Heima er bezt - 01.10.1978, Blaðsíða 9

hefði dottið það í hug í alvöru, held ég að ég hefði verið
lengur í skólanum og lært meira. Strax og ég hafði lokið
magistersprófi í veðurfræði, var farið að spyrjast fyrir um
það héðan að heiman, hvort ég væri nú ekki á heimleið.
íslenzka ríkið, sem hafði styrkt mig til náms, vildi auðvitað
njóta starfskrafta minna að námi loknu.
— Þú hefur þá haldið heim, þegar magistersprófinu
var lokið?
— Já, og var þá meira að segja ekki búinn að eyða
öllum styrknum, sem mér hafði verið veittur. Satt að segja
sé ég hálfgert eftir því enn þann dag í dag, að hafa ekki
verið lengur og notað styrkinn á meðan hann entist —
hver svo sem námsárangurinn hefði orðið.
— Svo varst þú líka við nám og rannsóknir í Svíþjóð?
— Já, en það var ekki fyrr en mörgum árum seinna,
eða á árunum 1954 og 1955, að ég var rösklega eitt ár í
Svíþjóð. Um þetta leyti var byrjað að gera veðurspár með
tölvum, og sænskur prófessor, Carl Gustav Rosby hafði
unnið að stærðfræðirannsóknum í sambandi við veður-
spár. — Ég vann þarna við að búa til reiknilíkingar fyrir
reiknaðar veðurspár, og síðan að aðlaga þessar líkingar
tölvuvinnslu. Það unnu fleiri að þessu þarna en ég, og
sumir þeirra höfðu hlotið meiri þjálfun en ég í því að fara
með stærðfræðiformúlur yfirleitt, og þá einkum að aðlaga
þær tölvuvinnslu. Nú, ég er ekki að segja að framlag mitt
til þessara fræða hafi verið svo ýkja stórbrotið, en ég lærði
ákaflega mikið á því að vera þarna.
— Nú hefur þú verið starfandi veðurfræðingur hér á
landi frá því að þú laukst námi. Er það ekki leiðinlegt starf
til lengdar að vera sífellt að reikna út gang lægða og hæða?
— Ég geri satt að segja lítið af því núorðið, en ef ég
reyni að leysa úr þessari spurningu beint, þá verður svar
mitt neitandi. Manni getur kannski fundizt þetta einstöku
sinnum, til lengdar, en þó er nú svo, að það er eins og
hvert veðurkort sé nýtt fyrir manninum sem býr það til.
Sérhver úrlausn er með nokkrum hætti ný, þótt fyrirbærin
séu hin sömu. — Lægðin getur komið úr sömu átt, hún
getur valdið sama eða svipuðu veðri og næsta lægð á
undan henni, en gerð veðurkortsins er óleyst verkefni þess
veðurfræðings, sem um það á að fjalla. — Þetta ættu þeir
að geta skilið, sem leggja stund á skriftir. Mér hefur skilizt,
að það sé alltaf nýtt að skrifa grein eða yrkja kvæði,
hversu oft sem það er endurtekið. — Um mig er það að
segja, að ég hef hvorki fundið til þreytu né starfsleiða þar
sem veðurfræðin er annars vegar. Það er miklu heldur að
skrifstofuvinnan í sambandi við þetta þreyti mig. Hún er
langtum dauðari en veðurfræðin.
— Einhvem tíma hef ég heyrt, að raki lofts sé mældur
með hári. Er það ekki rétt?
— Jú, að vísu, en raki loftsins er líka mældur á ýmsan
annan hátt. Sannleikurinn er sá, að mörg lífræn efni, eða
efni sem einhvem tíma hafa verið lifandi, — til dæmis
hár, jurtatrefjar og himnur ýmiss konar — breyta lögun
sinni við raka. Hár skreppur saman í þurru, en lengist í
raka. Snæri, aftur á móti, hagar sér þveröfugt. Ef mig ekki
misminnir, þá urðu þvottasnúrumar heima stífar í rign-
ingu, en slöptu niður í þurru. Rakamælir úr hári er þannig
búinn til, að það er tekinn dálítill stubbur úr hári, nokk-
urra sentimetra langur, og þessi bútur er svo strekktur
ofurlítið, oftast með því að láta hárið vera lóðrétt og svo
hangir örlítið lóð neðan í því. Síðan eru sérstakar „tilfær-
ingar,“ sem stækka hreyfinguna, — og hárið heldur hátt-
um sínum, styttist í þurrki, en lengist í raka. En það er ekki
sama hvemig hárið er. Það verður að vera slétt, en ekki
liðað, og því síður hrokkið. Kvenhár þykir bezt, og eink-
um þó ef það er ljóst. Ekki kann ég neina skýringu á því,
hvers vegna vísindamenn úti í hinum stóra heimi hafa
komizt að þeirri niðurstöðu, að einmitt Ijóst kvenhár sé
næmari og öruggari rakamælir en allt annað hár, en
staðreynd er það eigi að síður. Mér hefur dottið í hug, að
Núpurinn, séður úr Skrúð.
Heima er bezt 329