Ægir - 01.01.1985, Qupperneq 14

Jakob Jakobsson:
Síldarstofnar og stjórn
síldveiða í norðaustan-
verðu Atlantshafi
INNGANGUR
Síld er venjulega talinn einn
algengasti fiskur í norðaustan-
verðu Atlantshafi og síldveiðar í
Norður—Evrópu eiga sér langa
sögu. í sumum tilvikum hefur
verið sýnt fram á (Devold 1963,
Hpglund 1976) að á undan-
förnum öldum hafa mikil síld-
veiði- og síldarleysistímabil
skipst á. Þessar langtíma sveiflur
eru alþekktar við Noreg og
Svíþjóð. Á öðrum svæðum, til
dæmis í Norðursjó, virðist síldar-
aflinn mun jafnari jafnvel um
nokkurra alda skeið.
Síldaraflinn í norðaustanverðu
Atlantshafi (síldaraflinn í Eystra-
salti ekki meðtalinn) á tímabilinu
1950-1963 var um 2.5 milljónir
tonna. Um miðbik 7. áratugarins
jókst aflinn verulega og varð um
þrjár og hálf milljón tonna. Um
1970 minnkaði aflinn snögglega
niður í eina milljón tonna. Eftir
þetta mikla hrun minnkaði aflinn
smám saman eftir því sem leið á
8. áratuginn. Hin allra síðustu ár
hefur síldaraflinn í norðaustan-
verðu Atlantshafi verið að aukast
eins og sýnt er á 1. mynd. Ástæð-
urnar fyrir hruni síldveiðanna
voru brotnar til mergjar á ráð-
stefnu um rannsóknir á stofn-
stærð og stjórn síldveiða sem
haldin var í Aberdeen árið 1978.
Það sem hér fer á eftir um ástæð-
urnar fyrir hruni síldarstofnanna í
norðaustanverðu Atlantshafi er
einkum byggtá upplýsingum sem
fram komu í ritgerðum er lagðar
voru fram á framangreindri ráð-
stefnu. En það sem sagt verður
um núverandi ástand stofnanna
er aðallega fengið úr skýrslum
Alþjóðahafrannsóknaráðsins
sem birtar eru árlega um ástand
þessara stofna. Þeir kaflar sem
einkum fjalla um aðferðir við
stjórn síldveiða í ýmsum löndum
eru fyrst og fremst byggðir á upp-
4-,
lýsingum sem starfsbræður mínir
í Evrópu hafa látið mér í té.
Þetta yfirlit fjallar ekki um
hvern einasta síldarstofn í norð-
austanverðu Atlantshafi. Fáein-
um smáum stofnun einkum við
strendur Bretlands og írlands er
sleppt. Þetta er ekki gert af því að
þeir séu ekki áhugaverðir heldur
vegna þess að yfirlitið hefði orðið
of sundurlaust ef allt hefði verið
tekið með. Af þessum sökum eru
það 6 hinir helstu síldarstofnar í
austanverðu Atlantshafi sem gerð
verður grein fyrir hér á eftir og í
næstu tveimur tölublöðum Ægis.
7. mynd. Síldaraflinn í norðaustanverðu Atlantshafi (Eystrasalt ekki meðtalið) í
milljónum tonna 1951-1982.
2-ÆGIR