Heima er bezt - 01.05.1983, Blaðsíða 6

Til vinstri:
Brœðurnir Jón, vinstra megin, og
Steingrímur, hœgra megin, standa
fyrir aftan Marinó sem situr.
Ljósm.: H. Einarsson, A kureyri.
Til hœgri:
Sömu piltar i Danmörku nokkr-
um árum síðar.
Marinó, leikari hjá L.A. ogfyrr-
um sölustjóri Lindu hf, hefur tyllt
sér á tóman pilsnerkassa og situr
undir Steingrími, listamanni og
kennara, sem ber íþróttakennar-
ann Jón á háhesti.
Uffe, sonurJóns, tók myndirnar og raðaði
saman.
náttúrufræðingana Guðmund Kjartansson og Guðmund
Þorláksson, skínandi félagar. Þarna voru líka Gestur
Ólafsson, sem kenndi hér við Gagnfræðaskólann á Akur-
eyri og Kristján Kristjánsson, sem lengst af hefur unnið hjá
Bæjarútgerð Reykjavíkur. Sérstaklega urðum við góðir
vinir, Gestur og Kristján.
Kristinn Pétursson, myndhöggvari, var þarna líka.
Sumarið 1932 æxlaðist það þannig, að ég slóst í för með
honum til Borgundarhólms. Kristinn hafði á þessum tíma
snúið sér að málverkinu og ætlaði að fá sér „mótív“ þarna.
Við bjuggum í tjaldi norðarlega á eyjunni, þar sem heitir
Sandvík, þar er mjög mikið um ferðamenn. Við sáum það
fljótlega, að það væri möguleiki á því að pranga myndum
inn á þetta fólk. Og þetta gerðum við, skiptum með okkur
verkum og seldum á hóflegu verði, enda gekk þetta vonum
framar og við lifðum eiginlega kóngalífi þarna í tjaldinu,
líklega rúman mánaðartíma, og leyfðum okkur ýmsan
lúxus sem við gátum ekki í Kaupmannahöfn. Þetta var
skemmtilegur tími. Meðal annars lentum við í því að vekja
óróa hjá pílagrímum sem sóttust eftir því að komast að
heilsubótarlind þarna á eyjunni. radium-lind sem kölluð
var, og notuðu vatn úr henni til drykkjar. En við höfðum í
ókunnugleika okkar daglega rakað okkur þarna og notað
lindina til þvotta og frárennslis jöfnum höndum. Eftir að
okkur hafði verið veitt tiltal vegna þessa vikum við frá
lindinni, en laumuðumst náttúrlega í hana við og við síðar.
Teikninámið gekk vel, en þetta var árið 1932 og kreppa
hér í landi. Það hlaut að koma sá tími að peninga þryti. Og
náttúrlega var þetta nám útilokað nema með stuðningi
föður míns. Ég sneri heim eftir tæplega hálft annað ár í
Danmörku. Ég kunni vel við Danina og var staðráðinn í því
að afla fjár og halda utan aftur.
Nú var ekkert annað að gera fyrir mig en fara til sjós og
reyna að skrapa saman peningum. En það gekk hægt í
kreppunni. Tíminn leið, og svo kom Jón bróðir minn heim,
líklega 1934, og þá var eins ástatt með hann, hann átti eftir
að taka lokaáfangann í íþróttanáminu, sem varð að gerast í
Kaupmannahöfn, og jafn erfitt með peningana og áður.
Hann fór því til sjós eins og ég.
1937 telur Jón að hann sé búinn að aura það saman að
hann geti farið og stingur af. Eg var ekki tilbúinn. 1938 komu
hingað til landsins Poul Reumert og Anna Borg, þessir
alþekktu leikarar frá Konunglega leikhúsinu í Kaup-
mannahöfn, og sýndu í Reykjavík. Þá hafði ég, frá því að ég
kom heim 1932, nokkuð unnið að leiktjaldamálun á Dalvík
og svolítið hér í kring, vegna þess að ég kynntist því örlítið í
iðnskólanum úti. Ég hafði alltaf verið ákveðinn í því að
kynna mér þetta fag betur, er ég héldi utan á ný. Þegar
Reumert-hjónin komu til íslands fannst mér ég eygja eitt-
hvert tækifæri, svo ég setti mig í samband við Ragnar
Kvaran, sem þá var formaður Leikfélags Reykjavíkur og
sagði honum hvernig ég hugsaði málið. Hann tók því
feykivel og bauðst til að reka mitt mál við þau hjón. Þetta
gerði Ragnar, því um haustið 1938 fæ ég bréf frá honum
um að ég sé velkominn inn á málarasal Konunglega leik-
hússins.
SÍÐARI DANMERKURDVÖLIN:
A Konunglega
Ég bregð við og fer út. Jón bróðir hafði þá lokið sínu
námi í Höfn og tekið við kennslustarfi úti á Sjálandi við
íþróttaskóla. Þegar ég er að rangla þarna um götur í
Kaupmannahöfn fyrsta daginn þá gerist það einkennilega
að ég mæti manni á Strikinu, sem er enginn annar en Jón.
Hann hafði þá átt erindi til Hafnar, en vissi ekki einu sinni
að ég var á leiðinni. Ég geri svo vart við mig niðri á Kon-
unglega og allt stendur heima, Reumert hafði gengið frá
þessu og ég er boðinn velkominn á málarasal og fengið
verkefni og þetta gekk allt saman ágætlega.
En ég hafði nú ekki verið þarna lengi þegar ég fékk
áhuga á því að kynnast fleiru, og fór að þreifa fyrir mér,
hvort mögulegt væri að komast sem óreglulegur nemandi
150 Heima er bezt