Heimilisblaðið - 01.12.1971, Blaðsíða 8

að hiisunum á brunandi ferð. Þar stöndum
við hinir með hendurnar á kafi í vösunum
og tökum á móti hlæjandi jólagestunum.
„Sainak! Sainak! sunne ih!“ hrópum við
til þeirra. „Gleði, livílík gleði að hitta
fólk!“ Það er hin forna kveðja heimskauts-
Eskimóa.
Þetta voru fyrstu gestirnir. Hvenær koma
hinir næstu? Dag eftir dag — eða eigum
við heldur að segja nótt eftir nótt — koma
þeir brunandi upp frá hafísnum, niður eft-
ir sleðabrautinni frá upplandsísnum, allir
í sama dásamlega ferðaskapinu. Hvert
hundaeykið á eftir öðru er spennt frá og
fóðrað, hvert sleðahlassið eftir annað er
tæmt af fólki og ferðanesti, selskrokkar, rost-
ungahreyfar, góðgæti svo sem litlir pokar
með sækóngasultu, niðursoðin náhvelishúð,
mattak, eins og það er kallað, þurrkað lival-
kjöt, nýveitt heilagfiski frá lúðumiðunum
við Salve-eyna, bjarnarkjöt að norðan og
margt fleira. An nokkurrar fyrirfram gerðr-
ar áætlunar er liundum og fólki skipt nið-
ur, þar sem hjartarúm, húshlýja og hunda-
fóður er að fá.
Svo eru jólin allt í einu komin. Þau
höfðu lengi verið undirbúin, og þeirra liafði
lengi verið beðið, og þó komu þau á óvart!
Það var guðsþjónusta síðdegis. Fallega
kirkjan í Thule, með altarismynd Ernst
Hansens af Jessú sitjandi á Thulefjallinu
með tvö Eskimóabörn, er troðfull af hátíð-
arklæddu og syngjandi fólki. Á eftir koma
allir til sjúkrahússins. Það er hefð. Flestir
eiga þar ættingja, og allir hafa svolitla gjöf
meðferðis — pakka með sinaþræði, bjarn-
arskinnshút til þess að hæta með buxur,
bapiasvipu eða vettlinga. Það er enginn
endir á hugsunarsemi þeirra, gjafmildi
þeirra. Yið, hinir fáu Danir, hljótum að
líta á hvern annan. Við höfðum haldið, að
fallega jólatrð okkar með öllu skrautinu,
kramarliúsin, brjóstsykurinn, góða, dökka
ölbruggið okkar og kaffi sjúkrahússins væri
nóg. Nei, nú verðum við sannarlega að róta
svolítið upp í jólahugkvæmni okkar.
Allt sem við eigum til af vasaklútum,
vindlum, tóbaksdósum, fallegum litlum
handklæðum og allt sem við eigum til vara,
er tínt til, og því er vafið inn í umbúðir
í flýti og fengið gestunum í hendur. Við,
sem héldum, að við værum góðir gestgjafar,
verðum allt í einu meðlimir Jiessarar stóru
fjölskyldu, kynþætti Thule-Eskimóa. Bros,
söngur, hátíðablær — og þó, er ekki eins
og fáeinir gestanna að sunnan séu ekki jafn-
glaðir og aðrir? En þeir geta átt sína einka-
sorgir, hugsa ég.
Þá fyrst, er allir eru um það bil að fara,
fæ ég skýringu á vandamálinu. Það er ekki
til meira öl, kaffið er drukkið upp, öllum
smágjöfmium iithlutað. Það er kominn tími
til þess að kveðja og að hver fari til sinn-
ar einkajólahátíðar. Síðastur þeirra, sem
ætlar að kveðja og þakka fyrir sig, er Jes.
„Olína er veik“, segir hann.
Olína er fyrrverandi aðstoðarstúlka okk-
ar í sjúkrahúsinu.
„Hún eignaðist barn í nóvember. Hún er
veik í brjóstinu — hún hefur enga mjólk“.
Það leikur enginn vafi á alvörunni. Olína
er veik, barnið er að því komið að deyja.
Eg verð að tala við góða vin minn, Hans,
Hans Nielsen nýlendustjórann, um það.
Hans vissi um þetta, og hann hafði þegar
spurzt fyrir um það, hver gæti hugsað sér
að aka með lækninum. Eg var sjálfur reiðu-
búinn til þess að fara ferðina til baka og
annar ungur veiðimaður, Avatak, sömu-
leiðis.
Eg hafði fengið nóg umhugsunarefni, áður
en ég komst til baka til míns eigin jólahalds
með konu minni og litlu drengjunum okk-
ar tveim. Jólagæsin stóð á borðinu — litli
gæsarunginn, sem ég hafði sjálfur veitt í
sumar ásamt nokkrum Eskimóadrengjum.
Börnunum var raðað umhverfis litla borðið
með kerti í stjökum og með heimatilbúið
tré — rjúpnalaufsjólatré í miðju.
„Eg verð að fara“, segi ég.
„Þó ekki strax?“ svarar konan mín,
„horðaðu svolítið áður.“
Svo töluðum við ekki meira um það. Hér
norður frá kallar fólk ekki lækninn á vett-
vang að nauðsynjalausu, og sé læknirinn
læknir, þá fer hann, þegar hann er kallaður.
Jólin okkar urðu góð, með börn og jóla-
kerti, snjó og ísalög fyrir utan, danskan
mat og grænlenzkar gjafir. Konan mín fékk
nýjar refaskinnsbuxur og ég fékk prjónaða
húfu ásamt vettlingum með hvolpaskinni í,
og báðir drengirnir voru útbúnir eins og
þeir væru prmsar af Thule, með bjarnar-
228
HEIMILISBLAÐIÐ