður að halda á pennanum. Og það ber að harma, að hvorki íslend- ingum eða Dönum hefur tekizt að lýsa þessum héruðum á þann veg, að lesendur hafi yfirleitt getað myndað sér ljósa skoðun á þeim. Og Öðrum útlendingum hefur heldur ekki tekizt það. En óskandi væri, að einhverju dönsku skáldi væri kleift að inna af hendi þetta hlutverk, skáldi, sem hefur næmt náttúruskyn og lag hefur á að lýsa náttúrufeg- urð. Slíkt skáld ætti erindi til íslands. Og jafnframt væri þess óskandi, að einhverjir málara okkar tækju í sig kjark og færu til íslands. Rithöfundum og mál- urum, sem góðum kostum eru búnir, bíður þar mikið hlutverk og merkiiegt. Og það er ekki landslagið eitt, sem mundi hrífa þá, þjóðlífið mundi engu síður orka á þá. Það er nefnilega búið öllum góðum eiginleikum, það er sérkennilegt, frumlegt, aðlað- andi. Óþrotleg yrkisefni má sækja í störf íslendinga til lands og sjávar, daglegt heimilislíf þeirra og ferðalög á hestum. Því miður er ferð til íslands og dvöl í landinu ýmsum erfið- leikum háð, og er þá fyrst og fremst að geta þess, að hún er kostnaðarsöm. Stafar þetta mest af því, að nauðsyn krefur, að hestar séu notaðir til allra ferða laga og ekkert verður ferðast án leiðsögumanns, sem bæði er kunnugur leiðinni og gætir hest- anna. Ekki verður komizt af með minna en fjóra hesta handa sér og fylgdarmanni, nefnilega þrjá reiðhesta og einn klyfjahest. En ef ætlunin er að leggja upp í langferð, þarf fleiri hesta, svo að hægt sé að skipta oftar. Fæði og húsnæði er ekki dýrt, og oft- ast nær er hægt að fá góðan og lystugan mat á bændabýlunum, að minnsta kosti ef þess er gætt að fara ekki heim á fátækustu bæina. Það er óréttmæt ásökun, að næturgisting í íslenzkri sveit sé ill yfirleitt vegna óþrifa og ills matarræðis. Ferðalangurinn getur verið óheppinn að þessu leyti, en þegar hann skrifar um ferðalagið og lætur þess getið, að hart nær ógjörlegt sé að ferð- ast um þetta land nema því að- eins að hafa meðferðis tjald, rúm og matvæli, þá gerir hann sig sekan um ósannsögli og ósvinnu, þar sem hann launar gott með illu, ef til vill með það í huga, að koma sér með því í mjúkinn hjá lesendum og þá jafnframt láta skína í, að hann sé einhver helj- argarpur'). Það er ekkert á móti því, að ísland sé allað „Ultima Tule“, en þeir tímar eru liðnir, ') Ekki veit ég með vissu, hvaða ferða- sögu Feddersen hefur hér í huga, en ekki er ólíklegt, að hann eigi hér við ferðasögu eftir Keilhack nokkurn, sem ferðaðist hér árið 1883 og gaf út bók um för sína 1885, sama árið og bók Feddersens kemur út. Fremur ætla ég þó, að höf. eigi við bók Ross Brownes, sem er enn furðulegri ó- sannindaþvættingur, og bók Paijkulls hins sænska mun honum og hafa verið kunnug. að íbúarnir séu einangraðir frá menningu og menntun. Með meiri rétti má nú segja, að marg- ir íslenzkir bændur lifi um efni fram og eigi í vitum sí.num ýmis- legt, sem ekki verður talið nauð- synlegt. Segja má, að enskt sæta- brauð, vín ,sænskt púns, súkku- laði og fleira þess háttar sé al- gengt, og jafnframt er það ekki óalgengt, að sængurföt séu með útsaumi og á þvottaborðinu séu smekkleg baðhandklæði, o.s.frv. Ætla menn nú, að ferðalangur- inn, sem kemur á dönsk bænda- býli, finni ekkert þar aðfinnslu- vert heldur hið gagnstæða? Nei, slíku mun ekki til að dreifa. Og þegar alls er gætt, þá er engu lakara að gista íslenzka bónd- ann, að því er fæði og húsnæði varðar, en stéttarbróður hans í mörgum héruðum Danmerkur, Noregs eða Svíþjóðar. Nú skyldi enginn ætla, að hér gæti of mikillar bjartsýni. Þess vegna er bezt að geta þess hér á hverju ferðamaðurinn á von, er hann kemur á íslenzkt sveita- heimili. Þótt komið sé á bæinn mjög síðla kvölds, og húsbænd- ur séu vaktir af værum blundi, verður þér ávallt vel tekið. Og áður en langt um líður, er bor- inn fyrir þig kvöldverður, brauð, smjör, kjöt, ostur og annaðhvort ágæt nýmjólk eða kaffi, sem er þjóðdrykkur íslendinga, og er naumast annars staðar betur gerður. Sængurfatnaður allur er hreinn og fallegur, og þvotta- áhöld óaðfinnanleg. Að morgni kemur húsfreyja, dóttir hennar eða einhver vinnukonan með kaffi, hveitibrauð eða pönnu- kökur í rúmið til gestsins, og skömmu síðar er framreiddur ríkulegur morgunverður, steikt- ur fiskur eða kjöt, egg og ostur ásamt ágætri mjólk — og loks kaffi. Ef ferðamaðurinn hefur hug á að borða miðdegisverð, er venjulega hægt að fá hrísgrjóna- graut og kjöt eða svipaða rétti, og alltaf, þó einkum á sumrin, er hið svonefnda skyr á boðstól- um, mjólkurréttur, sem svipar nokkuð til mjólkurhlaupsins hjá okkur. Við þetta vil ég svo bæta því, að framkoma og klæðnaður þeirra, sem gestinum þjóna til borðs, stendur hvergi að baki því, sem títt er hér í Danmörku, hvað

x

Heima er bezt

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heima er bezt
https://timarit.is/publication/380

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.