Ægir - 01.08.1946, Blaðsíða 14

204
Æ G I R
nmn það, er tímar líða, hafa mikilsverð
áhrif fyrir dreifingu og sölu þessarar vöru,
ineði að því er snertir hvert einstakt land
svo og frá alþjóðlegu sjónarmiði. Þegar
saltfiskframleiðsla Norðurlandaþjóðanna
Jivarf af lieimsmarkaðinuin á styrjaldarár-
unum og einnig gerðist lílið um annars
konai' mat, juku mörg saltfisliframleiðslu
lönd framleiðslu sína, jafnframt því sem
önnur lönd eins og t. d. Peru, er aldrei áður
liafði framleitt sallfislv, sneru sér að þeirri
framleiðslu. Sú rýrnun, sem varð á fislt-
veiðunínn í Evrópu, átti sinn þátt í aukinni
neyzlu á frystum fisld, en um vestanvert
Atlantshaf var sá fiskur framleiddur á
kostnað sallfisksins.
Eðlilegl cr, að saltfiskiframleiðsla komi
lil sögunnar á ný hjá þjóð eins og íslend-
ingum, þar sem lnin var mikils vcrð hjá
jjeim fyrir styrjöldina.
Saltfiskframleiðsla getur aftur orðið ein
hin mikilvægasta verkunaraðferð og það á
nýjum slóðum. Mundi það verða einn liður
i Jjaráttunni fyrir að framleiða eggjalivítu-
efni við viðunandi verðlagi handa þjóðum
eins og l. d. Liberiu.
IJÓU gæta þurfi mikillar vandvirkni við
verkun saltfisks, er ekki nauðsynlegt að
nota margbrotnar vclar við þá framleiðslu.
Ekki er langt um liðið síðan mehn lóku
að rannsalia möguleikana á ]jví að full-
]>urrka fisk' (þ. e. draga úr honum mest
aJlt vatn). Þessi aðferð hefur verið notuð
við verlain á Ivjöti og geta menn því að ein-
Jiverju leyti liagnýlt sér þá reynslu við til-
raunir á að fullþurrka fisk. Fram til þessa
hafa flestar tilraunir heinzt að því að full-
þurrka soðinn fislc, í stað ]jess að full-
þurrlca liann hráan, þannig að liann geti
lialdið sínu upphaflega liragði og gerð, eftir
að liann liefur verið bleytlur upp eða lit-
vatnaður.
Heppnist mönnum að fulljjurrka fislv með
þeim liætti, að hann jafnist að gæðum og
Jiragði á við nýjan fisk, verður unnt að fá
1) A cnsku heitir þctta dehydration, cn dehy-
drerinj; á norsku. Orfiið fullþurrka verður hér notað
í þessári merkingu, þólt ekki sé það viðunandi.
miklu fleiri og stærri markaði fyrir fisk.
En áðnr en svo er komið verður að leysa
af hendi mikið rannsóknarstarf í sambandi
við fullþurrkun á fiski.
Vegna hins óeðlilega ástands, sem styrj-
öldin skapaði í sjávarútveginum og meðal
annars var fólgið í skorti á vinnuafli, skorti
á veiðarfærum og feikilegri eftirspurn,
reyndist erfitt að framleiða fyrsta flokks
vörur. Þar sein saman fór skortur á fiski og
mikil eflirspurn voru fiskafurðir hagnýttar
hetur en áður. Nú er t. d. etið mikið af nýj-
um, frystum og þurrsöltuðum hákarli og t.il
þess að gera þessa fæðu næringarrikari, er
litin blönduð A vítamínsterku hákarlslýsi.
Það er nú fullreynt, að menhaden, sem er
eins konar síld, ei vel hæf til matar niður-
soðin, stórsíld, sem var hvergi áður notuð
tii niðursuðu, er nú soðin niður í ríkum
mæli. Af umbótnm, sem orðið hafa í niður-
suðuiðnaðinum, má nefna pökkun á sardín-
um. Þeim var áður aðeins pakkað í flatar
öskjur, en er nú pakkað í háar dósir, en
við það sparast mjög vinnuafl. Nýjar og
góðai' niðursuðuvörur eru nú framleiddar
úr laxúrgangi og einnig hefur lekizt að
framleiða sæmilega niðursuðuvöru úr
vatnakarfa. A stvrjaldarárunum neyttu
Bretar meira at' hraðfrystum fiski og l'isk-
flökum en áður. Vel má vera, að í framtíð-
inni færist þessi framleiðsla í aukana og
þar með verði notuð betur fiskauðæfin.
Umbætur þær, sem framkvæmdar hafa
Aerið á gerð fiskibátanna, fela í sér eftir-
tektarverða möguleika til aukningar á fisk-
veiðunum. Mikið af þeim bátum, er smíð-
aðir voru á styrjaldarárunum, eru þannig
útbúnir, að þeir geta fiskað með fjórmn eða
l'imm tegundum af veiðarfærum, en áður
var það algengast, að þeir gætu aðeins veitt
með einni tegund veiðarfæra. Margt af hin-
um nýju skipum hafa kæliútbúnað, en það
tryggir það, að þau geta flutt á land gæða-
vöru. Jafnframt því sem fyrrnefndar uin-
bætur hafa í för með sér margvíslega kosti
i sambandi við sjálfar veiðarnar, draga þ;vr
einnig úr útgerðarkostnaðinum.
Tilraunir þær, sem gerðar voru á styrj-