Ægir - 01.07.1980, Síða 10

Fiskmjöls- og lýsisiðnaðurinn
Dr. Björn Dagbjartsson:
Hugleiðingar um
framtíð fískmjöls-
iðnaðarins
Þróun afurðaverðs
Fáar greinar atvinnu-
lífsins á íslandi hafa búið
við eins miklar sveiflur í
afkomu eins og fiskmjöls-
iðnaðurinn. Verðsveiflur
á fiskmj öli og lýsi á heims-
markaði hafa verið meiri
og tíðari en þekkst hefur
hjá öðrum útflutningsaf-
urðum okkar. Þess eru
ófá dæmi að verð á mjöli
og lýsi hafi lækkað um
allt að því helming á milli ára og jafnvel á nokkrum
vikum eða mánuðum.
Ýmsar orsakir liggja að baki þessum verðsveifl-
um en veigamestar eru sjálfsagt þær, sem rekja má
til heimsframleiðslu fiskmjöls, uppskeru á fæðu-
og fóðurvörum í heiminum og alls konar spákaup-
mennsku út frá uppskeruhorfum. Meðfylgjandi
tafla sem tekin er úr riti Efnahagsbandalags
Evrópu „Eurofish,“ 30. apríl s.l. sýnir sveiflur í
heimsframleiðslunni s.l. rúman áratug. Á töflunm
sést að heimsframleiðslan hefur verið sæmileg2
jöfn, þó hægt vaxandi, allra síðustu árin, enda er
ekki hægt að segja að alger kollsteypa hafi sést
í markaðsmálum í nokkur ár. Það skal tekið-fram.
að 10-15% verðbreytingar á tiltölulega stuttum
tíma þykja engin sérstök tíðindi i þessum við-
skiptum.
Spáin gerir ráð fyrir 2% framleiðsluaukning11
milli áranna 1979 og 1980. Nýjustu fréttir herma
að búist sé við metuppskeru á kornmeti og fóðrl
á þessu ári. Það er því ekkert sem bendir til þesS
að hækkun á fiskmjöli sé væntanleg í nánustu frarU'
tíð þó að alvarlegt verðhrun sé e.t.v. ekki á næstu
grösum.
Heimsframleiðslan ú fiskmjöli, öllum tegunduM’
í þúsundum tonna
þús tonn
1967-1971 (meðaltöl) 4.966
1972 4.196
1973 3.894
1974 4.439
1975 4.385
1976 4.702
1977 4.293
1978 4.647
1979 (bráðab. tölur) 4.831
1980 (spá) 4.907
Hráefnisframboð
fcn jatnvei aivariegri iyrir ísiensxa nsM-.j
iðnaðinn en hin ytri skilyrði verðlagsþróunar ha
löngum reynst hinar gífurlegu sveiflur í hráefm^
framboði. Línuritið sýnir tröppuganginn í frarn
leiðslu bræðsluafurða frá upphafi hins eigm
nleg3
siðaU’
fiskmjölsiðnaðar á Islandi fyrir 50 árum
Flestir þekkja toppana og öldudalina á þessu hn
riti. Norðurlandssíldin hætti að vaða upp úr str>
lokum, Hvalfjarðarsíldin árin 1947 og 1948, síl a
leysisárin milli 1950 og 1960, síldveiðarnar ) ^
norðan og austan og hrun norsk-íslenska si
370 — ÆGIR