Sjómannadagsblaðið - 04.06.1972, Page 35

vörina og hlóðum kant, sem enn
stendur. Þessi hella var búin að vera
þama mönnum til óþæginda og slysa
kynslóð eftir kynslóð vafalaust en
það var sem sé ekki fyrr en komið
er framá okkar daga sem nú lifum,
að ráðizt var á hana. Fólk var svo
framtakslítið hér fyrrum. Þetta var
svoddan eymdarlíf á fólkinu.
En það voru hér margir góðir sjó-
menn og þeir voru ótrúlega lagnir
að reikna út rétt lag til að rexma
sér inná. Nei, það hefur ekki verið
mikið um slysfarir hér, ég man bara
ekki í svipinn eftir neinum sem hef-
ur farizt héðan í minni tíð ekki úti
á miðunum, en það fórst hér bátur
einu sinni í lendingu, með alvönum
formanni, en hann ætlaði að sigla
héma uppí Gerðavörina; það var
bara af því að hann var á siglingu,
fellir ekki seglin í tæka tíð, beið
ekki lags, eins og venja var, heldur
kemur undir fullum seglum uppund-
ir lendinguna og getur þá ekkert
annað en haldið viðstöðulaust áfram,
hvort sem lag er eða ekki, en hann
fékk á sig ólag, og mig minnir það
hafi drukknað 4 eða 5 menn.
. . . Það er ekki verst í brimum,
þá er vel hægt að hitta á gott lag,
ef menn eru útsjónarsamir við það,
en í norðan og austan áttum er allt
leiðinlegra að fást við þetta, þá er
sjólagið svo óhreint.
Þegar hér var komið sögu vom
vélbátamir famir að ryðja sér svo
mikið til rúms, að manni fannst ó-
tækt að hafa ekki einhver réttindi
til að stjórna þeim, svo að ég brá
mér á stýrimannsnámsskeið og tók
. - V !
( ' <'" ÍiM Ti in ~T Yi’i i,ri-
Jón Finnsson II.
pungaprófið. Ég taldi einnig að það
gæti reynzt mér vel að hafa líka vél-
stjóraréttindi svo að ég fór næst á
mótomámsskeið og fékk mótorista-
réttindi, eins og þá var kallað.
Árið 1914 varð ég svo vélstjóri á
fyrsta íslenzka iandhelgisgæzlubátn-
um, Ágústi. Það var annað árið,
sem Ágúst var við gæzluna. Þetta
var 15 tonna pungur og náttúrlega
ekki hægt að vinna nein hervirki á
honum öxmur en reyna að ná númer -
um togaranna og kæra svo, en alveg
tvímælaiaust gei’ði þessi gæzla þó
gagn. Löngu seinna var ég svo í land-
vöm á eigin báti, Jóni Finnssyni I.
Þeir voru ágengir brezku togar-
amir . . .
Það má nú segja. Þeir mega
skammast sín Bretarnir fyrir rán-
yrkjuna hér fyrr og síðar. . . . Þeir
voru oft á tíðum alveg uppí land-
steinum . . . ég man eftir einum sem
strandaði hér í Gerðahólmanum með
vörpuna úti.. . það gerði nú reyndar
éinn íslendinigur líka, en það er
sama, það var ekkert svipað, hvað
Bretamir sóttu meira inn í land-
helgina, að minsta kosti á þessum
slóðum héma.
Ég man ekki eftir því þessi ár sem
ég var viðriðinn gæzlu hér í sunnan-
verðum Flóanum, að við þyrftum að
kæra íslending. Sjálfsagt hafa þeir
skotizt eitthvað innfyrir á nætin’na,
en það voi'u ekkert svipuð brögð að
því og með brezku togarana, sem
vom hér leynt og ljóst uppí land-
steinunum árum saman . . . nei,
þeir gerðu ekki svo mikinn usla í
netunum, þeir komu svo seint á vor-
Jón Finnsson III.
in að mexrn voru almexmt búnir að
taka upp net . . . en það var línan
á vorin og haustin, því að þeir vom
hér framá haust.
TröIIaróði’ar . . .
. . . nei, ég var sjálfur aldrei með
í þessum tröllróði'um svonefndum.
Það var áður en ég byrjaði róðra,
en ég man vel eftir þeim. Héðan úr
Garðinum var þetta nú aðallega
stundað af bátum tveggja útgerðar-
manna. . . . Þeir fengu mikinn fisk
úr togurunum. Mér er í fersku minni
eitt dæmi um það. Það hafði verið
landsynningsrok og togaramir leg-
ið allir inn undir Stapa, og svo þeg-
ar lygndi, eins og hann gerir oft hér
í smástraumsflóð, þá héldu þeir all-
ir strax á miðin til veiða. Tveir for-
menn héðan fóru út til þeirra. Um
fjögurleytið um daginn vom þeir
búnir að sækja annar tvo báta full-
fermd, hinn þrjá, af spriklandi fiski
úr togurunum.
Togarakarlarnir áttu mjög erfitt
með það á þessum árum að innbyrða
vörpuna með miklum fiski í, og þá
höfðu þeir það svoleiðis, að þeir
skám gat á belginn og létu Islend-
ingana á árabátunum róta úr belgn-
um uppí bátana. Ég man það líka,
að útgerðarmaður hér í Gerðum
hafði fast samband við Hollending,
sem kom hér upp undir varirnar á
hverjum morgni með þorskaflann
eftir nóttina, og þetta gátu orðið
margir bátsfarmar.
Þessi fiskur skapaði talsverða at-
vinnu í landi, mikil lifandiósköp . . .
og þessi fiskur fékkst fyrir að heita
mátti ekki neitt að minsta kosti fyrst
I
Jón Finnsson IV.
SJOMANNADAGSBLAÐIÐ 21