Skýrslur um landshagi á Íslandi - 01.01.1858, Side 402

388
UM MANISFJÖLDA Á ÍSLAlNDI.
vér það við mannfjöldann, sem var árið fyrir, en drögum frá, ef
fleiri eru dánir en fæddir. En nú þarf að vita manntal í landinu
hið fyrsta ár, því það verður ekki fundið eptir skýrslum um fædda
og dána, heldur það eitt, hversu mörgum fjölgar eða fækkar ár
livert. Nú er ekkert fólkstal tekið 1735, og ekki það sem full-
áreiðanlegt sé fyrr en 15. ágúst 1769, og þá voru landsmenn 46,201.
þetta manntal verðum vér að taka til að finna mannfjöldann eptir
um undanfarin ár; en með því fæddraskýrslurnar ná frá nýári til
nýárs, og geta ekki um, hversu margir fæðzt hafi og dáið hvern
mánuð, þá verðum vér að ætlast á, hversu margir hafi fæðzt og
dáið bæði fyrir og eptir 15. ágúst. þetta verður hægast fundið
með því, að gjöra sem jafnmargir hafi fæðzt og dáið livern mánuð
á árinu, þó það sé "fekki fullkomlega rétt. Arið 1769 fæddust uú
1680, en 1107 dóu, hafa þá fæðzt fyrir 15. ágúst 1050, en 630
eptir, en 692 dáið fyrir 15. ágúst og 415 eptir; eru þá 215
fleiri fæddir en dánir, og heíir þá mannfjöldinn átt að vera46,4!6
um árslokin 1769. Nú má finna eptir þessu mannfjöldann hvert
ár að undanförnu, með því að telja bæði hversu margir fæðzt
hafi og dáið frá 1735 og til ársloka 1769; sé nú fleiri dánir en
fæddir á þessum tíma, þá hefir landsmönnum fækkað, en sé fleiri
fæddir, þá fjölgað. Nú hafa fæðzt frá 1. jan. 1735 lil 31. des.
1769 alls 52,777, en dáið 49,738, og eru þá 3039 fæddir fleiri
en dánir, eða landsmönniun fjölgað um 3039 allan þenna tíma.
Eptir þessu liafa þá landsmenn verið 1. jan. 1735 alls 46,416 -4-
3039, eða 43,377. Aðferð þessi væri nú fullkomlega áreiðanleg,
ef skýrslurnar um fædda og dána væri áreiðanlegar, og þeirra
mannaværi getið, er fluttusl til landsins og út úr því. Um manntals-
skýrslurnar er það að segja, að þær munu vera mjög áreiðan-
legar fyrir Skálholtsstipti, því Ilannes biskup hefir samið þær, en
hann liefir verið fróðastur maður á íslandi um allt manntal. Skýrsl-
urnar fyrir Hólastipti munu eigi vera eins óyggjandi, og er það
til marks um það, að þau 3 ár, sem skýrslur Stefáns og Hamme-
leíl's ná báðar yfir, þá ber þeim eigi saman (sjá Lærdómslista Fél.
XII. og XIV.). Skýrslur Hammeleífs, sem leknar eru eptir skýrslum
frá íslandi (sjá326.bls.að framan), munu veraeinna óáreiðanlegastar,