Ægir - 01.07.1985, Blaðsíða 18

hafs um Grænlandssund og
sundið milli Færeyja og Shet-
landseyja, einnig til Irminger-
straums og pólstrauma Græn-
lands og Labradors, og svo til
staðbundinna áhrifa. Svo fjöl-
breytilegar djúpstöðvar leiða
hugann víða, en góð þekking á
hafstraumum og sjógerðum leiðir
til aukins skilnings á veðurfari til
lands og sjávar á jörðinni allri.
Lokaorö
Að lokum skal þess getið að í
leiðangrinum gafst einnig tími til
að lesa nokkrar bækur. Þar á
meðal voru bækur um landnám
og byggðir norrænna manna á
Grænlandi eins og Grænlend-
ingasaga og bók eftir Poul Nor-
lund í þýðingu dr. Kristjáns
Eldjárns, þjóðminjavarðar og
forseta (18) og bók eftir Ása í Bæ
um grannann í vestri (19), sem
fjallar bæði um norræna menn og
Inuita. Einnig var lesin bók eftir
Sigurð Breiðfjörð, sem nefnist
Frá Grænlandi (20). Sigurður
segir þar frá dvöl sinni á Græn-
landi á fjórða tug aldarinnar sem
leið eða fyrir hartnær 150 árum
síðan. Við lestur þeirrar bókar
undrast maður hve lítið virðist
bætast við í tímanna rás. Á minja-
safni í Nuuk gaf að líta minjar um
Grænlendinga fyrr og síðar, nor-
ræna menn og Inuita. Þar voru
hlutir og minjar sem gáfu tilefni til
forvitni, sem svalað varð á skýran
og lifandi hátt í bók Sigurðar. Allt
er þetta sagt hér að hinum bókun-
um ólöstuðum, aðeins til að
bendaáaðæriðoftvirðistfátt eða
ekkert nýtt undir sólinni, heldur
er þetta ein eilífðar hringrás, sem
aftur og aftur kemur í huga manns-
ins og líf. Þeir feðgar Eiríkur rauði
og Leifur heppni hafa vafalaust
fundið margt á ferðum sínum sem
eignað er seinni tíma landkönn-
uðum og vísindamönnum. Ætli
breytilegt veðurfar og ástand
sjávar norðurslóða og jafnvel
fiskigöngur sé þar nokkur undan-
tekning?
HEIMILDIR
1) Erik Buch 1984. Time series of
temperature and salinity from
the West Greenland fishing
banks. ICES. CM. 1984/C:25.
2) Manfred Stein 1973. Zur Ver-
anderlichkeit des Ausstromes
aus der Grönlandsee durch die
Dánemarkstrasse. Dipl-
omarbeit, 52 pp. Christian-
Albrechts Universitát Kiel.
3) Manfred Stein 1974. Obser-
vations on the variability of the
outflow of the Greenland Sea
through the Denmark Strait.
Ber. Deutsch. Wiss. komm.
Meeresforsch. 23, 4, 337-351.
4) Svend-Aage Malmberg 1983.
Hydrographic Investigation in
the lceiand and Greenland Seas
in late Winter 1971 — "Deep
Water Project". Jökull 33, 133-
140.
5) R. Allyn Clarke and Jean-Claude
Gascard 1983. The formation
of Labrador Sea Water. Part I:
Large-scale processes. Journ.
Ph.Ocgr. 13, 10, 1764-1778.
6) Jean-Claude Gascard and R.
Allyn Clarke 1983. The for-
mation of Labrador Sea Water.
Part II: Mesoscale and smaller-
scale processes. Journ.
Ph.Ocgr. 13, 10, 1779-1797.
7) A. Aarkrog, H. Dahlgaard, L.
Hallstadius, H. Hansen og E.
Holm 1983. Radiocaesium
from Sellafield effluents in
Greenland waters. Nature 304,
5921,49-51.
8) H. Dahlgaard, A. Aarkrog, L.
Hallstadius, E. HolmogJ. Rios-
eco 1984. Radiocesium tran-
sport from the Irish Sea via the
North Sea and the Norwegian
Coastal Current to East Grean-
land: Transport times and dilut-
ion factors. ICES. CM. 1984/
C:28.
9) Jón Jónsson 1969. Áhrif sjávar-
hita á vöxt og viðgang Þ01^^
við ísland og GrænlanrL ^
inn, 488-496. Alm. b°
Ritstj. MarkúsÁ. Einarss°n'
10) Sigfús A. Schopka 1976. ? if
stofninn við ísland. Sjáva
11)
12)
13)
14)
15)
4,9. ig80.
Svend-Aage Malmberg
Ástand sjávar og fis 5 gUr.
Ástand sjávar og þorskg0 ‘
Ægir 73, 4. ÁstaI1d
Jakob Jakobsson. 1984.
fiskstofna. Ægir 77,
537. port
Anon. 1976. Preliminary 1 r
on the 0-group fish survey1 ^
land and Creenland wat
August 1976. ICES. CM-
H:39. A,tiií
Svend-Aage Malmberg °8
Svansson 1982. Variation5 • ifl
physical marine environn1 ^
relation to climate. ICES-
1982/Gen:4 Mini-Symp- ^
Hafrannsóknir 1985. SkýrS p.
starfsemi Hafrannsóknasto j(
arinnar 1984. Sjóranns0' (j
Eðlisfræði. Hafrannsókmr
prentun). gjór-
16) Svend-Aage Malmberg 19° •.
inn og fiskurinn. Morgon lA
8. febr. og ICES. CM. 198 ^
17) Hafrannsóknir 1984. p,° Jj-
Ástand nytjastofna á 15
miðum og aflahorfur 198
rannsóknir 28, 10-19.
18) Poul Norlund 1972. FornarW’J’j.
á hjara heims. Lýsingar fra
aldabyggðum á Crænlan0 0 t.
Kristján Eldjárn. ísafoldarp
smiðja hf. Reykjavík. tíj.
19) Ási í Bæ 1971. Granninn i
Bókaútgáfa Menningars
Reykjavík. flí
20) Sigurður Breiðfjörð. 188
Grænlandi. ,
21) Robert R. Dickson, Svend'^^
Malmberg, S.R. Jones og ^
J. Lee. An investigation 0 , J
earlier Creat Salinity ónorn . 0Í
the 1910-14 in waters we 4,
the British Isles. ICES. CM-
GEN:4, Mini-Symp.
374-ÆGIR