Ægir - 01.08.1982, Blaðsíða 35

^uðni Þorsteinsson og Ásmund Bjordal:
^firlit um veiðitækni og
atferli fisks við línuveiðar
j ^ haustfundi Alþjóðahafrannsóknarráðsins
re lvar iagl fram erindið „Engineering and fish
^acti°n aspects of longlining — a review“ eftir
g^und Bjordal frá Bergen. Þar sem erindi þetta
le yrir margra hluta sakir fróðlegt fyrir íslenska
b^endur, hef ég endursamið það, stytt nokkuð og
breytt efnisröð en einnig bætt við nokkru frá eigin
sen?St'-’ Ekki er unnt að geta um þær heimildir,
hv vitnað er í í enska erindinu, enda eru þær
°rki nreira né minna en 116.
Guðni Þorsteinsson
fnngangur
þjí^ðiaðferðinni við línuveiðar má skipta í þrjá
lykUl- Er þar fyrst að nefna hin lokkandi áhrif
°g í^h beitunnar’1 °ðru lagi hugsanlegt bit fisksins
i.u'^iðia lagi hugsanlegan flótta fisksins af öngl-
iSs^UaUrögð á línu fara eftir flóknu samspili ým-
'ns ,atriða- Helstu atriðin eru þessi: Ástand fisks-
bot ■ ' magafylli), göngur, fjarlægð fisksins frá
te '• stfaumátt og hraði, samkeppni mismunandi
bej . a Urr> beituna, stærð og gerð beitu og öngla,
ljnu n®’ taurualengd, fjarlægð á milli tauma, efni
frá u°8 tauma, veiðiaðferð (t.d. við botne eða laust
aTbntni), og veður.
tjta abmarkið í línuveiðum er, að beitan hafi há-
hsk Sabri^ i Því að lokka fisk að önglinum, að
ekþ^ af heppilegri stærð gleypi öngulinn og fái
ieVt' °S^ Stg af honum. Ef þetta tekst að verulegu
aiJka ^a 6r etna leiðin lil bess að auica aflann að
ittg s°knina með því að bæta tæknina við beit-
1 iagning og drátt.

Atferli fisksins
^Áhrif beitu
1 iiva£gasta atriðið við línuveiðar er beitan.
Nauðsynlegt er, að áhrif lyktar beitunnar nái yfir
sem stærst svæði og lokki fiskinn að línunni. Mjög
er það misjafnt hvaða beitutegund lokkar ákveðn-
ar tegundir best og jafnvel sömu tegund við mis-
munandi aðstæður. Til dæmis um þetta má nefna,
að Norðmenn fundu með tilraunum eftirfarandi
röð beitu fyrir þorsk og er byrjað að telja þá bestu:
ljósáta, rækja, smokkfiskur, síld, loðna, skelfisk-
ur og makríll. Skotar fengur hins vegar aðra röð,
einnig fyrir þorsk: Makríll, smokkfiskur, skelfisk-
ur og saltsild (tilraunabeita).
En ekki er sopið kálið þótt í ausuna sé komið.
Ýmsar rannsóknir hafa sýnt, að fiskur getur verið
býsna tregur til að taka beitu, þótt hann hafi laðast
að línunni. Vill jafnvel brenna við, að hann taki
beituna í kaftinn en spýti henni út úr sér aftur og
getur gengið á þessu góða hríð og er þá undir hæl-
inn lagt, hvort hann hunskast til að gleypa beituna,
áður en yfir lýkur, eða hvort hann snýr frá snúð-
ugt.
Af þessu má ráða, að gerfibeita hentar ekki við
línuveiðar nema því aðeins, að hún sé búin lyktar-
efnum, sem lokka fiskinn að. Gallinn er þó sá, að
fiskurinn er ekki ginkeyptur að gleypa krók egnd-
an gerfibeitu. Nú mjög nýlega hafa Norðmenn þó
lýst því yfir, að þeir fái jafnmikinn ýsuafla með
nýrri gerð gerfibeitu og náttúrlegri beitu. Því mið-
ur á þetta ekki við um þorsk.
Enda þótt unnt sé að nota beitu, sem ekki hefur
þýðingu í fiskiðnaði, er slík beita þó yfirleitt svo
torfengin, að í reynd eru ýmsar nytjategundir að
langmestu leyti notaðar í beitu og er það að
sjálfsögðu mikill ókostur. Til dæmis má nefna, að
Norðmenn nota árlega um 15.000 tonn af makríl í
beitu.
2.2. Kjörhæfni
Sá eiginleiki veiðarfæra að veiða einungis
ÆGIR — 427