Kirkjuritið - 01.04.1955, Side 22

164
KIRKJUROTÐ
trú eina saman hafði mikla þýðingu fyrir seinni tíma þróun
kenningarinnar um fyrirgefningu syndanna.
Frumkristnin hafði aldrei látið sér til hugar koma, að nýjar
kynslóðir manna mundu fæðast og lifa á jörðinni löngu eftir
daga Jesú. En þegar þetta gerðist, kom fram þörf fyrir það,
að laga friðþægingarkenninguna þannig, að unnt gæti orðið
fyrir óborna að öðlast fyrirgefningu, ef þeir tækju trú. Annað
kom einnig til greina. Meðan menn trúðu því, að heimsendir
væri á næstu grösum, gat það vel dugað að fá einu sinni í
skírninni fyrirgefningu fyrir drýgðar syndir. Þá var einhver
vegur að þrauka síðan syndlaus til heimsloka. En þegar útlit
var fyrir, að menn þyrftu að lifa langa ævi í syndum spilltum
heimi, þá þurfti kirkjan helzt að sjá mönnum fyrir fyrirgefn-
ingu eins oft og þeir syndguðu.
Þetta var ekki vandalaust. Samkvæmt upprunalegri merk-
ingu sinni þýddi skírnin ekki annað en fyrirgefningu fyrir
drýgðar syndir, og þessu eðli hennar varð ekki breytt. Kom
þá fram spurningin um, hvort unnt væri að fyrirgefa syndir
drýgðar eftir skírn. Svarar höfundur Hebreabréfs, sem ritað
er milli 70 og 80, þessu hiklaust neitandi (Hebr. 6, 4—6).
Þá vildi svo vel til í byrjun annarrar aldar, að engill í hirðis-
búningi kom til Rómverja nokkurs, sem Hermas hét. Tilkynnti
engillinn Hermasi, að Guð sé af miskunn sinni viljugur að
fyrirgefa trúuðum, þó að þeir hrasi eftir skírn, ef þeir einungis
iðrist synda sinna á ný. Sá nú kirkjan sér fært, að fengnum
þessum upplýsingum, að taka á ný á móti iðrandi syndurum,
er hún hafði útilokað, og varð hún þessu harla fegin.
Hér er farið inn á alveg nýjar leiðir. Friðþægingardauði Jesú
átti sér ekki stað nema einu sinni, og hið sama er að segja
um þá fyrirgefning, er hann afrekaði. Þegar því kirkjan tekur
að gera ráð fyrir, að fyrirgefning geti átt sér stað eftir skírn,
þá hefir hún um leið viðurkennt, að fyrirgefningin geti lotið
öðrum lögmálum. Hún geti komið beint frá Guði. Og menn
geti gert sig verðuga þessarar fyrirgefningar með iðrun og
yfirbótarverkum.
Þessi kenning fékk kaþólsku kirkjunni mikið vald í hendur.
Því að sjálfa sig gerði hún að miðlanda þessarar náðar. Hún
úrskurðaði, hvað syndarinn varð á sig að leggja vegna iðrunar
sinnar og leit eftir því, að hann gerði það, sem honum bar.