Kirkjuritið - 01.04.1975, Page 80

Gegn þessari röksemd má tefla
fram þeirri tilgátu, að upphaflega hafi
skírnarfrásögnin ekki haft neitt sam-
band við Sálm. 2:7 og að Jesús hafi
verið ávarpaður þjónn Drottins fremur
en sonur Guðs. Þannig hafi tilvitnunin
í Sálm. 2:7 í sögunni verið túlkunar-
viðbót fornkirkjunnar og sé engan veg-
inn frá Jesú komin. Þessi tilgáta er á
veikum grunni reist. í skírnarfrásögn-
inni er lítil sem engin áherzla á Mess-
íasareðli Jesú, og ef þess sér yfirleitt
nokkurn vott í sögunni, þá er Messías-
artignin afleiðing eða fylgitákn þess,
að hann er sonur Guðs, en ekki öfugt.
Sonarhugmyndin er æðsta túlkunar-
mynd guðspjallanna á persónu Jesú,
en Messíasartign hans er í öðru sæti.
Tilvitnun í 2. Davíðssálm við þetta
tækifæri þarf ekki að valda neinum
ritskýringarvandræðum. Hún er þáttur
í þeirri opinberun frá Föðurnum, sem
átti sér stað í leynilegu samfélagi Jesú
við hann og staðfesti samband föður
og sonar. j þeirri opinberun fékk Jesús
styrk sem Guðs sonur til að leysa af
hendi hlutverk Messíasar og Drottins
þjóns.
Að því er varðar síðari flokk yfir-
lýsinganna um Jesúm, þá hefur hann
oft verið skilinn sem hellenisk lýsing
á ,,guðmenni“. Miklar hetjur hafi verið
taldar guðdómlegar, og í sögunum af
útrekstri illra anda sé Jesús uppmál-
aður sem slíkt ofurmenni. í samræmi
við þetta á Guðssonarheitið að vera
gefið Jesú til þess að skýra mikilvægi
hans út frá helleniskum hugmyndum.
Enda þótt svo væri raunin, hnekkir það
í engu röksemdafærslu þessarar
greinar. Einungis væri um að ræða
helleniska umtúlkun á hugmyndum,
heimildunum. Hitt væri í meira lagi
vafasamt að halda því fram, að sonar-
hugmyndin um Jesúm stafaði að öllu
leyti af helleniskum áhrifum, sem bor-
izt hefðu seinna inn í heimildir guð-
spjallamannanna.
i rauninni stendur kenningin um
hellenisk áhrif ekki á traustum grunnk
Sögurnar um útrekstur illu andanna
bera með sér gyðingleg einkenni, oQ
engin hliðstæða finnst fyrir því i heim-
ildum Gyðinga, að Guðssonarheitið sé
notað á þennan hátt (Hins vegar finnst
dæmi þess í Mk. 15:39, að heitið er
notað að heiðnum hætti um „guðlegan
mann“, — þó ekki þann, sem særir út
illa anda). — Sú hugmynd, að sonar-
heitið sé aukaatriði i þessum sögum
og komi þar í stað einhvers eldra
heitis, er tilhæfulaus getgáta. En hvað
sem líður uppruna sonarheitisins '
nefndum textum, þá er víst, að þessi
hliðarnotkun hugtaksins getur ekki
hafa verið ákvarðandi um það, er Jesú
var í upphafi gefið heitið „Guðs sonur“
V.
Veigameiri rök gegn þeim skoðunum.
sem hér hefur verið fylgt, mætti leiða
út frá athugun á guðfræði frumkirkj'
unnar. Vér höfum vitneskju um, að
frumkirkjan tengdi guðlegt sonareðli
Jesú við upprisu hans og uppstigm
ingu (Róm. 1:3f, Post. 13:32f). Var þetta
hin elzta notkun hugtaksins, og var
það síðar heimfært upp á Jesúm a
jarðvistarskeiði hans með því að láta
þetta heiti gilda aftur fyrir sig? Eða
hafði Jesús sjálfur átt frumkvæðið að
notkun þess meðal lærisveinanna, sem
minntust þess svo við upprisu hanS'