Ægir - 01.07.1914, Blaðsíða 13

ÆGIR
89
Hvernig getur þá á því staðið, að fiskiafl-
anum á grunnmiðum fer aftur ár eftir ár?
Sjórinn er auðugur og ekki fækkar fiskinum.
Nei, það er öðru nær. Lítum til fornþjóð-
anna, sem veiddu dýrin með mestu óbilgirni,
að vísu til að neyta þeirra tafarlaust, en án
þess að skeyta neytt um þau lög, sem eiga
að fyrirbyggja, að kynkvíslirnar líði undir
lok og efla fjölgunina. Nú á dögum eru
skepnurnar (nautpeningur og sauðfje) rækt-
aðar með þeirri ætlun að láta þær fjölga
sem mest og verða sem notadrýgstar á sem
ódýrastan hátt. En rennum vjer aftur augun-
um til fiskiveiðanna, þá er meðfram land-
helginni og einatt í henni veiddur stór og
smár fiskur með mjög svo afladrjúgum veiði-
áhöldum, án þess að nokkuð sje hugsað út
í, hvernig fiskmergðin geti haldist við á
grunnmiðum og í fjörðum. Afturfarir fiski-
veiðanna eru sjálfsagt nokkuð því að kenna
að allir gömlu og stóru fiskarnir eru veiddir,
en smáfiskarnir geta ekki vúxið nógu snemma
í staðinn. Úr þessu mætti bæta með því að
hafa eftirlit með stærð og lágmarki veidds
fisks, sem má fara með í land. Einnig mundi
það þykja mjög svo nytsamt að setja á
stofn líffræðisstöð og f sambandi við hana
fiskiklakstofnanir, því að það hefur komið í
Ijós í þeim löndum, þar sem þvilíkar stofn-
anir eru til, að þær vinna fiskiveiðurum hið
mesta gagn, enda er það til hagsmuna fyrir
ríkið og sá kostnaður, sem þær baka land-
inu, vinst margfaldlega upp með fiskungviði
þvf, sem látið er í sjóinnn. Af þeim fisk-
eggjum, sem hrygnt er í rúmsjó, fer vitan-
lega mesti sægur forgörðum, því að þau
fljóta í yfirborði sjávarins, og verða fiskum
og dýrum að bráð, og fæstum þeirra hafa
svil karlfisksins komið nærri. í fiskiklaksklef-
unum er komist hjá allri hættu og öll þau
hrogn geta fengið yfir sig svil, sem þeirra
geta notið. Hvað lengi stendur á klakinu,
er sjer í lagi komið undir lofthitanum. Þorsk-
hrogn þurfa t. a. m. 70 C. hjer um bil 13
daga, en aftur á móti þurfa laxhrogn nærri
því ársfjórðung; þeim mun meiri ástæða er
til að viðhafa klakstofnanir, þar sem þar má
halda ungviðinu lifandi og flytja það úr ein-
um stað í annan. Fjörulón, sem er afgirt frá
rúmsjó, er vitanlega fyrirmynd fyrir klakstöð;
því að það er mjög erfitt að útvega öllum
þessum milliónum af þorsk- og lúðuungviði,
skjól og fæði, það er mikilvægt, ef fullur
árangur á að fást af klakinu, og því verður
komið við, að haft sje eftirlit með ungviðinu,
þangað til það getur náð sjer í fæðu og er
orðið sjálfbjarga.
Að því er snertir krabbana, þá er engin
tegund af þeim veidd í stórum stíl, og þó
eru ýmsar tegundir þeirra mikils virði í
kaupum og sölum af því að fiskurinn af
þeim er í miklum metum, jafnvel í meiri
metum en flestur annar fiskur, enda eru þær
mjög mikið notaðar af iðnaðinum til niður-
suðu. Hið helsta af þessum dýrum er hum-
arinn; hann er ekki hjer við strendurnar, og
samt getur hann vafalaust lifað eins vel hjer
eins og í Eystrasalti og í Norðursjónum,
meira að segja við strendur Norðuramerfku
hafa menn mikinn ágóða af að veiða humar,
einkum til niðursuðu. Þau skilyrði sem hum-
arinn þarfnast til þess að geta lifað og þrif-
ist, eru sjer í lagi: tiltekin selta í sjónum,
grýttar og klettóttar strendur með miklum
þanggróðri á, en á hinn bóginn er honum
ekki um strendur þar sem mikið er af sandi
en lítið um grjót. Að hann vill grýttan
sjávarbotn kemur sumpart af lifnaðarháttum
hans. Það verður að Iíta á hann á sama hátt
og töskukrabbann, sem er í svo miklum
metum sem staðfast dýr, þar sem þeir bregða
sjer ekki langt burtu þaðan, sem þeir hafa
þroskast. Besta aðferðin að ala þá upp er
að láta þá ekki fara burt úr klakstöðinni
fyr, en þeir hafa fengið þann líkamsskapnað
sem fullvaxinn humar hefur, en það er ekki
fyr en eftir þriðja skelskifti, það er þó ekki
óhugsandi, að ef umgetin krabbadýr væru