Æskan - 01.01.1942, Blaðsíða 20

ÆSKAN
Veiztu það^
Hvernig stendur á hvítu dílunum,
sem stundum koma í neglur
manna?
Oft ber mest á þessum livítu dílum eftir veik-
indi. Þeir koma af því, að samsetning blóðsins er
ekki í réttu lagi og naglafrumurnar starfa þvi ekki
eðlilega.
Þessir blettir sækja oftast i neglur manna, sem
ekki bafa heilbrigt og „gott“ blóð.
Hvernig mœldu menn tímann áður
en klukkur voru smíðaðar?
Þá fóru þeir eftir sólargangi. Þegar sól var i há-
suðri var hádegi, þegar bún var í suðvestri var
nón, þegar hún var í veslri var miðaftann, þegar
hún var í norðvestri voru náttmál, þegar hún var
í hánorðri var miðnætli, þegar liún var í norð-
austri var ótta, þegar hún var í austri var miður
morgunn, og þegar hún var i suðaustri voru dag-
mál. Geturðu áttað þig á, bvað klukkan er á hverj-
um þessara tíma?
Snennna bjuggu menn sér líka til svonefndar
sólskífur. í fyrstu voru þær svo einfaldar, að
stungið var niður priki og skugginn atliugaður, í
hvaða átt liann lagði og hvernig hann ýniist lengd-
ist eða slyttist. Seinna gerðu menn sér skífu og létu
stöng standa upp úr henni miðri og lásu svo tím-
ann á skifunni eftir því, sem skugginn færðist til.
En sólskífan kom ekki að notum, þegar ekki sá
lil sólar. Þá fundu Grikkir upp vatnsúrið. Það var
þannig, að vatn féll í dropatali úr einu íláti í ann-
að og tíminn var mældur eftir því, sem vatns-
Ijorðið hækkaði í því hylkinu, sem vatnið draup i.
Nú er Bjössi orðinn stór maður.
Hann er formaður á slærsta bátnum i þorpinu
og af öllum talinn mesta aflakló. En gamli sex-
æringurinn stendur i fjörunni i Hjallanesi. Guð-
mundur er hættur að stunda sjóinn, nema ef liann
fer að sækja sér í soðið svona út fyrir landsstein-
ana. Þá er hann á litla bátnum sínum, sem Bjössi
gaf honum til minningar um fyrstu sjóferðina
sína.
Voru merkilínur settar á það, og táknuðu þær
stundirnar.
Stundaglasið, sem oft er notað enn, var svipað
að gerð, en þar var sandur notaður í stað vatns.
Það er oftast aðeins langt og mjótt glas með mjódd
á miðju svo þröngri, að sandurinn getur aðeins
runnið gegnum liana. Þegar allt er runnið úr efra
hólfinu í liið neðra, er glasinu snúið við.
Af hverju er ísinn háll?
Finnst þér þetta flónsleg spurning? Jæja, ís er
nú samt ekki alltaf háll. 1 mikilli frostliörku er ís
litlu hálli en steinn. En í litlu frosti beinlínis þiðn-
ar ísinn örlítið undan þunga og þrýstingi. Þess
vegna cr svo gott að renna sér á skautum á slétt-
um ís. Við núninginn og þungann þiðnar örlítil
liimna undir skautastálinu og gerir ísinn hálan.
Vel svarað.
Kennarinn lagði stundum skrítnar spurningar
fyrir kralckana, bæði til þess að skemmta þeim og
reyna, hve fljót þau væru lil svars og fundvís á
veilur i spurningunum.
„Jæja, nú ætla ég fyrst að leggja fyrir ykkur á-
kaflega erfiða spurningu,“ byrjaði liann einu sinni.
„En þeir, sem geta svarað lienni, eru lausir allra
mála og þurfa ekki að svara fleiri spurningum."
Allir urðu glaðir við og biðu spurningarinnar
með eftirvæntingu. Nú ætlaði enginn að liggja á
liði sínu.
„Jæja, hve mörg hár eru á skjótlum reiðhesti,
að frátöldu faxi og tagli?“
Allir göptu í ráðaleysi og vandræðum nema Óli.
Hann rétli áfjáður upp höndina.
„Ágælt, lagsmaður. Ilve mörg telst þér þau
vera?“
„Hárin á skjóttum reiðhesti eru 65 679 að tagli
og faxi frátöldu.“
Nú kom röðin að kennaranum að gapa af undr-
un yfir þessari slaðliæfingu.
„Hm — —, getur verið. En hvernig veizt þú
það?“
„Það er önnur spurning, kennari, og ég þarf
ekki að svara henni, úr þvi að ég gat svarað hinni
fyrstu.“
Útbreiðið ÆSKUNA!
18