Ægir - 01.05.1938, Page 4

110
Æ G I R
ar skiptir nieslu máli i millilandaviðskipt-
um. í þriðja Iagi, að reynslan hefir sýnt,
að hæg't er að verka fiskinn i sjálfum
neyzlulöndunum og það mun ódýrara en
verðmunurinn er á milli verkaðs og' ó-
verkaðs fisks héðan. Myndast í þessum
löndum, á þennan hátt, atvinnugrein fyr-
ir sambærilegt fólk við það, sem að fram-
an er minnsl á.
Eru þessar hreytingar á sÖlumeðferð
fisksins, atvinnulega séð, svo alvarlegar,
að horfast verður í augu við þær í tíma
og finna ráð við.
Höfum við spennl bogann, um kaup-
gjald og verkunarkostnað, of bátt, eða
var þessi breyting óumflýjanleg ?
Vafalaust er það, að allur kostnaður
við meðferð fisksins bér, eftir að á land
kemur, er alltof liár samanborið við
kostnað keppinauta vorra. Svo hár, að
hvergi mun sambærilegt. Þó efast ég um,
þótt lægri væri — eftir að reynsla var
fenginn um möguleika verkunarinnar í
neyzlulöndunum - að bægt befði verið að
stemma á að ósi. Til þess eru skilyrðin
svo gerólík. Það mun vafalítið, að verka-
fólk liér þarfnast margs og meira, en sam-
bærilegt fólk í suðlægum löndum, og þar-
afleiðandi liærra kaupgjalds, enda er sam-
anburðurinn nær ótrúlegur.
Fyrir nokkrum árurn var ég' í Grikk-
landi um nokkurt skeið óg gerði mér far
um, að kynna mér allt um fiskverzlun
og fisknevzlu þar í landi. Er Grikkland
eitt af þeim löndum, er saltfisknevzlan
befir aukizt í til muna liin síðustu árin,
en eigi er að tala um sölur þangað nema
á óverkuðum saltfiski. Þó er ekki svo,
að fiskurinn sé matreiddur þánnig. Síður
en svo. Neytendur vilja hafa bann nlinnst
labradorverkaðan. En þegar ég liafði séð
aðstöðu þeirra til verkunar og sannfærst
um, að rétt væri skýrt frá þvi, að fiskverk-
unarstúlkur liefðu i dagkaup, fyrir 10
tíma vinnu, í kringum 20 Draelnna, eða,
með þáverandi gengi, um 90 aura, álíka
og liér var greitt um klukkutímann fyrir
sambærilega vinnu, skyldist mér fvrst til
fullnustu, að fiskþurrkun íslendinga Iilyti
að vera dauðadæmd. Hafði ég þó nokkr-
um árum áður fengið lík rök, sem ég
ekki þá tók eins alvarlega. Yar þetta í
Portugal, en ég bafði þá selt þangað skips-
farm af óverkuðum saltfiski. Atti ég leið
þar mn, skömmu eftir að fiskurinn var
affermdur, og buðu kaupendurnir niér að
skoða fiskinn og verkunarstöðina, sem er
skammt fyrir norðan Oporto. Þegar við
snemma morguns komum á stöðina, sem
var umgirt og í gegnum port að fara, sá
ég úr bilnum, að islenzka fánann bar þar
við loft og varð mér starsýnt á. En þeg-
ar inn fyrir bliðið kom, var vegurinn að
verkunarhúsunum, sem eigi var þó mjög
langur, stráður blómum og trjálaufi.
Spurði ég bverju sætti, en samtimis opn-
aði verkstjóri stöðvarinnar billiurðina og
bauð mig, í nafni verkafólksins, velkom-
inn með þeim mnmælum, að mér bæri að
þakka, að allt þetta fólk, sem ynni á stöð-
inni, befði nú atvinnu.-
Mér rann til rifja, en þegar spurningu
miimi um kaupgjald þessa fólks var svar-
að með því, að stúlkurnar hefðu um 5
Escudos á dag, fyrir 10 tíma vinnu, en
það samsvaraði um 1 kr., trúði ég læpast
og sannfærðist ekki til fulls, fyrri en eft-
ir veru mína i Grikklandi. Lífsskilyrði
eru lík í báðum löndunum — fátækt og
nægjusemi.
Mitt á milli, um verkunarkostnað, eru
ítalia og Spánn. En í ítaliu er aukinn inn-
flutningur á saltfiski orðinn staðreynd og
svo mun verða á Spáni, þá er eðlileg við-
skipti við það land hefjast aftur, og er
þá ekki gert of mikið. úr þeirri viðleitni,
er öll þessi lönd gera nú, til eigin salt-
fiskveiða.