Heima er bezt - 01.09.1965, Blaðsíða 21

ÞATTUR ÆSKUNNAR
RITSTJORI
NAMSTJ
HVAÐ UNGUR NEMUR
Byggáin og öræfin milli jökulánna
- Fagrar sveitir, íjallabyggéir, heiáalönd og audnir -
Örnefnið Melrakkaslétta skýrir sig sjálft. Melrakki
er eitt heitið sem þjóðin hefur gefið refnum, hinum
skæða óvini sauðkindarinnar og bændanna. — En á Mel-
rakkasléttu er kjörið land fyrir refinn. — Þar gátu ref-
irnir lifað á sauðkindum og sjófangi. Fyrr á árum gekk
sauðfé mikið sjálfala á Melrakkasléttu.
Talið er að bæði á Sléttu og Langanesi beri refastofn-
inn þess merki, að hann hafi blandast heimskautarefnum,
er borizt hafi þar á land með hafís.
Margoft hafa bjarndýr gengið á land á Melrakka-
sléttu, þegar hafís var við landið. Eru til um það marg-
ar sögur. Ein slík saga er í Þjóðsögum Ólafs Davíðs-
sonar og heitir:
Bjarndýr drepið með skærum.
„Vetur einn rak hafís mikinn að Sléttu norður, og
gengu nokkur bjarndýr á land. Voru menn mjög hrædd-
ir við þau, eins og von var til.
Á bæ einum þar á Sléttunni bjuggu fátæk hjón, og
var ekki annað manna þar á bænum, en þau hjónin, ung-
barn, sem þau áttu og vinnustúlka. Einu sinni þurfti
bóndi að bregða sér til Raufarhafnar, en hann var mjög
hræddur um, að bjarndýr myndu koma að bænum, á
meðan hann væri að heiman. Hann tók það til bragðs,
að skilja bjarndýra-lensu eftir úti fyrir bænum, er hann
fór að heiman, því að það var trú manna, að bjarndýr
leituðu ekki ekki á, þar sem þau sæju slík vopn fyrir.
Bóndi hélt nú af stað og þóttist hafa vel um búið.
Svo var húsum háttað á bænum, að baðstofa var uppi
á palli og lá stigi þar upp. Nokkru eftir að bóndi var
farinn, gekk húsfreyja út, og sá að bjarndýr kom labb-
andi að bænum. Hún sá að eitthvað varð skjótt til bragðs
að taka. Lét hún stúlkuna setjast með barnið á rúm uppi
á pallinum, en sjálf settist hún undir stigann, þar sem
skugga bar á og hélt á nýjum hárbeittum skærum, sem
hún átti. Bjarndýrið ruddist nú inn göngin og sá ekki
húsfreyju. Það gat ekki komizt upp á pallinn, en stóð
á afturfótunum og teygði hrammana upp á pallbrúnina.
Sætti húsfreyja þá lagi og rak skærin á kaf, þar sem
hún hugsaði sér að hjartað væri í bjarndýrinu. Hitti
hún rétt og datt bjamdýrið niður steindautt. En svo
var það þungt og mikið, að ekki gátu þær mjakað því
úr stað, og urðu þær að ganga yfir það, þangað til að
bóndi kom heim.“
Á Melrakkasléttu eru tvö kauptún. Kópasker að vest-
an og Raufarhöfn að austan. Er kauptúnið á Raufarhöfn
vaxandi og frægur síldarbær.
5.
ÞISTILFJÖRÐUR OG LANGANES
Frá Raufarhöfn liggur nú sæmilegur bílvegur inn yfir
svonefnda Hálsa og inn í Þistilfjörð. í fyrsta skipti, sem
ég fór þessa leið, úr Þistilfirði út á Raufarhöfn, fór ég