Heima er bezt - 01.11.1965, Blaðsíða 2

Eitt af sérkennum aldar vorrar eru hin auknu sam-
skipti milli þjóðanna. Tækni nútímans hefur numið burt
fjarlægðirnar, ef svo mætti að orði kveða. Vér förum
heimsálfanna á milli á fáeinum klukkustundum, og
fregnir af viðburðum, sem gerast hinum megin á hnetti
vorum, berast nokkrum mínútum eftir að þeir gerast.
Jafnvel sá Kínamúr, sem tungumálin reistu fyrr milli
þjóðanna, er óðum að hrynja til grunna. Það má þakka
aukinni menntun almennings og þeim skilningi, að það
sé nauðsyn að geta látið í Ijós hugsanir sínar á öðru
tungumáli en sínu eigin, og skipzt á hugmyndum við
annarra þjóða menn á þeirra eigin tungu. Og jafnframt
því sem tungur stjórþjóðanna verða almennari, hefir
vaxið virðing fyrir tungumálum hinna smærri.
En samfara þessum nánari samskiptum, eða sem af-
leiðing þeirra, hefir þeirri skoðun stöðugt vaxið fylgi,
að þjóðunum beri að vinna saman, og bera hver annarar
byrðar, ef svo mætti að orði kveða. Tvær heimsstyrjaldir
á einum mannsaldri hafa sýnt það, að vísasta leiðin til
tortímingar mannkyninu, menningu þess og þroska er
það að beita vopnavaldi til framdráttar hagsmunum sín-
um. Styrjaldir eru ekki einungis böl hinna sigruðu held-
ur einnig sigurvegaranna sjálfra. Sífellt opnast augu
fleiri og fleiri ráðamanna fyrir því, að samstarf og samn-
ingar séu farsælli lausn málanna, en hnefaréttur og
vopnavald. Af þessu hugarfari eru sprottin hin víðtæku
samtök Sameinuðu þjóðanna.
Þetta er að vísu ekki nýtt með öllu. Tilraunir hafa
verið gerðar áður í sömu átt, en aldrei hafa þjóðir heims
náð eins langt og nú, og þeim skilningi vex fylgi, að
þessi samtök ein megi verða þess megnug að skapa frið
og láta rétt verða drottnandi í heiminum.
Nær daglega berast oss fregnir af þessu starfi. Stund-
um bera þær þess vitni að nokkuð þoki áleiðis í rétta
átt en oft virðist oss í fjarlægðinni að starf Sameinuðu
þjóðanna sé meira óendanleg ræðuhöld en framkvæmd-
ir. En þótt þetta sé ekki með öllu rangt fer því fjarri
að Sameinuðu þjóðirnar séu óvirkar, þótt vér í fásinninu
hugsum svo.
A þessu ári eru samtök þessi 20 ára. Það er ekki lang-
ur tími í sögu þjóðanna. En víst er, að á þessum 20 ár-
um hefir langtum meira verið unnið að því að færa
þjóðirnar nær hverri annarri og skapa gagnkvæman
skilning og samhjálp, en áður á 20 öldum tímatals vors.
Og þetta hafa Sameinuðu þjóðirnar unnið.
Nokkur dæmi skulu nefnd. Deilur milli þjóða, sem
hefðu getað leitt til víðtækra styrjalda, hafa verið settar
niður með samningum. Risavöxnum fjárhæðum hefir
verið varið til að bægja brott hungri og sjúkdómum
meðal vanþróaðra þjóða, og þeim verið hjálpað áleiðis
til efnahagslegs sjálfstæðis og menningarþroska. Mark-
víst er unnið að vísindarannsóknum á ýmsum sviðum,
sem mega verða öllu mannkyni til blessunar. Og um-
fram allt hefir sú skoðun sífellt unnið á, að allir menn
eigi jafnan rétt til að lifa frjálsu menningarlífi án tillits
til litar, trúarbragða eða kynferðis. Ef allt þetta á að
dæmast einskis virði, er vandséð, hvað af störfum sam-
tíðar vorrar hefir gildi í framtíðinni. Og þótt ef til vill
sé meira skrafað og skrifað en brýnasta nauðsyn krefur,
hefir við starf Sameinuðu þjóðanna, skapazt meiri frið-
arhugur en áður voru dæmi til. Persónuleg kynni ráða-
manna þjóðanna létta þeim samstarfið. Og gegnum allt
ræðuflóðið frá öllum þjóðum heims skapast víðari sjón-
deildarhringur, dýpri skilningur og meiri félagsandi, en
þegar hver pukrar í sínu horni.
Einkum er þetta mikilvægt smáþjóðunum, sem eiga
allt sitt líf undir friðsamlegri þróun heimsmálanna. Á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna gefst þeim tækifæri til
að láta til sín heyra og vinna málum sínum fylgi.
í trausti þessa höfum vér íslendingar tekið þátt í þessu
samstarfi þjóðanna frá upphafi. Vér höfum fyllt upp
skuldbindingar vorar og tekið lífrænan þátt í hinu marg-
þætta starfi eftir því sem aðstæður hafa leyft. Með því
höfum vér aukið kynni á landi voru og þjóð og skapað
oss virðingu á hinum alþjóðlega vettvangi. En slíkt er
sterkasta vörn smáþjóðanna. Og þar sem atkvæði vort
er jafngilt hinum stóru, hefir það skapað oss ábyrgðar-
tilfinningu að fara með það eins og sæmir sjálfstæðri
menningarþjóð. En réttur vor og ábyrgð á þessum vett-
vangi skapar oss sjálfstraust.
Þótt margt sé uggvænlegt í heiminum, eygjum vér
samt ljósa bletti framundan, og við fátt munu bjartari
vonir tengdar en hið aukna samstarf og vaxandi skiln-
ing milli þjóðanna. St. Std.
386 Heima er bezt