Nýjar kvöldvökur - 01.06.1916, Blaðsíða 39

SAMUEL MORSE.
159
•ð frásögn minni, en hann lypli upp höfði
niínu aftur og horfði beint framan í mig,
Hann beinlínis skellihló.
»Og þér ætluðuð að hefnast á öllu lífi mínu
tyrir fáein ógætnisorð af munni ungs spjátrungs?
Eg var svo hrifinn af fyrstu frægð minni í þá
daga, að eg býst við eg hafi lítið hugsað um
annað.«
»En mér gramdist voðalega,« hélt eg áfram,
'það sem þér sögðuð um mig. Orð yðar höfðu
sært hégómagirni mína, og þau létu í eyrum
mér iengi á eftir, og Dolly — Dolly Craven
sagði fyrir skömmu.að þér fyrirlituð migennþá.«
Hann hló.
t*á hlýtur orðið fyrirlitning að vera ný þýð-
ing á orðinu ást,« sagði hann og kysti mig
hvað eftir annað.
»Eg skil ekki í að nokkur geti sagt, að
honan mín sé ein af þessum hversdagslegu,«
hvíslaði hann.......
En eg lét hann ekki fá glófana aftur.
‘Eg ætla að halda þeim framvegis,« sagði
eS- »Hefðurðu ekki gleymt þeim, mundi eg
aldrei hafa séð þig framar!«
Samuel Morse.
t*að má Iíklega til sanns vegar færa, að
Þegar litið er á hinar stórfenglegustu uppgötv-
anir heimsins, frá því mönnum fyrst duttu þær
1 hug( og þangað til þær voru orðnar nothæf-
að með öllu, að engin þeirra sé öll eins manns
eign. En þó má það einna frekast segja um
r|tsíniann, að hann sé margra manna verk.
fyrstan má telja H. C. Örsted, sem fyrstur
manna fann rafsegulmagnið og lagði því und-
■rstöðuna. Margir urðu til að reyna að nota
Þennan kraft í þessa átt, en engum tókst að
8era það svo, að hentugt yrði til nota að fullu,
nema Samuel Morse. Hann kom ritsímanum
1 Það lag, að hann varð nothæfur til þess að
hera hið ritaða orð manna og landa á milli,
og má því vel heita uppfinnandi hans. Hann
var svo þrautseigur að fylgja máli sínu fram
um mörg ár, að hann má vel heita því nafni,
þó að hann eigi alls ekki uppgötvunina éinn.
Skal hér nú setja ágrip af æfi hans, því að
fróðlegt er fyrir hverja þjóð, sem á ritsima, að
vita dálítið um sögu hans.
Samuel Morse er fæddur 27. apríl 1791
við Charlestown í Massachusetts og var faðir
hans þar prestur. Drengurinn var fjörugur og
vel gefinn og gefinn fyrir bóklestur og teikn-
ingar. Hann fór í skóla og lagði þegar stund
á raffræði og efnafræði, en þó mest á teikningu
og málverk, og fékk svo mikið orð á sig sem
málari, að hann var sendur til Evrópu er hann
var tvítugur, að fullkomna sig í þeirri list. Fékk
hann hinar beztu viðtökur í Lundúnum af fræg-
um málara þar, Benjamín West, og náði þar
fljótlega miklu áliti sem efnilegur málari og
myndasmiður. En þá kallaði faðir ,hans hann
heim aftur.
Þegar hann kom til Boston 1815, var flog-
ið þangað á undan honum að hann væri efni
í ágætan málara. En fáir eða engir urðu til
að kaupa slór málverk eða eftirmyndir, og varð
hann því að sætta sig við að hafa ofanaf fyrir
sér með því að mála andlitsmyndir af fólki í
Nýja Englandi og víðar. En þá var ekki Ijós-
myndagerð fundin, svo að hann fékk góða at-
vinnu, því að margir vildu eiga myndir af sér.
Fyrst framan af fékk hann ekki nema 60 kr.
fyrir hverja mynd, en brátt hækkuðu þær í verði,
svo hann setti hverja mynd ferfalt hærra, og gat
málað fjórar myndir á viku. Fénaðist honum
brátt, svo hann gat kvongast 1818. En kona
hans andaðist frá honum og þrem börnum 1825.
Morse var þá fluttur til Nýju Jórvíkur og
myndaði þar þegar flokk yngri málara, sem
risu upp á móti einstrengishætti gömlu málar-
anna í listinni. Hann kom á sambandi meðal
þeirra, og var forseti þess sambands um 16 ár.
Árin 1829 — 32 var hann í Evrópu og skoð-
aði málverkasöfn. En þá fór aftur að vakna með
honum hinn gamli áhugi hans á rafmagnsfræð-
inni. Hann hafði heyrt fyrirlestra um það í