Heimir - 01.08.1911, Blaðsíða 8

HEIMIR

272
innafn. Þegar svo er komiö er margt fleira sett í sarnband við
þaö en þaö, sem upphaflega kom mönnum til að trúa tilveru
þess. Atrúnaður og goösagnir um þaö myndast, þaö veröur aö
alfööur, eins og finst meöal ýmsra lágt standandi mannflokka í
Astralíu, Ameríku (Indíánar) og Afríku. •
En villimaöurinn- eignar rnargar af staðreyndum þeirn, sern
hann leitar að höfunfli aö, einhverjum sýnilegum og áþreifanleg-
um hlut, lifandi eöa dauöum, honurn finst hann hafa góöar og
gildar ástæöur til þess. Og þessir hlutir eöa öllu heldur afliö,
sem birtist í þeirn, kemur, í hinni sameiginlegu meövitund, í
stað hins óþekta afls: flokkurinn má færa því fórnir og koma
fyrir það með bænir sínar. En hvort sem er, hvort sern aflið
birtist í sýnilegum hlut eöa ekki, hefir flokkurinn sinn guö. En
um leið og verk geta eignast mörgum dýrum eöa dauðum lilut-
um (óþekta aflinu í þeirn) og margir guöir geta þar af leiöandi
orðiö til, má eigna óþektunr höfundi óteljandi framkværndir, ef
honum hefir veriö eignuö ein, og þá er fjölgun guða ekki nauð-
synleg. I Astralíu og á öörum stööum viröist sern villimennirn-
ir hafi ekki myndað sér átrúnaö á marga guði; annarstaöar hafa
þeir eflaust gert þaö.
Guð, eða guðir, hirðingjaflokksins veröa að guðum þorps-
félagsins, þegar flokkurinn tekur sér fastan bústaö; og ef hann
vex, þá guö borgar-ríkisins og máske þjóöarinnar. Samfélag
guösdýrkendanna, jafnvel eftir að flokkurínn er orðinn aö þjóö,
heldur áfram að vera, ef ekki í raun og veru, þá samkvæmt siö-
um og munnmælum, flokkur af mönnum af sameiginlegum upp-
runa og ætt, sem tilbiðja guði forfeöra sinna og mynda stjórnar-
farslega jafnt sem trúarbragöalega heild. Og ef ein þjóð nær
meö hernaöi valdi yfir öörum, þá teksr henni máske aö steypá
þeim saman í pólitíska heild, stórveldi, eins og Rómverjar geröu.
Nýtt samfélag er myndaö í stjórnarfarslegum skilningi: en
myndast urri leið nýtt trúarbragðalegt samfélag? Þessari spurn-
ingu verður ekki svaraö undantekningarlaust; en rnenn eru nú
farnir að skilja betur, hvað í raun og veru átti sér staö meö til-
liti til rómverska keisararíkisins og lcristindómsins. Það hefir
verið gert flestum aðgengilegt með bókum eins og Dr. Paul