Nýjar kvöldvökur - 01.01.1915, Síða 6

4
NÝJAR KVÖLDVÖKUR.
finnanlegur lærisveinn, kom altaf lesinn í skól-
ann og var áltaf látinn sitja efstur og var altaf
boðinn á skólahátíðina ár Karlsdaginn, fekk
iðnisverðlaun á hverju ári og fekk þá op-
inbera lofræðu hjá amtmanninum, meðan
fagnaðarópin dundu og hersöngvarnir glumdu
við — þessi kurteisi, dygðumprýddi Chretien
Lescuyer var þrátt fyrir alt þetta það »óhræsi«,
að fella sig óðara bezt við þann af skólabræðr-
um sínum, sem var honum gagnólíkastur. Pað
var alt jafngott í hans augum hjá Frans Qud-
mann, þessum lélega lærisveini, þessum greinda,
en Iata og þverúðarfulla Parísargötustrák, sem
altaf hafði vasana fulla af svartkrít og blýönt-
um og engu nenti í tímunum, nema teikninga-
tímunum, þessum ósvífna hnokka, sem svaraði
kennurunum fullum hálsi og lét skrípamyndir
af þeim ganga um bekkinn í tímunum, og sat
hnarreistur og hnakkakertur með rauðan lubb-
ann, þó hann væri látinn sitja eftir og gera
aukastíla, eins og hugrakkur upphlaupsmaður,
sem býður skothríðinni birginn á bák við tígul-
steinsgarðinn sinn.
Pægi skólapilturinn, dygðafyrirmyndin, dáð-
ist af ófriðarbelgnum og upphlaupsmanninum,
án þess að þora að kannast við það fyrir sjálf-
um sér. Hann reyndi að komast í kunningskap
við Parísarpiltinn litla, og tók hann því vel,
því að hann var góður og ástúðlegur. Peir
gerðu satnband sín í milli, leiddust í frímínút-
unum, svo kennararnir horfðu á þá með undr-
un eða hneyksluðust á þeim. Frans þekti ekki
til öfundar eða annara leiðra tilfinninga, en af
því að hann var dratthali skólans og var altaf
á takmörkunum með að verða rekinn úr honum,
fanst honum í einlægni sinni mikið til koma
að vera vinur Chretiens, sem var efstur í bekkn-
um. En einn daginn fór Chretien með mestu
hægð að ráða honum heilt og fá hann til að
hlýða skólareglunum; en þá svaraði Fraus hon-
um skýrt og skorinort, að það væri alveg til
ónýtis gert, því að hann hataði latínu og þyldi
ekki lykt af bleki. Hann lifði aðeins fyrir aug-
un, og liði aldrei vel, nema þegar hann hefði
blýant í hendi sér, en væri orðinn sárleiður á
gipsfyrirmyndum. Hann kvaðst finna hann væri
maður til að mynda eftir lifandi fyrirmyndum.
Hann vildi verða listamaður, myndasmiður eða
málari. Helzt myndasmiður. Búa til líkami. Hann
fann það að sjálfum sér að hann eyddi tím-
anum til ónýtis — skorti hugrekki.
»Eg ætti fjandann ekki að vera að híma
hér,« sagði hann, og brá fyrir sig útborga-
orðalagi, »eg ætti að hlaupa burt frá þessu
öllu saman, láta þetta þrælkunargreni eiga sig,
fara til Parísar, koma mér í kenslu hjá mynda-
smið, og það þó eg ætti bara að sópa gólf og
bursta skó hjá honum.«
En hann var félaus og foreldralaus drengur.
Eini ættinginn, sem hann átti, var gömul ógift
föðursystir, sem- átti ofurlítið leigubókasafn í
Jóhannesargötu. Hjá henni var hann þegar frí
voru. Ekki svo sem það væri svo sérlega skemti-
legt. Hann fékk rúsínuvatn að drekka og svaf
á strigapoka. Kerlingargarminum þótti vænt
um haun og hefði aldrei látið hann liggja úti;
en þegar hann fór að skrifa henni um, hvílíka
andstygð hann hefði á skólanum, og hann vildi
komast til myndasmiðs og læra myndagerð,
ógaði kerlingu við; hún bað hann lengstra
orða að missa ekki þolinmæðina og vera ögn
í skólanum enn. Og hann gat ekki fengið af
sér að særa og hryggja aumingja kerlinguna,
en átakanlegt var það. Ekki svo mikið sem að
geta náð í svo sem hnefafylli af leir.
En engar slíkar hugsanabyltingar brutust um
í huga Chretiens; hann var of blíðlyndur og
dapurlyndur til þess. Framtíðin lá fyrir honum
eTns og ruddur vegur. Hann átti að taka em-
bættispróf í iögspeki, koma sér niður sem mála-
færslumaður, og svo seinna setja upp gullsnúru-
lagða dómarahúfu eins og forfeður hans og
klæðast káptt, fóðraðri með hermelíni. Svo vildi
faðir hans vera láta; það hafði hann sagt hon-
um meir en hundrað sinnum, síðan hann kom
til vits og ára. Hann vildi það líka sjálfur; hafði
ekkert þar við að athuga; fanst það vera eins
og það ætti að vera. En hann bar einhverja
Iotningu fyrir vini sínum, þessu fjórtán vetra
barni, sem lysti fyrir honum þjáningum sínum