Heimilisblaðið - 01.12.1966, Page 7

arinnar og réttlátt endurgjald . . . Það
voru eilíf sannindi í hans augum. Það var
sjálfur grundvöllur vitundar hans.
Hann fékk stöðu sem prófessor í mælsku-
list í Mílanó. Hópur tryggra vina hans
fluttist þangað með honum. Og Mónika
kom og bjó með þeim.
Hann dróst nær og nær kristindómin-
Uni • . . Hann hafði yfirgefið Manikeana,
efahyggjumaður varð hann aldrei.
En það var erfitt að komast til botns
1 spurningunum, sem hann var að glíma
við: Hvernig var eðli Guðs? Hver er or-
sök hins illa? . . . Ekkert illt lögmál getur
sett Guði skorður.
Hann fór í kirkju og hlustaði á hinn
ftukla kennimann, Ambrósíus biskup. —
Hann vildi hlusta á ræðuna vegna form-
fegurðar hennar, en hann hreifst af inni-
haldi hennar . . . Það var eins og hann
v*ri gagntekinn af hitasótt.
Ef hann ætti að verða kristinn, varð
^ann að stíga skrefið til fulls. En hann
kveiknaði sér undan efanum og kröfum
^einlætastefnunnar að slíta sambandi við
allt veraldlegt líf. Honum fannst hann
&eta afsalað sér auðæfum og heiðri, en
konunni .. .
Hin ólögmæta kona hans var send aftur
til Afríku, og hún lofaði að taka sér aldrei
annan eiginmann.
En kröfur kirkjunnar átti að uppfylla
a þann hátt, að Mónika útvegaði unga,
auðuga brúði, sem hann átti að giftast á
iögmætan hátt í dyggð og siðsemi.
. En því miður var unga stúlkan tveim
^um of ung. Og Ágústín gat ekki beðið,
þangað til hún næði lögskipuðum lág-
^arksaldri. Hann tók sér aðra ástmey í
stað þeirrar, sem fór burt . . . Hann blygð-
aðist sín fyrir veikleika sinn, en hann gat
ekki hætt við það. ,,Ekki enn!“ sagði
ann- — „Ekki strax, ekki strax, leyf mér
að bíða enn um stund!“
Heimspekin og trúarbrögðin eru eitt. —
_ gustín og vinir hans eru gagnteknir af
lll8a á heimspekináminu, sem jafnframt
er trúarleg ástríða.
gerðist það, sem telja verður hin
, lkiu umskipti í lífi Ágústíns. Meðal alls
Þoss
merkilega, sem hann fékk að reyna,

er þetta efalaust hið mikilvægasta: Hann
fer að lesa nýplatónsk rit, sem þýdd höfðu
verið á latínu, hrífst af þeim og sekkur
sér niður í þau.
Hér kom svarið við gátunum miklu um
Guð og hið illa. Hér var svarið:
Guð er andi. Og alit, sem til er, er út-
geislun frá Guði. Heirnurinn er stigaröð
niður frá Guði, lengra og lengra niður,
þangað til vér komumst að lokum í hinn
líkamlega heim. Guð er æðsta veran, æðsti
sannleikurinn og gæzkan. Því meir sem
vér f jarlægjumst hann, eru hlutirnir óraun-
verulegri, miður sannir, miður góðir.
„Vandamálið um hið illa“ er leyst. Vér
getum ekki fundið neitt illt meðal þess
skapaða. Þegar vér álítum vissa hluti illa,
er það aðeins vegna þess, að vér skipum
þeim ekki á sinn rétta stað í stigaröðinni.
Allt sem er, er gott. Hið illa er alls ekki
til.
Allt streymir út frá Guði. Og allt lað-
ast að Guði. Vér getum lyft oss upp í
áttina til hans með því að gera oss and-
lega, sökkva oss niður í oss sjálfa og
hverfa burt frá munúð og margbreyti-
leika, heim og upp til einingarinnar . . .
Hin guðdómlega reynsla hefst með því
að sökkva sér niður í sjálfan sig, og hún
endar með því, að maður lítur Guð, hið
eina, í svip.
Þetta kom til Ágústíns eins og heit víma.
Og eftir þessa reynslu var hann gjörbreytt-
ur . . . Hann var ekki framar efahyggju-
maður, heldur trúaður vitandi vits. Áður
var hann fullur óróleika, „uppfrá þessu
var friðinum úthellt í sál hans.“ „Enginn
gat framar svipt hann því, sem hann hafði
reynt, og enginn hnekkt því; því að það
var ekki hugsun heldur reynsla“. Síðasti
tindurinn, er hann var að tileinka sér
kenningu Platóninga. Þarna hafði hann
öðlazt vissu, sem bilaði ekki. Og hann
byggði heildarskoðun sína á þessum grund-
velli. . .
Platónismanum var þó áfátt að einu
leyti, hann gat aðeins leitt mann til að
líta Guð í einstökum andrám . . . En tak-
markið hlaut að vera að eiga Guð algjör-
lega og um aldur og ævi.
Því hét kristindómurinn. Það tryggði
ilisblaðið
227