Kirkjuritið - 01.04.1968, Blaðsíða 173

KIRKJURITIÐ
315
upphafi upp þjóðkirkjur, fastbundnar þjóðliöfðingjum
ei1 laustengdari páfastólnum. Attu páfarnir, sem kunnugt er
lengi í höggi við Frakkakonunga og Þýzkalandskeisara út af
Wkjulegum yfirráðum. Kom svo á dögum Innocentíusar 3.
fl098—1116) að kalla mátti páfann á Vesturlöndum drottn-
Ura- En sú dýrð stóð ekki lengi. Þróuðust málin á hinn veginn,
ríkis- og þjóðkirkjuskipulagið festist víðast í sessi, og sér-
staklega við siðaskipt in. 1 löndum mótmælenda komu ])jóð-
kefðingjarnir að nokkru leyti í páfastað. Og var svo hér á
landi.
Frönsku byltingarmennirnir í lok átjándu aldar rufu sam-
kand ríkis og kirkju. Ætluðu sér að uppræta trúarbrögðin.
kað fór út um þúfur. En síðan hefur álirif þessa gætt um alla
álfu vora. Bönd ríkis og kirkju liafa losnað meira og minna
,,lrr alla álfuna. Kirkjunnar menn liafa engu síður skilið það
ei1 veraldarlegir stjórnarmenn að þetta væri eðlilegt. Eins þar
Sent kirkjan nýtur velvilja alls almennings svo sem hérlendis.
^éra Þórarinn Böðvarsson í Görðum, sem óefað var einna mik-
uhasfasti, áhrifamesti og framsýnasti kirkjuhöfðingi á síðustu
ehl, hafði þessa skoðun. Þórliallur Bjarnason, síðar biskup seg-
1 eftirmælum um séra Þórarinn: „Enginn liefir sem séra
°rarinn lieitinn minnt á það síðastliðin 25 ár, að til sé fé-
með sérlegum réttindum, sem heitir íslenzk þjóðkirkja.
1 Jalfur fann hann bezt, liinn mikli kirkjulagasmiður, live
^dstætt það var að sækja kirkjunnar lög til alveg ókirkju-
’e8s þings, h ann greip því stundum til þeirrar kenningar, að
°öungurinn væri enn einvaldur í kirkjumálum, sem reyndar
hfað eftir enn þann dag í dag við sölix og makaskipti kirkju-
•larða.“
j h*ó vildi séra Þórarinn ekki aðskilnað ríkis og kirkju, en
ar fram frumvarp þess efnis 1893, að kirkjan hefði aðeins
iánnálaleg tengsl við ríkið. Það „féll alveg dautt til jarðar.“
Eu var þó vísir þess, sem nú liefur náðst að kirkjan okkar
*llr öðlast sjálfsforræði í innri málum, með lögunum um
j_.rK)uþing og kirkjuráð. Fyrir þeirri réttarbót eru nágranna-
, lfhjur okkar nú að herða róðurinn. Því að engum dylst að
1 Jookirkjuformið verður ekki eilíft frekar en önnur form.
A]]s staðar í nágrenni okkar gætir mikils áhugaleysis um
111 a' á yfirborðinu og þess er krafist að skólarnir séu „játn-