Heima er bezt - 01.12.1964, Blaðsíða 37

flytur Svanhildi skilaboð hans. Hún veit að nú er öllu
óhætt.
Svanhildi grunar sízt hið rétta erindi Þorgríms við
sig að þessu sinni, en hún er orðin svo sterkmótuð í
óbifanlegri ró og áræði í ströngum skóla miskunnar-
lausra örlaga, að hún hikar ekki við að fara á fund Þor-
gríms, 'hvað sem þar kann að bíða hennar. Það getur
naumast orðið þyngra en það, sem hún hefur þegar orð-
ið að þola. Og raunar sendi hann henni þau boð með
Steinvöru, að hún þyrfti ekkert að óttast að koma á
fund sinn. En hvað finnst Þorgrími óttalegt, og hvað
ekki? En Svanhildur hugleiðir þetta ekki nánar heldur
gengur róleg og einbeitt inn í svefnherbergi Þorgríms.
Gamli maðurinn hvílir í rúmi sínu mjög fölur yfir-
litum, og útlit hans leynir því ekki, að hann hefur háð
stranga baráttu að undanförnu, þótt hann virðist nú
fullkomlega í réttu jafnvægi hið ytra.
Svanhildur nemur staðar fyrir framan rúm Þorgríms
og segir lágt og rólega: — Ég fékk skilaboð frá þér, Þor-
grímur, að koma hingað.
— Já, ég þarf að tala við þig, Svanhildur. Og ég skal
ekki tefja þig með neinum formála. A þessari stundu
leysi ég þig frá giftingarheiti þínu við mig. En ég óska
eftir, að þú verðir framvegis bústýra hérna hjá mér til
haustsins. Síðan ertu alfrjáls ferða þinna, hvað mig snert-
ir, þegar þetta sumar er á enda....Hverju svarar þú
þessu?
Svanhildi verður algerlega orðfall í bili og getur engu
svarað. Hún trúir naumast sínum eigin eyrum. Að hún
sé aftur alfrjáls, þurfi aldrei að giftast Þorgrími, eigi að-
eins að vera bústýra hjá honum til haustsins! Þetta er
líkara fallegu ævintýri heldur en því sem gerist í hvers-
dagsköldum raunveruleikanum. En hvað verður nú um
fjárhagslega afkomu foreldra hennar, þegar Þorgrímur
krefst þess ekki lengur, að hún giftist honum? Heimtar
hann þá ekki endurgreitt allt það, sem hann hefur látið
af hendi rakna við þau? Það vill hún fá að vita nú þeg-
ar! Gleði hennar yfir fengnu frelsi verður sársauka-
blandin, þurfi fátækir foreldrar hennar að líða fyrir
það. Og Svanhildur segir því að lokum:
— Ég fagna óneitanlega endurheimtu frelsi og þakka
fyrir það. Og ég er fús að vera bústýra hér til hausts-
ins, fyrst þú óskar þess, það er ekki svo langur tími. En
hvernig verður nú með kaupin á Ytra-Núpi, fyrst ég
er ekki lengur gjaldmiðill fyrir kotið?
— Þau viðskipti hafa aldrei átt neinn rétt á sér, Svan-
hildur. Þú ert góð dóttir, það er ekki annað hægt að
segja. En loforð þau sem ég hefi gefið foreldrum þín-
um um kaupin á Ytra-Núpi, skulu standa óbreytt af
minni hálfu. Þér er óhætt að treysta því. Þú átt hjá mér
ráðskonukaup fyrir þann tíma, sem þú ert bújn að vera
hér, og það ætla ég að greiða þér nú. Svo borga ég þér
í haust, þegar þú ferð frá niér, það sem þú átt þá inni-
standandi hjá mér fyrir þann tíma, sem eftir er til hausts-
ins.
— Þú skalt taka það kaup, sem þú ætlar að greiða mér,
upp í viðskipti þín og foreldra minna, þótt það hrökkvi
skammt upp í skuld þeirra við þig, segir Svanhildur.
— Nei, Svanhildur! Ég greiði þér það sjálfri. Þú hef-
ur unnið fyrir kaupi þínu hér á Fremra-Núpi með
sóma. Þorgrímur stígur fram úr rúminu, opnar skúffu
í skrifborði sínu og tekur þar umslag með peningum.
Síðan leggst hann upp í rúm sitt aftur og telur Svan-
hildi fullkomið ráðskonukaup fyrir þann tíma, sem hún
hefur dvalið á Fremra-Núpi, og réttir henni svo pen-
ingana.
— Taktu við þessu, Svanhildur, segir hann. — Þú átt
það!
Svanhildi skilst það fyllilega, að Þorgrími er það full
alvara að taka ekki kaupið upp í skuld foreldra hennar,
heldur greiða henni það sjálfri. Hann er allt annar mað-
ur, en 'hún hafði álitið hann vera. Það er oft djúpt á
gulli mannssálarinnar í moldviðri efnishyggjunnar, en
það nær þó um síðir að komast upp á yfirborðið og
skila vöxtum af ósviknum málmi.
Svanhildur tekur við peningunum og réttir Þorgrími
síðan höndina.
— Ég þakka þér fyrir viðskiptin, Þorgrímur, segir
hún lágt og þýðlega.
Þorgrímur tekur þétt um hönd hennar. — Það er ekk-
ert að þakka, Svanhildur. Ég bið þig að fyrirgefa mér
misferli mín við þig.
— Já, Þorgrímur, það skal allt vera gleymt af minni
hálfu.
Þorgrímur þrýstir hönd Svanhildar í djúpri iðrun og
þakklæti, og rödd hans brestur nokkur andartök. En svo
segir hann:
— Ég þakka þér fyrir, Svanhildur. Nú er erindi mínu
við þig lokið að þessu sinni. En skilaðu því til Trausta
að finna mig hingað, núna strax.
Svanhildur dregur að sér höndina. — Já, ég skal skila
því fyrir þig. Hún gengur þegar fram úr herbergi Þor-
gríms og flytur Trausta skilaboð föður hans. En síðan
hraðar hún sér út og burt frá bænum, upp í lítinn
hvamm í Núpnum fyrir ofan túnið og sezt þar í gras-
ið. Hún verður að fá að vera ein um stund.
Trausti gengur inn í svefnherbergi föður síns og
nemur staðar fyrir framan rúm hans. En hann ætlar að
lofa föður sínum að ávarpa sig að fyrra bragði. Hon-
um virðist það eiga bezt við eftir síðasta samfund þeirra.
Þorgrímur horfir nokkur andartök þögull á son sinn.
Hann skortir í fyrstu viðeigandi orð yfir tilfinningar
sínar. En brátt réttir hann Trausta hönd sína og segir
lágum rómi:
— Sonur minn, ertu reiður við mig?
Trausti tekur mjúklega um útrétta hönd föður síns.
— Nei, pabbi minn. Vissulega er ég ekki reiður við
þig. Það vakti allt annað en reiði fyrir mér síðast, er við
áttum tal saman. Ég vildi af góðum hug benda þér á
sannleikann í réttu ljósi, og ég vona að mér hafi tekizt
það.
(Framhald.)
Heima er bezt 465