Ægir - 15.06.1971, Side 8

138
ÆGIR
Sjávarútvegur í O.E.C.D. ríkjunum 1970
Nýlega kom út á vegum fiskveiöi-
deildar Efnahags- og framfarastofn-
unarinnar (O.E.C.D.) bráðabirgðayf-
irlit yfir gang mála í sjávarútvegi að-
ildarríkja stofnunarinnar á árinu 1970.
Þótti rétt að birta hér meginpunkta
þessa yfirlits og fer það hér á eftir
í endursögn með innskotum okkar.
J. Bl.
V eiðiflotinn.
1 skýrslunni segir, að búast hefði mátt
við bylgju af nýbyggingum skipa, þegar
hafðar séu í huga þær aðstæður, sem ríkj-
andi væru í atvinnuvcginum, þ. e. hið hag-
stæða verðlag og góður afli, ásamt því, að
undanfarið hafi endurnýjun skipakostsins
verið hægari en nauðsynlegt væri til við-
halds skipakostinum. Hins vegar hafi ekki
bólað á neinni sérstakri viðleitni í þessa
átt, einkum að því er varðar úthafsflotana.
Meginskýringin á þessu sé, að verð
á nýjum skipum hafi farið verulega
hækkandi. Komi þar bæði til að kröfur um
tækjabúnað hafi vaxið verulega og eins að
eftirspurn eftir skipum til flutninga sé
veruleg, en það hafi haft í för með sér
verulegan þrýsting á afkastagetu skipa-
smíðastöðva, og þar með leitt til hærra
verðs. Sem dæmi er tekið Holland, þar sem
byggingarkostnaður hefur hækkað um
25% frá 1967 og um 78% frá 1960.
Þetta, ásamt því, að verðlag á fiski hef-
ur ekki hækkað samsvarandi, veldur því,
að arðsemi fjárfestingar í fiskveiðum hafi
haft tilhneigingu til að minnka, og dragi
þar með úr áhuga á fjárfestingu í þessari
grein.
1 heild minnkaði úthafsveiðiflotinn á
árinu 1970. Einnig varð nokkur fækkun
í smæstu stærðarflokkunum, en hins veg-
ar hefur fjölgað nokkuð í millistærðum.
Mannafli.
Þróun undanfarinna ára — fækkun
fólks, sem stundar fiskveiðar — hélt áfram
á árinu. Hins vegar virðist sem viðhorfið
gagnvart henni sé að breytast. Þar sem
hún áður var talin æskileg vegna þeirrai'
efnahagslegu aðlögunar sem hún hafði í
för með sér, þ. e. tilfærslu mannafla í arð-
bærari greinar, þá er nú reynt að hamla á
móti því, að hún eigi sér stað, t. d. með
styrkjum til nemenda í sjómennsku og
veiðitækni. Kann þar að valda að arðsemi
pr. einstakling í fiskveiðum hefur vaxið
með svipuðu aflamagni og minni mannafla
auk hinna félagslegu og efnahagslegu af-
leiðinga, sem það hefði ef fiskveiðar legð-
ust af. Hinsvegar virðist sem störf í landi
hafi meira aðdráttarafl fyrir ungt fólk og
meðalaldur sjómanna á fiskveiðiflotanum
fari sífellt hækkandi. Kann því svo að fara,
að engir verði til að taka við, er þessii'
menn hætta störfum og er þá meira í veði
en að fiskveiðiflotanum verði lagt.
Víða hefur orðið fækkun í tölu sjó-
manna, sem nemur um 25% á síðastliðnum
áratug. Ef svo heldur fram, eða jafnvel
með vaxandi hraða, sem hækkandi meðal-
aldur gefur tilefni til að ætla, eru fram-
tíðarhorfur í mannaflamálum síður en svo
bjartar.
Veiðar.
Afli í heild á árinu var góður og sá sam-
dráttur, sem átti sér stað á árinu 1969 náð-
ist upp og meira til. Einn hængur er þó
þar á, sem er, að aflaaukningin varð í
þeim tegundum, sem nýttar eru í mjöl en
hins vegar var afli, sem nýttur er til
manneldis sem mest óbreyttur. Nokkuð bai’
á tilfærslum milli tegunda og tegundir sem
voru tiltölulega lítið veiddar fyrir nokkr-
um árum eru orðnar mikilvægar. Á það
einkum við um bræðslufisk, svo sem loðnu,
spæi'ling o. fl. Norðmenn hafa t. d. rúm-
lega þi-efaldað loðnuaflann á 4 árum eða
úr 403 þiis. lesta 1967 í 1307 þús. lestir