Ægir - 01.07.1947, Blaðsíða 4

186
Æ G I R
höfðu þeir liliíS níö að styðjasl í þeim efn-
inn annað en það, sein Þjóðverjar höfðu
f oinið upp þar. Hjá okkur jókst þessi at-
vinnuv.egur með risaskrefum öll styrjaldar-
arin. En nú er svo konfið, að Norðmenn
liæ.tla að geta flutt út liraðfrystar sjávaraf-
urðir í ár fvrir (iö milljónir isl. króna, og er
þá smátt orðið á munum með þessiun þjóð-
um, hvað snertir litflutningsverðmæti þess-
ara vara. A sama tíma og við getur ekki selt
hraðfrystan fisk nema fyrir um hehning
þess verðs, sem kostar að framleiða hann,
kvarta Norðmenn yfir því, að þá vanti hrað-
ffystan fisk tit þess að geta staðið við samn-
inga á þessari vöru. (Sbr. Lofotposten 30.
júlí síðastl.) Þetta dæmi er talandi vottur
]>ess, hvernig fyrir okkur er komið, en söm
er sagan um sölu saltfisks og niðursoðinna
sjávarafurða, þótt ekki sé það dæmi lilið-
stætt hinu fyrra. Eftir ummælum norskra
blaða að dæma, gengur Norðmönnum erfið-
leikalaust að selja allar sínar sjávarafurðir,
en útflutningsverðmæti þeirra í ár er áætlað
650 milj. isl. krónur (sbr. „Fiskaren“ í júlí
síðastl.) — Misjafnléga kunna menn að búa,
og sannast það nú áþreifanlega á okkur.
En þótt það sé veruleiki en ekki drauni-
ur, að gjaldeyrissjóðurinn frá styrjaldarár-
ununi sé tæmdur, að sildin liafi brugðist
okkur þrjá ár í röð, að framleiðstukostn-
aðurinn sé svo hár, að hann ofbjóði kaup-
getu og kaupvilja markaðslandanna, gagnar
si/.t vol né víl. Nú reynir á, hversu við er-
um megnugir að kljást við örðugleika. Ætla
má, að flestir sjái nú grilla út úr þeirri
þoku, sem legið hefur mn strönd og dati
og dulið fvrir mönnum, bvað í raun og veru
hefur gerzt undanfarin ár. Með hliðsjón af
því ætti að yera auðveldara að fylkja al-
þjóð til sameigintegs átaks um þau vanda-
mál, sem við blasa. Skorti þjóðina festu,
vilja og drengskap til þess að leggja ein-
huga til atlögu við dýrtíðardrauginn, er
vafalaust, að hún á ekki margs úr kostar.
En livað sein tiður atlögunni að „Glámi“, en
hún getur ekki dregizt lengur en lil hausts-
ins, þá er að mörgu að huga.
Nokkur hætta er á því, að margar þær
framkvæmdir, sem rætt hefur verið um að
ráðast í á næstunni, verða nú að bíða um
skeið, sökum fjárhagsörðugleika. Það er því
ekki lilið undir því komið, að sú fjárfesting,
sem nú verður ráðin, sé af viti gerð og með
hag alþjóðar í lniga. Frahi til þessa hefur
sjónarmiði Péturs og Páls, misskilin átt-
Iiagakennd (að visu mannleg), dulbúin bar-
átta um inannssálirog yfirleitt flestum ann-
arlegum hagsmunasjónarmiðum verið gerl
hærra undir lxöfði hvað snertir festingu
i'jár, en velfarnaðarmarkmiði þjóðfélags-
lieildarinnar. Öll önnur sjónarmið en þau,
sem varða þjóðina sem heild, beint eða ó-
beint, verða að víkja og það jafn vel, þólt
einhver ftókkur eða flokkar kunni að eiga
kjördæmi, já, mörg kjördæmi i húfi. Með lög-
unum uni fjárbagsráð hefur fáum mönn-
um verið veitt mikið vald, sem þjóðin væntir,
að þeir kunni að nota, en revnist svo, gegn
von allra, að þeir meti veraldargengni sjálfs
s.ín eða sinna meira en framtíðarfarsæld
þjóðarinnar, þá hætist enn nýr varygðar-
kapituli í sögu okkar og hann án tvímæta
eftirminnilegur.
Heildaráætlun um framkvæmdir í sjáv-
arútveginum, með styrk löggjafans að baki,
hefur enn ekki verið gerð. Því viðgangast
enn þá fjárfestingar i þessum atvinnuvegi,
sem eru svo fávíslegar, að engu tali tekur,
þegar litið er til þeirra mörgu verkefna, sem
óleyst eru og naumast þola nokkra bið, el'
eigi á að láta reka á reiðanum um hagnýt-
ingu hinna nýju fiskiskipa, sem þegar eru
komin lil landsins og væntanleg eru á næst-
unni.
Oft sinnis hefur verið vikið að því í þessu
htaði, að ekki sé alll með því fengið að eign-
asl ný og góð fiskiskip, ef eigi er nægilega
um hirt að skapa skilyrði til þess að hagnýla
þau, svo sem bezt verður á kosið. í þessum
efnum bíða stórkostleg verkefni og þeim
mun meiri vandi er við þau að fást, sem
tómahljóðið gerist hærra í rikiskassanum og
gjaldeyrisskorturinn tilfinnanlegri.
Eg teldi ekki að ófyrirsynju, að nú þegar
yrði gerð atlmgún á því, tivernig við þess-
Framhald á siðn 1ÖX