Ægir - 01.01.1923, Side 10

4
ÆGIR
við skipstjóra eða útgerðarmenn, en
Reykvíkingar. Og það eru þeir gæfusömu,
sem atvinnu fá, en þeir eru alt of margir
sem hafa of lítið að starfa, og þeir eru
alt of margir, sein hafa of litla pen-
inga yfir atvinnutímann, þannig of litia,
fyrir sinar fjölskyldur, til þess að geta
lifað skuldlausir.
Það kann ekki góðri lukku að stýra,
að menn ár eftir ár safni skuldum, hvar
sem hægt er, helst hjá útgerðarmönnum,
sem eiga þó nóg með sig, eða berjast í
bökkum með að halda útgerð sínni gang-
andi, en standa að því leyti betur að
vígi, að peningastofnanirnar bjálpa þeim,
svo lengi það ekki verður uppvíst, að
þeir eigi minna en ekki neitt til.
t*að eru vist mjög fáir útgerðarmenn,
sem hafa auðgast, að miklum mun, á
smáskipa útgerð sinni, og mun það stafa
fyrst og fremst af því, að skipin voru
langt of dýru verði keypt, og fyrir óhag-
stætt lánsfé að milclu leyti.
Svo hefir vankunnátta og vanþekking
orðið þess valdandi að fiskiveiðar hafa
algerlega mishepnast. Eða er það ein-
göngu þrautsegju að þakka, að ísfirð-
ingar, Akurnesingar og fleiri, halda lát-
laust áfram að fiska á lóðir? Eða hafa
þeir svo miklu meira fjármagni yflr að
ráða, að þeir þoli stórtap árlega og geta
þó haldið útgerð gangandi? Nei. Það
þýðir ekki að senda sem formann á tog-
ara, mann, þó duglegur sé, sem altaf
hefir verið á vélbát. Og ekki heldur tog-
ara skipstjóra á vélbát að fiska með lóð-
um, hvorugur kann sitt nýja starf, út-
gerðin líður stór tjón, og er jafnvel
dæmd óframkvæmanleg.
Flest öll þilskip eru nú knúð fram
með vélaorku, og orkugjafinn allur út-
lendur. Mjög stór liður útgerðarinnar,
sem oft, bæði á kola- og steinolíuskip-
um er citt óþarflega, skipin knúð með
óþörfum krafti þegar lítið þarf að flýta
sér, og olíur að minsta kosti fara talsvert
til spillis í vélarúmunum.
Olíuvélar, æði margar, hafa eyðilagst
eftir stuttan tima bæði af vankunnáttu
vélamanna, sem flestir eru illa lærðir eða
ólærðir af öðru en reynslunni.
Sumar vélar hafa verið keyptar, lítt
reyndar tegundir, sem varla hafa feng-
ist í gang. Og enn aðrar mjög eyðslu-
frekar, svo stóru munar og á öðrum
vélum jafnstórum. Fleira mætti eflaust
telja, sem á sinn þátt í því að lama þenn-
an aðalatvinnuveg þjóðarinnar, svo sem
skattar og tollar, sem löggjafar þjóðar-
innar hlaða á framleiðsluna, og alt sem
að henni lýtur.
Ríkissjóðurinn er eins og einstakling-
urinn, hann má ekki safna skuld ofaná
skuld, og ekki má verða tekjuhalli á
hans búskap. En til þess að svo verði
ekki, þarf að finna annað ráð en það
að plokka svo atvinnuvegina, að á þá
komi kyrstaða eða lialdi ekki jafnvægi i
sínum fjármálum. Og aukin framleiðsla
verður að auka tekjur ríkissjóðsins.
Atvinnuveitendur og þiggjendur þurfa
líka að lifa likamlega og fjárhagslega.
Tvö félög hafa verið stofnuð. Búnað-
arfélagið til stuðnings og eflingar land-
búnaðinum. Pað félag starfar mikið fyrir
þann atvinnuveginn, og hefir unnið hon-
um ómetanlegt gagn, enda hefir Alþingi
veitt því sæmileg fjárráð, sem mjög er
eðlilegt, því landbúnaðarmenn eiga margir
sæti á þingi nú i seinni tíð, þeir finna
skógkreppuna á sínum eigin fæti, og
rýmka skóna svo sem föng leyfa, og
þeim er það ekki láandi, því að margt
þarf að umbæta og fullkomna i þeim
herbúðum, og þó fjárhagur þess félags
væri tvöfaldaður eða meira, mundi það
ekki ofmetta þjóðarbúið. En hversu
sem landbúnaðurinn væri efldur, gæti