Heima er bezt - 01.10.1955, Side 11

Nr. 10
Heima er bezt
299
Frá liðinni tíð
Margt er breytt í Reykjavik síðan d „skútuöldinni“ svonefndu. Hér er mynd frd þeim
tima, er sýnir flotann á „höfninni". Skiiturnar voru mikil framför frá opnu bdtunum,
sem áður voru eingöngu notaðir hér á landi.
ern með fjóra sveina og hann
hafi verið dubbaður til riddara
og hafi eftir það haft hvítan
fálka í bláum feldi í skjaldar-
merki sínu. Dálítið er þó þessi
riddarasaga vafasöm.
Bjó Loftur fyrst á Möðruvöll-
um með bústýru, Kristínu Odds-
dóttur, lögmanns lepps Þórðar-
sonar. Hún var mikilhæf kona,
ættstór og auðug. Átti Loftur
með henni 3 sonu, og unni henni
mjög. En þó kvæntist hann
henni ekki og er óvíst hvers
vegna. En sennilegast er að
frændur þeirra hafi staðið á
móti því, að þau ættust. Hann
segir í háttalykli sínum, sem
hann kvað til Kristínar:
„Meinendur eru mundar
mínir frændur og þínir.“
Þ. e. frændur okkar standa í
vegi fyrir því, að þú megir gift-
ast mér. En sennilega verður
þetta aldrei að fullu upplýst. En
síðar giftist hún Höskuldi Run-
ólfssyni, og er talið að þau nafi
búið á Tjörnum í Eyjafirði. Aðr-
ir segja að Úlfá. Ekki virtist
Lofti hafa verið gefið um gift-
ingu Kristínar. Má líklegt telja,
að Kristín hafi að ráði frænda
sinna gifzt einhverntíma á ára-
bili því, sem Lofts finnst ekki
getið, og hefur hann sennilega
þá verið árum saman erlendis,
einhverntíma á milli 1410 og
1416. Því að árið 1417 er Loftur
kvæntur, en sennilega skömmu
áður.
Kona Lofts var Ingibjörg Páls-
dóttir frá Eiðum. Foreldrar
hennar voru Páll Þorvarðsson
umboðsmaður hirðstjóra og
Sesselja Þorsteinsdóttir. En þau
létust bæði úr svartadauða 1403,
og hefur Loftur fengið með konu
sinni Eiða og aðrar jarðeignir
þar eystra. En síðar bjuggu af-
komendur hans þar lengi.
Loftur ríki var hæglátur mað-
ur og vel kynntur. Hann var
hirðstjóri norðan og vestan og
um tíma ráðsmaður Hólastóls.
Af skiptabréfi eftir Loft má
ráða, að hann hafi átt bú í
Lögmannshlíð í Eyjafirði, Sjáv-
arborg í Skagafirði og Másstöð-
um í Vatnsdal, auk þeirra jarða,
sem áður eru nefndar.
Börn Lofts og Ingibjargar
voru: Þorvarður á Möðruvöllum,
og verður nánar sagt frá honum
síðar, Ólöf, er átti Björn hinn
ríka Þorleifsson, og bjuggu þau
á Skarði á Skarðströnd, Eiríkur
á Grund og Soffía, er átti fyrst
Bjarna ívarsson Hólm og síðar
Árna Þorleifsson, bróður Björns
ríka.
Með Kristínu átti hann: Skúla,
Orm hirðstjóra og Sumarliða.
En Ólaf með annarri konu ó-
kunnri.
Talið er að Loftur hafi and-
azt um sextugs aldur árið 1432.
Hans er getið á lífi 6. ágúst og er
svo að sjá, að þá sé hann stadd-
ur á Hálsi í Fnjóskadal. En 1.
október um haustið er talið að
hann sé látinn. Hefur hann því
andast á þessu tímabili. Þetta
ár gekk mannskæð bólusótt hér
á landi, og má ætla, að þau
hjón hafi bæði dáið úr henni,
því að Ingibjörg lézt einnig þetta
ár. Sagt er að Kristín hafi verið
látin skömmu fyrr en Loftur og
hann hafi tregað hana mjög.
Verður nánar sagt frá því síðar.
En Loftur var ekki aðeins
voldugur höfðingi. Hann var
einnig skáld gott, og eru til
nokkur kvæði eftir hann. Hann
ólst upp hjá afa sínum, Ormi
Snorrasyni á Skarði, en þar var
þá fræðaból mikið, og því ekki
undarlegt, þótt hann hneigðist
til fræðimennsku og skáldskap-
ar. Að vísu er skáldskapur hans
ekki eins tilþrifamikill og var á
þjóðveldistímanum, en hann
sýnir þó, að Loftur hefur verið
vel að sér í fornum bragarhátt-
um og létt um að yrkja. Helztu
kvæði hans eru Háttalykill meiri
og minni og Maríukvæði. Hátta-
lykill minni eru lausavísur undir
ýmsum háttum kveðnar til
Kristínar, ástmeyjar hans. Sam-
band Lofts og Kristínar skýrist
þó lítið af vísunum. Sýna aðeins
ástarhug hans til hennar. Lítur
út fyrir, að hann hafi sent henni
nokkrar vísur í einu með ein-
hverju millibili. Talið er að
Háttalykill hafi fundizt í ermi
hans að honum látnum.
Tek ég hér tvær vísur úr
Háttalykli, sem sýnishorn af
kvæðinu: