Heima er bezt - 01.05.1983, Blaðsíða 30

„Kvökum því upp á alla
viðkomandi verkstjóra.. “
Arnes, hinn nafnkunniþjófur ogfélagi Fjalla-Eyvindar, var fœddur
og uppalinn á Seltjarnarnesi. Hann var settur í hegningarhúsið á
Arnarhóli 2. júlí 1766 fyrir stórþjófnað, og sat inni í 26 ár, en var
látinn laus með konungsúrskurði 27. janúar 1792.
í febrúar 1786 hœkkaði hann í tign, því þá var hann skipaður
dyravörður við hegningarhúsið, en ekki virðist hann hafa verið vin-
sœll af samföngum sínum, eins og kceran ber með sér. Vorið 1787
sótti hann um lausn eftir„21 ársþjónustu“. En ekkifékk hann lausn
úr vistinni að því sinni, og hefur skap hans ekki mýkst við það, ef
marka má ummœli kœrunnar, sem rituð er um haustið sama ár.
Hefur Arnes beitt valdi sínu sem dyravörður óþyrmilega og verið
nokkuð illorður, en kœran hefur lítinn árangur borið, og hann var
dyravörður eftir sem áður, en samt skipaði stiftsamtmaður ráðs-
manninum að rannsaka kœruatriðin, og láta svo lemja Arnes dug-
lega, ef þau reyndust rétt. Þá var fangavörður („Tugtmester‘j Jó-
hannes Zoéga, er fyrstur kom hingað til lands sinna œttmenna, og
forfaðir hinnar hérlendu Zoégaœttar. Hann var skipaður fanga-
vörður vorið 1787, um sama leyti og Henrik Scheel, danskur maður,
varð forstöðumaður (ráðsmaður) hegningarhússins. Síðustu œviár
sín var Arnes niðursetningur í Engey, og andaðist þar 7. september
1805, þá talinn 91 árs að aldri, en mun ekki hafa verið eldri en 86
ára.
KÆRA
Nú í næstliðnum septembermánuði
var okkur sagt í verklag með Arnesi,
eftir lestur á sunnudegi, fífu að taka,
sem við gerðum í veikleika, en þá við
vorum komin á leiðina frá húsinu,
segir Arnes til okkar, að nú sé
djöfullinn búinn að hnýta í helvítis
kjaftana á okkur og vissi ei, hvert
hann ætlaði að teyma okkur. Þessu
næst sagði hann til okkar, að við
skyldum koma í andskotans nafni
nefnt verk að vinna. Framar segir
hann, að hann skuli skera af oss hel-
vítis hausana, bæði smærri og stærri,
því nú værum við mátulega komin sér
í greipar, því hann sagðist nú vera
óhræddari heldur en þá húsbændur
sínir væru við höndina; sagðist nú
hafa hnífinn til reiðu okkur að drepa
og í einn stað láta okkur ofan í graf-
irnar, þar með ofan í helvíti með
mörgum fleiri slæmum orðum og
hræðilegum; hefur og hótað, að hafa
líf vort sumra hér aumingjanna, hér
úti og inni, svo nokkrum sinnum hef-
ur Arnes sýnt fullkomin atvik til
svoddan hótana, nefnilega á yfir-
standandi sumri, fyrst við Jón Þor-
steinsson, þá hann vildi hafa látið
hann út í sjóinn úr bátnum og svo
síðar, barði bæði hann og líka Jón
Árnason, svo á sá, þar eftir átök á
Einari, svo á sá stórum hálsi og andliti
af bólgu og bláma, til með nú síðast
næstliðinn sunnudag, barði svo Jón
Þorsteinsson, að bæði var bólginn og
blóðugur í framan, hótaði að snúa af
honum helvítis hausinn og svo líka í
húsbændanna viðurvist, þar með
aldrei að vera rólegur við oss, sem
hann kallar djöfuls pakk, með mörg-
um og hræðilegum orðum og atvik-
um, svo aldrei erum við óhrædd um líf
okkar, hvorki nótt né daga, þá hús-
bóndi vor er ei sjálfur við, utan hvað
við höfum verið nú nokkur kvöld,
síðan meistarinn sjálfur (Zoéga) læsti
stofunni, dálítið óhræddari, en hefur
þó aukizt aftur hræðslan á morgnana
og næturnar, þá Arnes hefur verið
látinn aftur uppljúka, að mundi með
voðann koma og drepa nokkuð af oss,
ef ei allt í hrúgu niður. Guðrúnu
Jónsdóttur hefur hann kallað helvítis
laga dækju og bölvaða flagmeri, Þor-
stein helvízkan skelmi og lygara,
Rannveigu helvízka hórudrottningu,
og svo fleira og fleira; eins líka erum
alla tíð dauðlega hrædd, að muni
drepa oss með hnífnum eftir hans
sjálfs hótunum, þá oss er skipað í
verklag með honum. Þetta allt með
öðru fleira berum við undir svarinn
sáluhjálpareið, ef á herðir. Kvökum
því upp á alla viðkomandi verkstjóra
drottins guðs vors, og viljum aðspyrja,
hvort svoddan manneskja sem Arnes
er, eigi að hafa eftir guðs lögum ráð
yfir oss nætur og daga, bæði með lykla
og svo fleira, verandi öll í góðri von,
að í guðs nafni gegna muni kvaki vor
aumingjanna allra og ásjá gera, og
það satt segjum. Og til frekari stað-
festu skrifum vér og skrifa látum vor
skírnarnöfn hér að neðan.
Dag 21. október 1787
í tugthúsinu.
(Undirskrifuð nöfn
ellefu kvenna og karla).
174 Heima er bezl