Gripla - 01.01.1979, Síða 214

210
GRIPLA
21 dolum. Svá eru ok dýr ok fuglar, at iafnlangt er til blóðs í hofði ok
fótum. Onnur náttúra er sú iarðar at á hveriu ári vex á iorðunni gras ok
blóm ok á sama ári fellr þat allt ok folnar. Svá eru ok dýr ok fuglar, at
24 þeim vex hár ok fiaðrar ok fellr af á hveriu ári. Þat er hin þriðia náttúra
iarðar þá er hon er opnuð ok grafin, þá grær gras á þeiri molldu er
efst er á iorðunni. Biorg ok steina þýddu þeir á móti tonnum ok beinum
27 kvikvenda. Af þessu skilðu þeir svá at iorðin væri kvik ok hefði líf með
nokkurum hætti, ok þat vissu þeir at hon var furðulega gomul at alldar-
tali ok máttug í eðli. Hon fæddi oll kvikvendi ok hon eignaðiz allt þat
30 er dó. Firir þá sok gáfu þeir henni nafn ok tolðu ættir sínar til hennar.
Þat sama spurðu þeir af gomlum frændum sínum at síðan er talið vóru
morg hundruð vetra þá var en sama iorð sól ok himintungl, en gangr
33 himintunglanna var úiafn, áttu sum lengra gang en sum skemra. Af því-
líkum lutum grunaði þá at nokkurr mundi vera stiornari himintunglanna
sá er stilla mundi gang þeira at vilia sínum, ok mundi sá vera ríkr miok
36 ok máttugr; ok þess væntu þeir ef hann réði firir hofuðskepnunum at
hann mundi fyrr verit hafa en himintunglin; ok þat sá þeir ef hann réði
gang himintunglanna at hann mundi ráða skini sólar ok dogg lopts-
39 ins ok ávexti iarðarinnar (er því fylgir ok slíkt sama vindinum loptsins
ok þar með stormi sævarins. Þá vissu þeir eigi hvar ríki hans var. Af
því trúðu þeir at hann réð ollum lutum á iorðu ok í lopti, himins ok
42 himintunglum, sævarins ok veðranna.) En til þess at helldr mætti frá
segia eða í minni festa, þá gáfu þeir nafn með siálfum sér ollum lutum,
(ok hefir þessi átrúnaðr á marga lund breyz svá sem þióðirnar skiptuz
45 ok tungumar greinduz.) En alla luti skilðu þeir iarðlegri skilningu þvíat
þeim var eigi gefin andleg spektin. Svá skilðu þeir at allir lutir væri
smíðaðir af nokkuru efni.
48 Verolldin var greind í þriár hálfur. Frá suðri í vestr ok inn at Mið-
iarðarsió, sá lutr var kallaðr Affrika. Hinn syðri lutr þeirar deilldar er
heitr ok brunninn af sólu. Annarr lutr frá vestri ok til norðrs ok inn
51 til hafsins, er sá kallaðr Evropa eða Enea. Hinn nyrðri lutr er þar kalldr
svá at eigi vex gras ok eigi má byggia. Frá norðri ok um austrhálfur allt
til suðrs, þat er kallat Asia. í þeim lut veralldar er oll fegrð og prýði ok
54 eign iarðar ávaxtar, gull ok gimsteinar. Þar er ok mið verolldin. Ok svá
sem þar er iorðin fegri ok betri at ollum kostum en í oðrum stoðum, svá
var ok mannfólkit þar mest tignat af ollum giptum, spekinni ok aflinu,
57 fegrðinni ok allskostar kunnustu.