Ægir - 01.09.1916, Síða 8

112
ÆGIR
leið eitthvað illa, tók jeg þetta rólega,
því við þurfum allir að demba okkur
yfir eitthvað þegar þannig stendur á fyr-
ir oss — og svaraði því ekki. Hann
stökk í bræði frá mjer hrópandi, nógir
peningar, nógir peningar! Það er ágætt
fyrir hann, og líklega útvegar hann þá
olíu þegar landinu liggur á fyrir þá nógu
peninga.
En rólega skulum við nú athuga hin
síðustu olíukaup Fiskifélagsins og þar
eð jeg var riðinn við alla afhendingu
olíunnar vil jeg skýra málið fyrir al-
menningi og geri jeg það einkum af því,
að margir hafa spurt um olíu á skrif-
stofu fjelagsins og munu halda, að Fiski-
ijelagið sje nokkurs konar steinolíufjelag,
sem llytji ódýra olíu til landsins á haust-
in og að það muni gera það framvegis.
Skýringin er svona:
1 ágústmánuði í fyrra, keypti Jónatan
kaupmaður Þorsleinsson 3500 tunnur af
steinolíu í Ameríku, en gat ekki fengið
hentugt skip til að ílytja þetta hingað til
lands, en gat aftur á móti fengið skip,
sem tók 7000 tunnur. Hann bauð því
formanni Fiskifjelagsins rúm í þessu
skipi ef Fiskifjelagið ætlaði að kaupa
olíu. Formaðurinn, hr. Hannes Hafliða-
son fór þá (eftir að stjórnarfundur hafði
verið haldinn) til stjórnarráðsins og
skýrði þetta mál og spurði, hvort landið
vildi nota þetta tilboð, eða að Stjórnar-
ráðið vildi lána Fiskifjelaginu fje iil
kaupa á 3,500 tunnum af olíu, og varð
það úr að Fiskifjelagið fengi peninga
lánaða með þeim fyrirvara þó, að olían
væri greidd við móttöku, þegar farið
væri að selja hana hjer, engum lánað,
og því varð formaður að lofa.
Svo kom olían og var byrjað að skipa
henni upp 4. október í fyrra.
Áður en skipið kom, hafði verið sím-
að um land ait og deildir beðnar að
gera pantanir sínar og um leið senda
annaðhvort andvirði eða bankatryggingu
fyrir pöntun sinni.
Pantanir höfðu komið frá ísafirði, en
ekki var hægt að íá rúm í gufuskipum,
sem þangað fóru, alt rúm pantað áður
og eflaust löngu áður en nokkrnm datt
i hug að panta olíu. Þeirri pöntun var
komið með botnvörpuskipi.
Uppskipun varð að vera búin á á-
kveðnum degi, að öðrum kosti varð að
borga skipstjóra dagpeninga. Var olíu
þeirri, sem ekki var seld hjer meðan á
uppskipun stóð, skipað upp í Örferisey
og var það seinlegt og örðugt verk og
kostaði mikið.
í lok nóvembermánaðar, var búið að
selja rúmar 1000 tunnur og um 2500
tunnur láu í eyjunni og i tvo mánuði
heyrðist ekki olía nefnd. í fyrstu var
olían seld eins og tunnur komu í land,
án þess að fylt væri á þær, á 33 kr.
tunnan, en um áramót fyrirskipuðu lög-
ín, að allar tunnnr væru vegnar og svo
var gert; sú vinna kostaði fje og þá var
verðið hækkað upp í 34 kr. hver tunna
og fyrir það verð var allur afgangur ol-
íunnar seldur.
Þegar engar pantanir komu og svo
virtist, sem menn ætluðu ekki að
sinna þessu framar, þá var enrn sím-
að og skorað á menn að láta heyra frá
sjer, þá fóru að vísu að koma pantanir,
en þeim fylgdu hvorki peningar né
bankatrygging, og þar eð slíkt var á móli
ákvörðun landsstjórnarinnar, þá var það
sama sem, að engar pantanir væru gerð-
ar. Allar pantanir voru að vísu skrifað-
ar, en þær gátu ekki verið gildandi
kæmu aðrir á eftir með peninga og vildu
kaupa. Hver dagur var dýr úr því mars
byrjaði, þá komu sólskinsdagar og hlý-
indi, olian lá undir berum himni og
tunnur fóru að leka. Tilraunir til þess