Heima er bezt - 01.05.1983, Blaðsíða 16

PÆTTIR UM ÞJOÐFRÆÐI
HELGI HALLGRIMSSON TOK SAMAN
A ströndinni fyrir utan og neðan
bœinn Halland í Eyjafirði, rétt fyrir
utan eyðibýlið Hallandsnes, eru björg
nokkurþverhnípt í sjó niður, er
kallast Hallandsbjörg (eða
Hallandsbjarg). Fram af þeim
miðjum fellur Lambhagalœkur í
háum og fallegum fossi, oftast
vatnslítill en getur orðið myndarlegur
í vorleysingum og blasir þá við frá
Oddeyri, en björgin eru gegnt henni.
Undir bjarginu norðanverðu er
Merkjasker, á merkjum Hallands og
Meyjarhóls.
SKIP VIÐ HALLANDSKLETT
í hinni nýju útgáfu af Þjóðsögum Jóns Árnasonar (3. bindi.
bls. 10) er að finna eftirfarandi klausu, ritaða af Gunnari J.
Gunnarssyni. presti á Svalbarði í Þistilfirði og víðar
(1839-1873):
..Það er almæli. að huldufólk hafi búið í hólum og
klettum hingað og þangað um allt land, og það svo margt,
að skip hafi komið af hafi með vörubirgðir handa því. Á
vorin þegar fyrstu skip komu á Akureyri. sáust (önnur)
skip fyrir framan Hallandsklett. andspænis Akureyri,
hinumegin (austan megin) á höfninni. Þar lágu huldu-
fólksskipin jafnhliða skipum landsmanna og átti huldu-
fólk að hafa verzlað þar við klettinn. En aðeins skyggnir
menn sáu skipin eins og lika huldufólkið sjálft.“

Huldukaupstaðurinn
í Hallandsbjörgum
Það hefur lengi verið hald manna, að í Hallandsbjörgunum væri kaupstaður huldufólksins
í Eyjafirði. Hafa menn merkt það af ýmsu, m.a. af undarlegum skipakomum að björgunum,
og flutningalestum þaðan, en þó ekki síður af mikilli ljósadýrð sem þar sást endrum og sinnum,
og margir þeir Akureyringar hafa orðið vitni að, sem gæddir eru einhverri ófreskigáfu. Ýmsar
sögur eru um þetta skráðar og verða þær raktar nokkuð hér á eftir^en fleiri munu þó þær
sem óskráðar eru, en ganga á milli manna, eða eru á fárra vitorði.
arveginn. heldur fara suður og upp til fjalls. fjárstíg einn
mjög ógreiðfæran eftir brekkum tveim. Beizlabrekku og
Fögrubrekku. í þeirri átt voru fjarska miklar klappir og
klungur. og fjærri öllurn mannavegi. Hún fylgdi þeim
með augunum þangað til þeir hurfu fyrir eina klöppina
og sáust þeir eigi síðan.
Það liggur svo sem í augum uppi að þetta átti að vera
kaupstaðarlest frá Hallandskletti."
HULDUFOLKSLESTIN
Þessu til staðfestingar segir Guittjájjfrá atburði er gerðist
um 1760 að Vöglum í Eyjafirði. Kona ein að nafni Ingi-
björg var að hreinsa tún sitt að næturlagi um vortíma. Um
sólarupprás ætlaði hún að taka á sig náðir, en þurfti þá út
aftur til að reka fé úr túninu.
„Þegar hún kemur í bæjardyrnar sér hún hvar koma
fjórir menn að utan og neðan, alfaraveg, nteð allmarga
hesta, alla klyfjaða með kaupstaðarvarning, kornvöru og
trjávið og fleira. Hún aðgáði og ntundi hestalit og hesta-
tölu. en sögumaður (dóttursonur hennar) mundi það
ekki. Hún skýldi sér bak við bæjarstaf því hún var fá-
klædd. Þeir riðu um hiaðið sem leið lá, en mæltu ekki orð
frá munni. Úr hlaðinu sér hún þeir ríða ekki fram sveit-
SKONNORTA UNDIR
FULLUM SEGLUM
Víkur þá að sjálfum hulduskipunum er stundum sáust við
Hallandsbjörgin. I þjóðsagnasafninu Grímu er að finna
mjög merkilega frásögn af slíku skipi, er gerðist um 1870og
ýmsir sáu. (Gríma 22. hefti, bls. 73-75, og Gríma hín nýja 5.
160 Heimaerbezt
Heima er bezt 161