Ægir - 01.08.1919, Blaðsíða 14

104
ÆGIR
stundum bólgna vessaæðarnar upp eftir
handleggjum og kirtlar ofan við olnboga-
bætur og undir höndum, og getur þá
fyrir komið, að úr þessu verði hættuleg
blóðeitrun.
Sumar stúlkur hafa svo viðkvæmt
hörund, að þær þola ekki »að vera í
sild«, þær fá strax þennan húðkvilla
eftir stuttan tíma. Aðrar fá að eins að-
kenningu við og við, en þeim batnar
jafnóðum milli þess er vinnan kallar að,
en þegar annríkið er mest, þá geta þær
orðið illa leiknar. En sumar — og þær
eru í miklum minnihluta — eru svo
hörundsterkar, að þær sleppa alveg, og
það jafnvel þó berhentar séu.
Það er nú margsannað, að mesl brögð
eru að hörundsveiki þessari fyrrihluta
sildartímans, þegar mikið berst að af
sild og mest er að gera. Rá ganga margar
stúlkur fram af sér við vinnuna, vaka
mikið# og þreytast um of, en við þreyt-
una veiklast taugarnar og hörundið jafn-
framt. Þvi verður hættara við sprungum
fyrir það að fitukirtlarnir rækja þá ekki
eins vel köllun sína. Þegar nú hér við
bætist mikill sólarhiti svo að hendurnar
verða bæði heitar og sveittar innan í
vetlingunum, þá verður hörundið miklu
fremur skeinuhætt. Loks er það einróma
álit flestra sem hér eiga hlut að máli,
að sú síld sé varasömust hörundinu sem
sé feit og átumikil. Þegar hún er rauð
af átunni eins og oftast er í fyrstu göng-
unum framan af sumrinu. Síldarslorið
etur hörundið og særir, enda mun þeim
stúlkum meir hætta búin sem fást ein-
göngu við síldarkverkun, en þeim siður
sem eingöngu salta.
Það hefir komið fyrir hvað eftir annað,
að svo mikil brögð hafa orðið að þessari
húðveiki, að líkast hefir því sem um
bráðnæman sjúkdóm væri að ræða, og
hafa þá svo margar stúlkur orðið hand-
lama, að vandkvæði hafa orðið við að
afgreiða skipin t. d. vildi það til i sumar,
að vísa varð sildarskipum frá á Siglu-
firði, svo að þau leituðu hingað til Akur-
eyrar og verksmiðjunnar Ægir til að
losast við sildarfarm sinn.
Það er af þessu auðsætt, að hér cr
um þýðingarmikinn kvilla að ræða, sem
valdið getur bæði miklum óþæginduin
fyrir þá sem í hlut eiga og miklu fjár-
hagslegu tjóni.
Við þessa hörundsviðaveiki kemur
ivent til greina. Hendurnar sárna af
síldinni og seltunni og svo komast sýkl-
ar að sárum og sprungum og valda
ígerð og bólgu.
Að það sé fremur síldarslorið sem
særir en saltið sézt af þvi, að þessi kvilli
kemur þvinær aldrei fyrir við saltfisks-
þvotta, sem þó er áþekk vinna síldar-
söltuninni.
Ef veikin er tekin í tíma, er hún auð-
læknuð, batnar stundum af sjálfu sér
með því að hlifa höndunum. Blöðrurnar
þorna upp og gróa og sárin skinnga
fljótt. Ennfremur hjálpa vel græðismyrsl
eins og bórvaselín, bórfeiti, joðóform-
vaselín eða blýsmyrsl, eða jafnvel ein-
göngu einhver feiti, svo sem svinafeiti,
eða t. d. glycerinspíritus. En ef meiri
brögð eru að, þarf að draga úr bólgunni
með bökstrum, skera í ígerðir; jafnvel
getur til þess komið, að sjúklingurinn
leggist í rúmið nokkurn tíma eða lengi
ef um blóðeitrun er að ræða.
Til þess að koma í veg fyrir að hend-
urnar spillist, hefir ýmsra ráða verið
neytt og hygg eg að tvent hafi gefist
bezt. Fyrst og fremst að halda hörund-
inu hreinu og mýkja með glycerini eða
einhverri feili bæði á undan vinnu og á
eftir. En því næst er nauðsynlegt að hafa
vetlinga eða glófa á höndum, og hafa
inargskonar hlífðarglófar (belgvetlingar)