Heimir - 01.07.1911, Blaðsíða 2

242
HEIMIR
nýlt er, er of léttvægt til þess aö menn geti boriö nema stundar-
áhuga fyrir því. En þaö eru ávalt til í heiminum einhver ný-
mæli, sem eru þýöingarmikil, sem eru til frambúðar. Ef þaö
væri ekki, þá ætti engin veruleg framför sér staö. Menn væru
þá öld eftir öld aö segja hið sama upp aftur og aftur, en í nýjum
orðum; menn væru þá að lifa sama lífið upp aftur og aftur, en
meö nýjum hætti. Því er þó ekki þannig fariö. Lífið sjálft,
hugmyndirnar og alt það sem gefur lífsstarfi einstakra manna
tilgang og stefnu endurnýjast—og þaö endurnýjast vegna þess
aö nýmæli, sem geta varaö, eru til.
Gallinn rnikli, sem vér Islendingar, og auövitaö aörir !íka,
höfum í þessu tilliti, er úthaldsleysi aö fylgja fram sönnum ný-
mælum, sem hafa skilyröi til lífs og þroska. Þau heilla oss
um stundarsakir, en þegar fram í sækir dofnar áhuginn og sann-
indin nýju, sem í fyrstu fyltu hugann, fara að veröa hversdags-
leg og þreytandi. Andlegi jarövegurinn er hlýr og þroskar fljótt
þau fræ, sern í hann falla, en hann er laus í sér, rætur festast
ílla í honum; en góö rótfesta er skilyrði alls þess sem á að vera
varanlegt.
Af hverju stafar þetta óstöðuglyndi? Hvers vegna er þaö
að svo rrargir hverfa frá stuðningi góðra rnála, þreytast á aö
fylgja því sem í þeirra augum er þó satt og rétt? Eflaust stafar
þaö af því, hvað ílla vér skiljum ennþá gildi allra samtaka og
hvaö óþolinrnóöir vér erum meö aö bíöa eftir sýnilegum árangri
þess sem vérgerum.
Þjóöin hefir lifaö svo afar-lengi í strjálbygðum sveitum,
samvinnulaus og ókunnug undramætti samtakanna í nrenningar-
löndunum. Hún er nú fyrst að læra hvaö samtökin þýða.
Atvinnuvegir hennar og lífshættir hafa verið þannig, að menn
hafa ekki þurft að bíöa lengi eftir árangri starfs síns, hvort sem
hann hefir veriö stór eða smár. Miklu lengur hafa menn orðið
aö bíöa þar sem fyrirtækin hafa veriö stærri og atvinnuvegirnir
margbrotnari. Vér berurn merki þessara kringumstæöna, og
þau standa vexti og viðgangi margra góöra málefna fyrir þrifum.
Vér þurfurn að læra í þessu efni, þurfum að læra aö beita
kröftunum í sameiningu, þurfum aö læra að vinna stööugt og