Ægir - 01.06.1983, Side 10

Nýjungar í framleiðslu og orkunýtingu í fiskiðnaði
Sigurjón Arason,
efnaverkfræðingur:
Meltugerð úr fískúrgangi
Inngangur
Mönnum hefur lengi verið umhugsunarefni
hvernig nýta mætti það rnikla magn af slógi, sem til
fellur við slægingu. í dag er stærsta hluta þess fleygt en
stór hluti slógsins, sem kemur í land með óslægðum
fiski, er nýttur í mjöl- og lýsisvinnslu.
I fyrstunni beindust nýtingaitilraunir að þeim
möguleika að slógið yrði aðgreint í einstök líffæri og
síðan hagnýtt á svipaðan hátt og ýmis líffæri slátur-
dýra en úr þeim eru unnin víða erlendis bæði lífefni og
lyf. Söfnun lifrar og hrogna er talsverð í dag, en hún
getur aukist verulega.
Einn nýtingarkostur slógsins er meltugerð. Meltur
eru kallaðar einu nafni próteinríkar súpur, sem verða
til þegar meltingarvökvar leysa upp próteinríka vefi.
Tilraunir til framleiðslu á slógmeltu eiga sér langa
sögu hjá Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins. Fyrsta
meltutilraunin var gerð fyrir 15 árum, og var þá reynt
að melta við 40°og óbreytt sýrustig (þ.e. pH 6.8-7.0).
Einnig hafa verið gerðar tilraunir með íblöndun
brennisteinssýru (H2S04) saman við slógið og var
notað um 1% af sýrunni og varð sýrustigið þá um pH
1. mynd. Hringdœling á meltu
4 - 4.5. Samtímis voru gerðar tilraunir með að auka
niðurbrotshraðann með því að bæta próteinleysan 1
lífhvötum í slógið og voru reynd áhrif 10 mismunan
próteinleysanlegra lífhvata.
Meltun á slógi við basískar aðstæður (pH:lO) var
k
clœdismœhr - <5:o>
yélahús
Hrcefntstankur -
Rafi.Vídarj Löndun sýréís sjcvarfangs úr
19820527j toggrg.
Mynd
2
290 — ÆGIR