Heima er bezt - 01.11.1958, Page 6

Rósa Einarsdóttir, Stokkahlö&um:
Fer&ir til
Þingvalla fyrir 50 árum
Hv F, r er sá íslendingur, sem ekki þráir að koma
til Þingvalla? Allt, sem maður hefur heyrt um
hinn foma sögu- og helgistað þjóðarinnar,
hlvtur að vekja löngun til að sjá hann með
eigin augum. Svo var mér að minnsta kosti farið.
Laust eftir aldamótin vildi svo til, að ég átti heima í
Reykjavík í 3—4 ár. Líldegt mun nú þykja, að vanda-
Jítið hefði verið að láta slíkt eftir sér á þeim árum, en
svo var þó ekki áður en bílarnir komu til sögunnar. Þá
var engan veginn létt fyrir þá, sem ekki áttu hesta og
lítil höfðu peningaráð, að komast þessa leið. Þessi
Reykjavíkurár vann ég fyrst við bæjarsímann og síðan
við landsímann. Til húsa var ég hjá föðurbróður mín-
um, Jóhannesi Sigfússyni, yfirkennara við Menntaskól-
ann. Það mun hafa verið sumarið 1906, að kona hans
kemur að máli við mig, og segir mér, að nú ætli frú
Katrín Magnússon, kona Guðmundar Magnússonar,
prófessors, til Þingvalla með nokkrar ungar stúlkur, og
kvaðst hún hafa spurt hana, hvort hún vildi leyfa mér
að slást í förina.
Ég varð heldur en ekki fegin, og ákvað þegar, að
láta ekki þetta tækifæri ganga mér úr greipum, þar sem
frú Katrín var svo væn að vilja taka mig með.
Á stöðinni unnu með mér systurnar, Katrín og
Gróa Dalhoff. Kaup okkar var 30 krónur á mánuði
fyrir 6 stunda vinnu á dag. Um sumarfrí var ekki að
ræða, þau þekktust ekki þá. Ég spurði þær svstur, hvort
þær vildu taka vaktimar fyrir mig þá tvo daga, sem
ég yrði að heiman, og gerðu þær það fúslega. Auðvitað
varð ég að gjalda þeim aftur með vinnu, en þannig
höfðum við það, ef okkur Iangaði til að bregða okkur
eitthvað.
Lagt var af stað í hestvagni um kl. 8 að morgni,
og var búist við, að ferðin tæki um 8 klukkustundir,
sem rétt reyndist. í förinni voru, auk frú Katrínar:
Fríða, kjördóttir læknishjónanna, þá um 12 ára aldur,
Hlíf, bróðurdóttir frú Katrínar, Kristjana Pétursdóttir
frá Gautlöndum og ég. Hygg ég ferðin hafi einkum
verið farin vegna Kristjönu, sem var eitthvað kunnug
læknishj ónunum.
Haldið var upp úr bænurn, eins og leið Iá þá, framhjá
Árbæ, Rauðhólum, Hólmi og Geithálsi, en þar skipt-
ust leiðir, og var nú beygt til vinstri inn á Þingvalla-
veginn gamla yfir Mosfellsheiði.
Veður var indælt og lá mjög vel á okkur. Lang-
þráður draumur var að rætast. Við vorum á leið til
Þingvalla. Frú Katrín var hress í máli og hispurslaus,
svo að við nutum okkar fullkomlega í návist hennar.
Líklega hefur verið áð á leiðinni, en ekki man ég það
nú. Loks fórum við framhjá Kárastöðum, og var þá
skammt að bíða þess, að vagninum væri rennt niður í
Almannagjá, þessa stórkostlegu undrasmíð náttúrunnar.
Það, sem eftir var dagsins, notuðum við til að skoða
okkur um á Þingvöllum. Meðal annars gengum við á
rimann milli Flosagjár og Nikulásargjár, sem lengi var
talinn Lögberg hið forna.
Þegar leið að kvöldi, héldum við heim á prestsetrið
undir leiðsögn frú Katrínar, sem öllu réð í ferðinni,
og bað hún þar um náttstað fyrir okkur.
Þá var prestur á Þingvöllum séra Jón Thorsteinsen,
bróðir Elínar Stephensen, landshöfðingjafrúar. Þegar
við vorum að nálgast bæinn sáum við, að ungfrú Ásta
Stephensen, dóttir landshöfðingjans, sat þar í garði fyr-
ir framan bæinn og saumaði út. Var hún þarna í heim-
sókn hjá móðurbróður sínum. Áður en lagt var af stað
um morguninn, kom Ásta að máli við frú Katrínu og
falaði lausa sætið í vagninum til Reykjavíkur. Mun
henni hafa þótt gott að fá far þangað, því að ekki voru
þá daglegar ferðir milli Reykjavíkur og Þingvalla.
Farið var auðfengið, og settist þessi göfuga ungfrú í
lausa sætið, en ekki mælti hún orð við okkur á leið-
inni. Minnist ég þess heldur ekki, að frú Katrín gerði
nokkra tilraun til að halda uppi við hana samræðum.
Við hinar vorum í svo góðu skapi, að við gátum ekki
lagt nokkrar hömlur á okkur að þegja, og brosti ung-
frúin stundum, ef við sögðum eitthvað fyndið. Ekki
segi ég þetta Ástu Stephensen til lasts. Hún var áreið-
anlega mæt kona, eins og hún átti kyn til, en tímarnir
voru „aristokratiskir", og hún af tignustu ættum lands-
ins, og dóttir manns, sem lengi hafði skipað æðsta sæti
þjóðarinnar. — Heim komum við að áliðnum degi.
Ég var mjög ánægð með að hafa fengið þessa ósk
mína uppfyllta. Ferðin kostaði 5 krónur, og var það
einn sjötti af mánaðarkaupinu, og þótti mér því vel
varið.
Tíminn leið, og sumarið 1907, konungssumarið, sem
svo var kallað, gekk í garð. Þá heimsótti Friðrik kon-
ungur VIII. ísland sem kunnugt er. Enginn konungur
Landganga konungs.
368 Heima er bezt