Æskan - 01.03.1982, Qupperneq 3

ÆSKAN
83ÁRA
3. tbl.
83. árg.
Ritstjóri: GRÍMUR ENGILBERTS, ritstjórn og skrifstota: Laugavegi 56, sími 10248, heimasími 12042. Framkvæmdastjóri: KRISTJÁN
GUÐMUNDSSON, heimasími 23230. Afgreiðslumaður: SIGURÐUR KÁRI JÓHANNSSON, heimasími 18464. Afgreiðsla: Laugavegi 56,
sími 17336. — Gjalddagi er 1. apríl. — Utanáskrift: Æskan, pósthólf 14, Reykjavík. Póstgíró: 14014. Útgefandi Stórstúka Islands. —
Prentsmiðjan Oddi hf.
Mars
1982
24. mars í fyrra voru liðin fimmtíu ár frá því að fluglína var
fyst notuð við björgun skipbrotsmanna úr sjávarháska
viö ísland. Síðan þá hafa fluglínutæki komið við sögu
f|estra strandbjargana hérlendis.
það var nýstofnuð deild innan Slysavarnafélags (s-
!ands, Þorbjörn í Grindavík, sem fyrst notaði fluglínutæki
viö björgun. Deildin var stofnuð 2. nóvember árið 1930,
en þá nokkru áður hafði Slysavarnarfélagið keypt flug-
linutæki og komið þeim fyrir í geymslu hjá Einari Einars-
sVni í Krosshúsum í Grindavík, en hann var einn af
frumkvöðlum slysavarnastarfsins þar og fyrsti formaður
öeildarinnar. Hafði Jón E. Bergsveinsson fyrsti erindreki
S|ysavarnafélags Islands komið til Grindavíkur og kennt
heimamönnum að fara með tæki þessi, en þau voru þá
tiltölulega ný af nálinni, og notkun þeirra við bjarganir
ekki orðin almenn.
Aðfararnótt 24. mars 1931, röskum fimm mánuðum eftir
að Slysavarnadeildin Þorbjörn var stofnuð, varð þess
Varf að togari var strandaóur undan bænum Hrauni
austan við Grindavík. Tók skipið, sem var Cap Fagnet frá
^écamp í Frakklandi, niðri alllangt frá landi, en barst
S|ðan yfir skerjagarð og festist skammt frá ströndinni.
þeyttu skipverjar eimpípur skipsins og gáfu þannig til
kynna að þeir væru í nauðum staddir.
^rá Hrauni var maður strax sendur til Grindavíkur og
björgunarsveitin kölluð út. Voru björgunartækin sett á
öifreið og haldið áleiðis að Hrauni, en ekki var bílfært alla
ieiöina á strandstað og varð því að bera tækin síðasta
spölinn. Á meðan beðið var björgunar freistuðu
skiPverjar á Cap Fagnet þess að láta línu reka í land, en þær
fiiraunir mistókust og þótti skipverjum því tvísýnt að tak-
asf mætti að koma á sambandi milli skips og lands.
Um hið fyrsta fluglínuskot til björgunar úr strönduðu
skiPi segir svo í 1. bindi bókaflokksins ,,Þrautgóðir á
raunastund", björgunar- og sjóslysasögu íslands:
■ .Einar og Guðmundur verða sammála um miðunina.
Aiit er tilbúið fyrir skotið. Guðmundur Erlendsson tekur í
9|kkinn. Hamarinn smellur fram og sprengir
Puðurskotið í byssunni. Á sama andartaki kveikir
Það í eldflauginni og hún þýtur af stað með háværu
hvisshljóði. [ fyrsta skipti hefur verið skotið úr línubyssu
til björgunar á íslandi.
Mennirnir fylgjast spenntir með eldflauginni, þar sem
hún klýfur loftið. Skotið heppnast prýðilega. Línan kemur
yfir skipið, rétt fyrir framan stjórnpallinn. Það er auðvelt
fyrir skipsmenn að ná til hennar. Þeir verða reyndar að
sæta lagi að ná henni, en skjótt er hún í þeirra höndum.
Samband er fengið við land."
Björgun skipbrotsmannanna 38 af Cap Fagnet gekk
að óskum, en þó mátti ekki tæpara standa, þar sem
aðeíns nokkrum klukkustundum eftir björgunina hafði
skipið brotnað í spón á strandstaðnum.
Þessi björgun færði mönnum heim sanninn um hve
mikilvægur björgunarbúnaður fluglínutækin voru og
flýtti fyrir útbreiðslu þeirra. Leið ekki á löngu uns slík tæki
voru komin til allra deilda Slysavarnafélags (slands
umhverfis landið.
Hún er ekki löng sjávargatan frá Reykjanestá austur á
Hraunsfjörur, en þar hafa mörg skipin strandað og oftast
í stormi og foráttu brimi. það hefur því reynt á dugnað,
i
Jón Baldvinsson á strandstað við Reykjanes.
Árgangurinn kostar kr. 270.00.