Nýjar kvöldvökur - 15.11.1928, Blaðsíða 15

NÝJAR KVÖLDVÖKUR
173
Frá æfagömlum tíma hafa svo nefndar
»Spunastofur« tíðkast á Pýskalandi. Draga
þær nafn af aðalverkinu, sem þar var unnið
á meðan heimilisiðnaðurinn þýski stóð í
mestum blóma, en það er talið að hafa
verið um 1850—ÖO; en þá komu tóvjelarnar
til sögunnar og hrifsuðu til sín iðnaðinn.
Margir hjeldu þó trygð við »Spunastofuna«,
og víðast hvar til sveita fylgja menn siðn-
um enn, þótt lítið sje þar spunnið, en meira
heklað, spjaldofið, saumað o. s. frv. Spuna-
stofusiðurinn hefir allajafna þrifist best í
sveitaþorpunum, þar er mest um fjör og
framkvæmdir. Fólkið kemur saman í flokk-
um eftir aldri, eitt kvöldið hjá þessum, annað
hjá hinum.
Mikið hefir verið ritað um þetta efni, en
hjer er ekki rúm til að rekja það. — Jeg
vil aðeins reyna að lýsa einu »Spunastofu-
kvöldi« eins og það virðist hafa farið fram
um aldamótin, að frásögn aldraðs Hessen-
búa, ^enda bar honum saman við hinar
prentuðu frásagnir.
Kvöldsúpan er etin í flýti og varla er far-
ið að rökkva, þegar ógiftu stúlkurnar fara
að safnast til »Spunastofunnar«. í farar-
broddi er »spunaráðið«. Er það stúlka í
fagurlega skreyttum kjól og með linda um
mittið í sterkum, áberandi lit. Pá koma þær,
sem bera körfur með handavinnunni. Má
þar sjá marga gersemi. Sumt er fullgjört
og haft til fyrirmyndar, annað er hálfbúið,
og enn nokkuð aðeins í byrjun. Altaf bæt-
ist í hópinn, og er stefnt til hússins, þar
sem j>Spunastofan« á að vera það kvöldið.
En er þangað er komið, er óðara lekið til
starfa. Sex til fimtán stúlkur sitja við hengi-
lampann, Handbrögðin eru snör og verk-
leg.
En engin spunastofa þekkist án söngs
eða sögu. Ein stúlknanna byrjar að raula
þjóðkvæði og samstundis taka allar hinar
undir, stofan glymur af háværum söng. Er
nú spjallað og sungið í gleði og eindrægni,
eins og sæmir ungum meyjum, sem áhyggj-
ur Iífsins eru ekki farnar að beygja. Pó finst
ef til vill meðal þessara ungu meyja ein eða
önnur, sem farin er að kenna á alvöru lífs-
ins, en söngur og gleði jafnaldranna tvístr-
ar öllum raunablæ.
Um klukkan 9 koma svo ungu piltarnir,
og affur er sungið og aftur eru sagðar sög-
ur, er nú sungið um ást og trygð og sárs-
auka og skilnað. Brátt er öll feimni horfin
og eitt lagið rekur annað, ein sagan aðra.
Klukkan 10 hættir vinnan. Pá stendur
heimasætan í húsinu upp og kyssir hvern
pilt sinn koss á hvern vanga, og fylgja allar
stúlkurnar dæmi hennar.
Fólk safnast í »Spunastofunni« frá i>Kirch-
messe« (Allra heilagra messa?) í nóv. og
fram til sjöviknaföstu. En á svo nefndri
»löngunótt« (um miðjan des.) er unnið af
kappi þangað til Ijómar af degi. Föstudags-
kvöldið næsta fyrir jól er kallað »silkikvöld«.
Þýskir sagnaritarar segja, að þegar »Spuna-
stofan« var í sem mestu gengi, þá hafi hún
verið einn aðal-þátfurinn í menningarlífi
þjóðarinnar. Pangað komu »meistararnir«
og frömdu listir sínar. Par voru sagðar
sögur, sem voru gripnar úr daglega lífinu.
Margar þeirra voru barnslega látlausar, en
þó sannar. Hafa þær yfir sjer sjerstakan
blæ og iýsa hversdagslífinu, háttum þess og
siðum í einfaldri mynd. Pannig varð til
viss grein bókmenta, sem þjóðin stöðugt
hefir miklar mætur á, og sem ber nafnið
»Spunastofan«.
5. J