Eimreiðin - 01.01.1952, Blaðsíða 90

78
RITSJÁ
EIMKEIÐIN
eru sumar mjög snjallar og stíllinn
myndauðugur og fágaður.
Þeir Andrés Kristjánsson og Jón
Helgason hafa þýtt „La Romana",
sennilega úr dönsku eða ensku, en
ekki úr frummálinu. Málið virðist
hnökralaust, en að öðru leyti skal
ekki um þýðinguna dæmt.
Sv. S.
JÓNSMESSUNÓTT.
Rithöfundurinn siungi, Helgi Val-
týsson, hefur samið ævintýra-sjónleik
um Jónsmessunóttina og töfra henn-
ar. Kom bók þessi út á forlag Norðra
skömmu fyrir jólin í vetur. Höfund-
urinn sækir tilefnið í islenzkar þjóð-
sögur og ævintýri: útisetur á kross-
götum, undramátt kraftagrasa og
náttúrusteina, heilnæmi daggarinnar,
lindarlaug og ljósálfaleiki. fjr þréð-
um þjóðsagna og ævintýra spinnur
höfundurinn glitvef um hvitagaldur
þeirrar nætur, sem mest seiðmagn
hefur allra nátta á Islandi að sumar-
lagi og gerir sjálfur grein fyrir þvi í
Athugasemdum og skýringum, hvað
fyrir sér vaki með leiknum, sem er í
tveim þáttum.
1 fyrra þætti er sýndur hæfniskort-
ur nokkurra manntegunda til að taka
við náðargjöfum hinnar nóttlausu
veraldar. Flækingurinn, gullleitar-
maðurinn, glæsimeyjan og hinn kald-
rifjaði koma öll é krossgötur og
hyggjast höndla hnossin, en fatast
öllum, þar sem þau skortir hið rétta
hugarfar. Síðust kemur svo þreytt
móðir með veikt barn og öðlast bæn-
heyrslu fyrir trú sína og auðmýkt.
Gamall þulur, fulltrúi hinna lífs-
reyndu, vitru og hjartahreinu, tekur
á móti þessu fólki á krossgötum.
Táknrænar myndir eru þetta allt um
sjálft lífið, glapsýnir þess, gyllingar
og sönn verðmæti.
Siðari þáttur er svo táknræn lýsing
á unaði íslenzks hásumars, náttúru-
fegurðar, ungrar ásthrifni og sak-
leysis. Inn í leikinn, einkum síðari
þáttinn, er fléttað söngvum og döns-
um. Álfameyjar líða um sviðið í lit-
brigðaljóma Jónsmessunæturinnar.
Samtölin í leiknum eru leikandi
létt, enda er stíll höfundarins hug-
þekkur og ljóðrænn. Geðhrif þau, sem
hann hyggst ná, túlkar hann bæði í
bundnu máli og óbundnu, svo og með
hrynjandi dansanna og ljósabreyting-
um á sviði, sem hann segir fyrir um,
hvernig haga skuli. Þó að hér sé að-
eins um tvíþáttung að ræða, væri þó
ástæða til fyrir Þjóðleikhúsið að taka
hann til athugunar og uppfærslu með
allri þeirri ljósatækni og öllum þeim
tilfæringum, sem það é yfir að ráða.
Um léið væri hér verkefni fyrir tón-
skáldin að semja lög við ljóðin 1
leiknum. Blómaþulunni i síðara þætti
færi sannarlega vel tónlist á borð við
Blómavalz Tschaikovskys eða aðra
álíka snjalla.
Höfundurinn lætur fylgja leiknum
formála —- prolog (með undirspili)
—- i bundnu máli, óð til Jónsmessu-
næturinnar, og lýkur honum með
þessu erindi:
Sjá, heiðblá eru nú hvolfsins þil,
því himinninn brosir jarðar til.
Nú lyftir hug þínum hátt, en hljótt,
hin hvíta, draumljúfa töfra-nótt. —
Sé skuggsjá hjarta þíns skær og hrein,
þá skyggnirðu víða geima
og landnám, er sækir sál þín ein
í sveimi ónumdra heima!
Og þar verður enginn annar þinn líki,
óðal-borinn í ljóssins riki!
Sv. S.