Nýjar kvöldvökur - 01.06.1916, Side 47

DIÓGENES OG TILSVÖR HANS
167
vísumar væru riðnir. Kunnugt er það að vísu
af kvæðabókum okkar sumum, að menn hafa
ekki verið svo sýtingssamir með það, að láta
nöfn manna flakka, en samt viljum vér slá þenn-
an varnagla, til þess að það verði ekki því til
fyrirstöðu að sögurnar yrðu sendar.
Við viljum bæði óska og vona, að menn
bregðist vel við þessari málaleitun vorri, og
það svo, að í næsta árgangi ritsins gæti orðið
ákveðinn bálkur þessa efnis í hverju hefti.
fónas fónasson, kennari.
Diógenes og tilsvör hans.
Diógenes var grískur heimspekingur, sem
Var uppi á dögum Alexanders mikla. Ganga
margar sögur af hnittni hans í svörum og fyndnis-
0rðum, og skal hér getið nokkurra þeirra:
— Einhverju sinni sá hann ungan mann vera
að hend grjóti í trékross. Þá varð honum að
0rði við piltinn: »Pað er auðséð, að þarna
'endirðu á endanum.«
~~ Oðru sinni var maður nokkur að ræða
Utn það, hvernig væri á himnum og fór um
Nð mörgum orðum. »Rétt er nú það,« sagði
^■ógenes, »hvenær komst þú ofan af himnum?«
~~ Einhverju sinni heyrði hann mann segja
að það væri ilt að lifa. »Rað er ekki ilt að
*ifa,« sagði hann þá, »en það er ilt að lifa illa.«
~~ Hann sagði að vísindin væru stilling ung-
um m°nnum, huggun hinum gömlu, auðlegð
hinum snauðu og prýði hinna auðugu.
~ Einusinni var hann að halda tölu um al-
varleg málefni, og nærfelt enginn kom til að
iusta á hann. Þá tók hann upp á þvf að
§arga eftir einum fuglinum eftirannan; flyktist
Pá að honum fjöldi fólks. Hóf hann þá ræðu
sina og snupraði þá vægðarlaust fyrir það, að
þeir flyktust að þegar einber hégómi væri á
Seiði, en alvarleg sannindi vildu þeir hvorki
sjá né heyra.
*“• Einhverju sinni var hann spurður, hvar
íGrikklandi hann hefði séð efnilegasta karlmenn.
»Karlmenn reyndar hvergi,« sagði hann, »en
drengi hef eg séð í Spörtu.«
— Öðru sinni sá hann 'bogmann sem var
að skjóta í mark, en var klaufi og hæfði ekki.
Diógenes settist þá hjá markinu ogsagði: »Þetta
geri eg til til þess að hann hitti mig ekki.«
Hann hélt sér væri hvergi óhætt nema þar.
— Einusinni bað hann mann að gefa sér
skilding og sagði um leið: »Ef þú hefur gefið
öðrum þá gefðu mér Iíka. Ef þú hefur engum
gefið, þá byrjaðu á mér.«
— Einu sinni hljóp frá honum þræll, sem
hann átti. Menn réðu honum til að láta leita
þrælsins, en þá svaraði hann: »Rað væri meira
en hlægilegt, ef hann getur lifað án mín, að
eg ætti ekki að geta lifað án hans.«
Legsteinninn.
Einhverntíma fyrir löngu var uppi í Pól-
landi greifafrú nokkur, er hafði orðið orðlögð
um alt fyrir harðneskju sína og vonzku. Sér-
staklega gengu margar sögur af því, hvað hún
var vond við bændur þá, er undir hana voru
gefnir; féfletti hún þá miskunarlaust og lét refsa
þeim grimmilega, hvað lítið sem út af bar.
Þegar hún dó, arfleiddi hún klaustur það, er
veitti henni syndalausn fyrir dauðann, að öllum
eignum sínum. Klaustrið vildi sýna þakkláts-
semi sína í einhverju, og lét reisa henni dýr-
indislegstein, steyptan úr eyri á leiði hennar í
kirkjugarðinum. Var þar á rituð afarlöng og
íburðarmikil grafskrift, og þess svo sem getið,
að hin hásæla greifafrú hefði gefið klaustrinu
allar eignir sínar, og væri nú inngengin til
þeirrar eilífu sælu. Nóttina eftir sló eldingu
niður í legsteininn og bræddi hann allan og
skemdi, svo að nærfelt ekkert var eftir af graf-
skriftinni, nema einstökustafir á stangli. En ef
stafir þessir voru lesnir saman eftir röð, mátli
fá út úr þeim orðin: *Hún er fordœmd«.
»Sagan er sönn,« segir Heinrich v. Kleist