Æskan - 01.03.1982, Page 49

Fyrir nokkuð mörgum árum hélt
læknafélagið breska fund, þar sem
m- a. var rætt um svokallað ,,sjötta
skilningarvit" dýra og var hið sjötta
tmnnig, að dýrin fengju vitneskju um
Þættur, löngu áður en menn yrðu
Þeirra varir. Vísindamennirnir komust
aö Þeirri niðurstöðu, að hundar m. a.
hefðu slíkt skilningarvit. — Eitt dæmi
Um þetta varö í jarðskjálftunum miklu í
^elutschistan 1935, þegar fjöldi húsa
hrundi. — Henry T. Holland, yfir-
laeknir við sjúkrahúsið þar, skýrði frá
Því. aö jarðskjálftanóttina hefði einn
v'hur sinn vaknað við það, að hundur
hans stóð við rúmið og togaði í náttföt
hans. Maðurinn hélt að innbrotsþjófar
mundu vera komnir inn í húsið, fór á
faatur, tók sér marghleypu í hönd og
leitaði um allt. Þar voru engir þjófar,
en hundurinn stóð alltaf við útidyrnar
°9 klóraði í hurðina. Maðurinn opnaði
Þa og fór út í garðinn, en í sama bili
re'ð jarðskjálftinn yfir og húsið
h^undi. Mundi hann hafa orðið undir
hv|. ef hundurinn hefði ekki gert
honum aðvart.
Sir Henry sagði líka frá tveimur
svipuðum dæmum að hundar hafi
°rðið mjög órólegir nokkru áður en
jaróskjálfti kom, og ekki linnt látum
fVrr on þeim var hleypt út.
1 íslenskum þjóðsögum er getið um
n°kkur dæmi þess, að dýr hafi hug-
b°ð um yfirvofandi hættu eða séu
9aadd 6. skilningarvitinu. Má þar t. d.
nefna söguna um hrafninn, sem teygði
stúlku í brott frá bæ skömmu áður en
skriða féll á bæ og bjargaði með því
i'fi hennar. Getið er og þess með
Sennindum, að kvöldið áður en jarð-
skjálftarnir miklu á Suðurlandi 1896
hófust, hafi fólk á nokkrum bæjum
ier|t í mestu vandræðum með aö
k°ma kúnum í fjós. En á þessum
bæjum hrundu fjósin í jarðskjálft-
unurn.
En það voru fleiri en kýrnar, sem
virtust hafa hugboð um jarðskjálftana
1896, eftir því sem Tryggvi Gunnars-
son skýrir frá í Dýravininum.
Þar er haft eftir sannorðum manni,
að í Ásukoti í Flóa hafi kisa legið með
kettlíng sinn inni í baðstofu, en dag-
inn fyrir jarðskjálftana sást hún komin
útátún, dröslandi meö kettlinginn. En
morguninn eftir, þegar baðstofan var
fallin, fannst kisa með kettling sinn úti
í fjárhúsgarða, og var það hús eitt af
fáum, sem uppi stóð á bæ þessum.
Ennfremur er þess getið, að hrafnar
og aðrir fuglar, sem höfðu aðsetur sitt
í Ingólfsfjalli og undir því, sáust,
daginn áður en hræringarnar hófust
fljúga þaðan í stórum hópum ofan á
sléttlendið og fram um allan Flóa,
enda féllu víða skriður úr fjallinu í
jarðskjálftunum, svo að ekki hefði
verið hollt að eiga þar náttból, hvorki í
fjallinu né undir því.
Úr Dýravininum (14. hefti) er og
eftirfarandi frásögn tekin:
Snemma á sumrinu 1845 urðu
menn þess varir að mýs voru að flytja
sig af ofanverðu Landi yfir Þjórsá og
út í Gnúpverjahrepp. Var sá flutn-
ingur með þeim hætti, að mýsnar sátu
á kúaskánum, sem voru harðar, og
notuðu þær sem ferjubáta til flutnings
yfir ána á svonefndu Gaukshöfða-
vaði, en þar var áin straumlítil. —
Þetta sáu og sögðu sannorðir menn.
Sama sumar hóf Hekla gamla upp
raust sína og tók að gjósa. — Lengi
eftir þetta var á orði haft hve lítið var
um mýs á Rangárvöllum og Landi, en
veturinn næsta eftir gosið varð lítið
varið fyrir músagangi vestan Þjórsár.
— En mýsnar hafa hugboð um fleira
en eldgos og jarðskjálfta, enda hefur
þjóðtrúin tekið mark á háttum þeirra.
— Hafa menn t. d. tekið eftir því, að
það muni vita á harðan vetur, ef mikið
er um músagang heima við bæina á
haustnóttum, eða fyrri part vetrar, á
meðan veðrátta er þó sæmilega góð.
Annars virðist margt í veðurspám
dýranna benda til þess, að þau séu
gædd sjötta skilningarvitinu, svo sem
ótalmargar sögur af háttum dýra vitna

1939
— Þetta er sama verksmiðjan —
ég lét bara stækka myndina til þess
að sýna lánardrottnunum.
Skrýtlur.
45