Eimreiðin - 01.01.1952, Síða 84

72
RITSJÁ
EIMKEIÐIN
ljóð, sem gaman væri að fé hressilegt
sönglag við. Eyðibærinn fjallar um
tjón og söknuð eftir horfna byggð. En
í kvæðinu Neitað bón segir frá fjall-
konunni og fimm braeðra föður, sem
hún bað að ljá sér einn þeirra. En
faðirinn synjaði henni þeirrar bónar,
því að drengjunum væri öllum ætluð
lærdóms stundan, en ekki erfiðisverk.
Kvæðinu lyktar á þessa leið:
Margs er að visu völ
vísdóms á hæðum:
Glit lifsins, gæfa og böl
geymt er í fræðum,
orð, gjörðir, ártöl þörf,
allt fært í letur.
Hnjúkfríði hagnýt störf
hugnast þó betur.
Hvergi ristir Jakob þó dýpra en í
eftirmælum. Þar njóta sín i einingu
mannþekking hans og hófsemi, still-
ing og fölskvalaus hlýja, sem nær
stundum alveg upp á yfirborðið. Sem
dæmi úr þessari bók má nefna eftir-
mælið um Jón Magnússon skáld, gull-
fallegt kvæði og maklegt. Fyrsta og
siðasta vísa þess eru svona:
Þá er lokið þinu striði
i þeystum veðrum heims,
ýtt frá landi á víðan viði
vonafegraðs geims.
Um þig stafaði ýmsa vega
eitthvað gjafamilt,
því mun afar þungum trega
þér til grafar fylgt.
Þetta sanna ljóð — eins og reyndar
fleira frá hendi skáldsins — minnir
mig á hin ósviknu kvæði Bjarna, án
þess að um nokkra stælingu sé þó að
ræða. Jakob er líka glöggskyggn og
hljóðnæmur ó atburði samtímans og
fer algerlega eigin brautir, klifur ein-
stigin frjáls og óttalaus. Finnst mér
oft harla gaman að fylgja honum á
þeim vegum, enda er leiðsögumaður-
inn bæði djarfur og gætinn i senn.
Svo kemst hann m. a. að orði um
Heklugos 1947:
En frúin er prúð í fjarlægð sén,
því frábrugðin mjög þeim snauðu,
hún festir í barm sinn fögur men
og festar úr gulli rauðu.
En veki þau djósn þér draumaflug
um drottningar glæstrar vinning,
þá felldu samt stutt til hennar hug,
of heit verður náin kynning.
Og samt er sifellt verið að halda
því fram, að ljóðagerðin sé í stöðugri
hnignun, jafnvel á hraðri leið norður
og niður! Ýmsir fullyrða, að dagar
bundins ljóðs séu þegar eða verði
brátt taldir. Mig minnir þó, að Ibsen
gamli segði:
Fyldigst liv jeg friest skænker
just i versets lænker.
Og Einar Benediktsson taldi ekki virð-
ingu sinni samboðið að kveða órímuð
ljóð. En svo langt þarf ekki að seilast
til andmæla þessum staðhæfingum,
sem eru báðar álíka mikil fjarstæða.
Jakob Thorarensen og fleiri ljóða-
smiðir vorir eru enn að gera svona
fullyrðingar að staðleysustöfum. —-
Hafi svo hið aldna, en síunga skáld
heila þökk fyrir þessa bók — og allar
hinar.
Þóroddur GuSmundsson
frá Sandi.
SKYLDAN TIL VALSINS.
Einn úr þeim fjölmenna hópi a
voru landi, sem fóst við skáldskap,