Ægir - 01.11.1980, Blaðsíða 34

Sjávarútvegur Japana
Útvegurinn
Japönsk útgerð einkennist mjög af tvennum
andstæðum. Annarsvegar eru stórfyrirtæki sem
gera út víðsvegar um heim, og láta æ meir til sín
taka við sölu og fullvinnslu afla. Fjögur þau þekkt-
ustu eru Nippon Suisan, Taiyo Gyogyo, Nichiro
Gyogyo og Kyokuyo. Nokkur ný stórfyrirtæki
mætti auk þess nefna, til dæmis Nippon Reizo sem
helgar sig fiskvinnslu.
Hinsvegar er smáútgerðin sem á sér langa sögu
og byggist á dugnaði þeirra sem að henni standa,
þ.e. handverkið er meginþátturinn. Flestar útgerð-
irnar (95%) eru í eigu fjölskyldna, en hlutdeild
þeirra í afrakstri fiskveiðanna nemur aðeins 30%.
Þá er að nefna millistig framangreindra aðstæðna,
sem er útgerð á nálægum miðum. Er hún upp-
byggð með svipuðum hætti og smáútgerðin, en öll
stærri í sniðum.
Lykilinn að velgengni japanskra útvegsins er í
fyrsta lagi sterk tengsl milli veiða og annarra at-
vinnugreina sem hagsmuna hafa að gæta, einkum
þeirra sem úrvinnslu og dreifingu stunda. í öðru
lagi afskipti ríkisins sem markar heildarstefnuna,
styrkir og samræmir og í þriðja lagi stór, fjölbreytt-
ur og kröfuharður heimamarkaður.
Stjórnunin:
A toppnum er aðeins ein stofnun, fiskimála-
skrifstofa, sem heyrir undir ráðuneyti landbún-
aðar, skógamála og sjávarútvegs. Meginhlutverk
stofnunarinnar er samræming pólitískra mark-
miða sem sett hafa verið í samráði við hagsmuna-
aðila auk stuðnings við rannsóknir.
útgerðir; að minnsta kosti tuttugu eru í samvinnu-
félagi og sjö í framleiðslusambandi.
Japanska fiskifélagið:
Það heitir Dai Nippon Suisan-Kai, þekktara
undir enska nafninu Japan Fisheries Association,
og er eini fulltrúi japanskra sjávarútvegsins. Þetta
eru sjálfstæð félagssamtök sem ekki eru rekin i
ágóðaskyni. í því eru sambönd samvinnufélaganna
og „hringanna,” stórútgerða auk samtaka skipa-
smíðastöðva, fiskiðnaðar, sölusamtaka, veiðar-
færaframleiðenda o.s.frv. Þessi stofnun er í nánu
sambandi við áðurnefnda fiskimálaskrifstofu og
hefur mikil áhrif á opinberar aðgerðir. Hún veitir
upplýsingar og tekur þátt i milliríkjasamningum-
Útgerðarfélögin:
Þeim er skipt í flokka eftir stjórnarfyrirkomu-
lagi og árið 1977 var fjöldi þeirra eftir flokkunn
þessi:
A. Fjölskyldufyrirtæki undir stjórn
einstaklinga
B. Félagsstjórn:
1. Einkafyrirtæki
2. Staðbundin og héraðsbundin
útgerðarsamvinnufélög
3. Framleiðslusambönd
4. Samvinnufélög með sam-
vinnustjórn (skip, veiðarfæri,
afli og stjórnun - allt
sameiginlegt)
5. Skólar og opinber fyrirtæki
Samtals
214.172
2.164
348
264
5.356
__91
222.395
Samvinnufélögin:
í öllu héruðum Japan eru fiskimannasamvinnu-
félög (ca. 4.400) og flestir fiskimenn eru félags-
bundnir. Allmikill munur er á því hvort um stað-
bundin félög eða fagfélög er að ræða. í stað-
bundnu grunnsamtökunum eru yfirleitt einstakar
Þessi fyrirtæki skiptast svo þannig eftir útgerð
arháttum:
Útróður (skip upp að 10 brl.) 95,2% 211.807
Nálæg mið (skip 10-1000 brl.) 4.7% 10.379
Fjarlæg mið (skip yfir 1000 brl.) 0.1% 209_
Samtals 100.0% 222.395
594 — ÆGIR