Ægir - 01.04.1930, Blaðsíða 20

86
ÆGIR
mikils neytt af saltfiski og saltkjöti fyrir
einum til tveimur áratugum, nú er
hvorutveggja að liverfa úr sögunni þar.
Mig minnir að ég læsi það einlivers-
staðar, að læknaþing í Wien samþykkti
ályktun um að livetja menn til að neyta
ekki saltmetis, teldi það skaðlegt heilsu
manna. Alt fcr það i sömu áttina.
Saltfisks- og saltfmetisát virðist þann-
ig fara minkandi með vaxandi menn-
ingu. Ég styrktist lieldur i þeirri trú í ferð
minni um Suðurlönd. Mér virtist tiltölu-
lega lítils vera nevtt af saltfiski þar, sem
inenning og tækni eru á háu stigi og þar
eru íneiin vöruvandir. Þau lönd eða liér-
uð, sem neðar standa menningarlega
neyla meira saltfiskjar og þar eru menn
ekki eins vöruvandir. Það væri nú að
vísu fásinna af mér að ætla að flokka
lönd eða liéruð í menningarflokka eftir
ekki lengri kynningu. En þó verður mað-
ur einhvers var um þetta, og sumsstaðar
virðist það liggja utan á borginni, hér-
aðinu eða fólkinu. Ég skal nefna tvo
staði sem dæmi. Annars vegar Barce-
lona, sem er talin auðugust og mest
menningarborg á Spáni. Hún liggur í
Cataloniu, athafnamiklu menningarhér-
aði, en selur auk þess fisk um alla Arra-
goniu og víðar. Hinsvegar er Oporto í
norðurlduta Portugal, með sennilega
hvorki stærra né fólksfleira sölulandi
en Barcelona. í Oporto eru nautaæki og
asnakerrur tíðari samgöngutæki en hílar
og strætsivagnar (ég lield annars að þeir
séu þar alls ekki), og fjöldi fólksins að
menningarsniði mjög ólíkt Barcelonabú-
um. I Barcelona er yfir 1 miljón ihúa en
saltfiskinnflutnnigur þangað 14000 smá-
lestir árið 1928. íbúatalan í Oporto er 240
þús. en saltfisksinnflutningurinn 28000
smálestir. Engir eru eins vandir að salt-
fiski eins og Barcelonamenn, en í Oporto
eru menn mjög lítið vandir að fiski, að-
alatriðið virðist að liann sé ódýr. Að ytri
sýn virðist mér hlutföllin milli saltfisk-
neyzlu og menningar eitthvað svipuð
annarsstaðar. Og er þetla nokkuð óeðli-
legt? Eru ekki liærri kröfur og vandfýsni
um lifnaðarliætti allsstaðar fylgi menn-
ingar og tækni?
Langmestur hluti saltfiskjar okkar er
nú fluttur til Suðurlanda, og eins og ég
liefi áður sagt, þá þykir mér ekki líklegt,
að stórfeldir nýir markaðir finnist, að
minsta kosti ekki annarsstaðar en þar,
sem menn liafa ekki áður vanist salt-
fisksáti.
llér er það nokkuð almenn trú að
Suðurlandabúar geti ekki verið án salt-
fiskjar okkar. Þetta held ég að sé að
miklu leyti hjátrú. Víð flytjum til þeirra
ca. % kg. saltfiskjar á mann yfir árið.
Sjálfir flytjum við inn ca. V2 kg. á mann
árlega af niðursuðuvörum (mest fisk-
meti). Gætum við verið án þeirra? Mér
þykir líklegt að Suðurlandabúar gætu
komist af án fisksins okkar, en sem betur
fer, þá þvkir mörgum hann góður og
hann er ódýrari þar svðra en nýr fiskur,
og ég lield að menn séu þar fiskætur i
betra lagi. En ekki virðist þar fiskskort-
ur, minsta kosti ekki á matsölu- og gisti-
húspin. Ég var rúma tvo mánuði þar
svðra, og minnist ekki fisklausrar aðal-
máltíðar, en þær eru tvær á dag. Tvisvar
fékk ég saltfisk, annars altaf nýjan fisk,
og enginn munur var á þessu inn í miðju
landi eða út við haf. Þó held ég að lítið
eða ekkert sé innflutt af nýjum fiski,
heldur er hann veiddur i sjó og vötnum
sjálfra landanna, enda hafa bæði Spán-
verjar mikinn fiskiflota og auka útgerð
sina af kappi.
Nú leggja aðrar fiskiveiðaþjóðir mikla
stund á að koma fiski sínum út í þessum
löndum. Það hlýtur því að verða æ erf-
iðara að afla markaðs og halda fengn-