Ægir - 01.08.1919, Blaðsíða 4

94
ÆGIR
ar betri tœki og aðferðir en pœr sem
liafðar eru, ef menn að eins vilja.
Eg hefi í síðastl. júlí og ágústmán. at-
hugað nokkuð sildarvinnu við Eyjafjörð
og sérstaklega á Siglufirði. Jafnframt hefi
eg reynt að fræðast sem bezt um þessi
efni, af viðtali við útgerðarmenn, síld-
armatsmenn, skipstjóra, verkstjóra og
verkafólk. Skal eg nú leyfa mér að
minnast á helztu atriði sildarvinnunnar,
ef verða mætli til þess, að einhverir af
hinum ötulu útgerðarmönnum vildu taka
tillögur mínar til íhugunar og hugleiða,
hvort það mundi ekki gefa þeim góðan
arð að hrinda þeim sem fyrst í fram-
kvæmd.
Síldin á skipsfjöl og flutuingur í land.
Svo sem kunnugt er, þá er sildinni
ausið með háf úr nótinni upp á þilfarið.
Sú sild, sem liggur næst þilfarinu, er
undir metra þykku fargi, þegar skipið
er fult. Rolir síldin það illa, einkum átu-
mikil sild, svo að mikið skemmist stund-
um af því sem neðst er. Þegar skipið
kemur að bryggju, er henni mokað með
eins konar háf upp í stamp eða körfu,
sem þá er undin upp á bryggjuna með
skipsvindunni, eða rétt upp með hand-
aíli (á minni bátum). Við mokslurinn
er löngum vaðið á slígvélum i síldinni,
og stundum má sjá stömpum kastað úr
háa lofti ofan í binginn. Þar sem spor
eru á bryggju, eru stamparnir með síld-
inni íluttir á sporvögnum upp á pallinn,
þangað sem kverkað er, og steypt úr
þeim í kassana, sem kverkað er úr. En
þar sem ekki eru sporvagnar, þar er
helt úr stömpunum á bryggjunni í háa
handvagna, og síldinni ekið í þeim upp
bryggjuna og síðan steypt úr þeim í
sildarkassana. í síldarkössunum er síld-
inni svo ýtt til með eins konar klárum,
til að jafna í þeim fyrir kverkunarslúlk-
urnar. Það þarf engra orða við, hvað
síldin versnar á þessari meðferð allri og
hve mikið fer oft forgörðum fyrir þessar
sakir. Um það ber öllum saman.
Mér hefir nú hugkvæmst útbúnaður,
er komið gæti í veg fyrir þetta hnjask
á síldinni, og hygg eg að hann ætti eink-
um vel við á hinum stærri síldveiða-
skipuin og á botnvörpungum, sem ganga
til síldveiða.
Eg hugsa mér, að gerðir væru kassar
úr járnþynnum, 1 m á hlið og 50 cm á
hæð, horn og brúnir bryddar að innan
með járnborða til styrktar. Á kassabrún-
unurn sé hak fyrir lausahakana á skips-
vindunni. Botninn úr rimum, eða með
götum, eða með rennum er lægju að
götum á hliðunum, til þess að sigið gæti
úr síldinni. Kassarnir væru hvitmálaðir
til varnar gegn ryði. Þessum kössum
ætlast eg til að raðað sé svo þétt sem
verða má á þilfarið, í tvöfalda röð á
hæðina, þannig' að kassi standi ofan á
kassa. Eg hefi t. d. mælt þilfarið á botn-
vörpungnum Agli Skallagrímssyni. Kæm-
ust 174 slíkir kassar á þann hlula þil-
farsins, sem hafður er fyrir sild. Til þess
að ekki þyrfti að hreyfa kassana neitt á
skipsfjöl, þyrftu botnarnir á efri kössun-
urn að vera á hjörum,1) svo að hægt væri
að slá þeim upp með hliðunum að inn-
an. Væri líklega hentast að láta botninn
skiftast fyrir miðju, svo að sinn helm-
ingur gæti fallið upp að hvorri hlið
kassans. Liklega nnindi það borga sig,
að hafa botnana á hjörum á öllum köss-
unum, svo að ekki þyrfti að hafa neinn
setning á þvi, hverir væru undir og
hverir ofan á.
Þegar byrjað væri að taka síld í skip-
1) Hugmyndina um að hafa bolninn á hjör-
um á eg að pakka Antoni Jónssyni útgerðarm.
frá Arnarnesi.