Ægir - 01.04.1987, Blaðsíða 46

230
ÆGIR
4/87
Dr. Thorpe, að tegund bleikju -
sem að jafnaði hrygnir að haust-
inu í köldu vatni á svæðum Norð-
vestur-Kanada-hrygni þarseinni
hluta vetrar í 14-16°C jarðhita-
volgrum.
Með tilvísun til þess sem að
framan er rætt, og með því að
viðhlítandi úrlausnir fást ekki af
erlendri reynslu, eru þaðeinkum
svör við tveimur praktískum
spurningum, sem afla verður
með hérlendum rannsóknum.
Þessar spurningar eru: (a) Hvers
konar temprun á vatnshita á
fyrstu aldursstigum laxaseiða
(síðla vetrar og að sumrinu) er
líklegust til að draga úr kyn-
þroskun smáhænga? Og (b)
Hvaða vatnshiti á tímabilinu frá
janúarog þartil 1 + seiði eru full-
silfruð er vænlegastur til að gefa
árangur?
(a) Um kynþroskun smáhænga
Dr. Thorpe lagði á það áherslu,
að „ákvörðun" um að verða kyn-
þroska smáhængar væri tekin á
fyrsta vaxtaferli þeirra. Ef sporna
ætti við slíkri þróun, væri mikil-
vægt að rýra vaxtarskilyrði á
þessu skeiði með nægilegri tempr-
un (lækkun) vatnshita. Slíkt er
auðvelt og að kalla sjálfgert í
Skotlandi, þar sem hiti eldisvatns
er hinn sami og utandyra í við-
komandi á, og því lágur seinni
hluta vetrar. Öðru máli gegnir um
Island, og er brýnt að afla með
rannsóknum áreiðanlegra svara
við því, hvaða vatnshiti reynist
hagstæðastur fyrir byrjunarfóðr-
un og framhaldsfóðrun að sumr-
inu, íþvískyni aðtakmarkafjölda
þeirra smáhænga sem verða kyn-
þroska á árinu. Um þessi atriði
munu ekki liggja fyrir neinar
íslenskar rannsóknaniðurstöður.
I þessu sambandi má geta þess,
að Jóhann Geirsson, verkstjóri
Pólarlax h/f, hefur tjáð okkur, að
á vetrinum 1986—87 beri miklu
minna á kynþroska smáhængum
en veturinn 1985-86. Telurhann
skýringuna þá, að sumarið 1986
hafi vatnshiti stöðvarinnar verið
talsvert lægri en sumarið 1985.
Hér erþví um að ræða mikilvægt
og brýnt íslenskt rannsóknarefni.
(b) Áhrifvatnshita á
silfrunarhæfni laxaseiða
Miðað við vatnshitaaðstæður í
skoskum eldisstöðvum var þess
naumast að vænta, að Dr. Thorpe
hefði aðstöðu til að meta hugsan-
leg áhrif vatnshita á silfrunar-
hæfni 1+ seiða. Enda vék hann
sér undan því að ræða slík áhrif,
en taldi að breytingarádagslengd
réðu mestu um hvenær seiði silfr-
uðust, og að vatnshiti myndi hafa
þar tiltölulega lítil áhrif. Þetta er
eðlilegt og rökrétt ályktun miðað
við rannsóknaraðstöðuna í Pit-
lochry. Vegna gjörólíkra að-
stæðna í íslenskum eldisstöðvum
er því óhjákvæmilegt að kanna
hérlendis áhrif vatnshita, í sam-
spili við dagslengdarbreytingar,
á silfrunarhæfni laxaseiða. Un1
þessi atriði munu Iiggja fyrir Iitlar>
eða nánast engar, íslenskar rann-
sóknaniðurstöður, ef undan er
skilið, að Björn Jóhannesson
greinir frá því í ritgerðinni „U/11
aðstæður til laxahafbeitar á b-
landi" bls. 11-12(1), að þurft haf>
að kæla seiði um nokkurt skeið '
4°C vatni til þess að þau siltVuð'
ust. Jafnframt leiðir hann að Þvl
líkur, aðskorturáviðlíka kælingu
muni skýring þess, að oftleg3
hafa sleppingar gönguseiða her-
lendis orðið árangurslausar-
Aðrir aðilar munu þó hata
tíundaðdæmi, þarsem þeirtelja-
að seiði hafi silfrast án ámóta
kælingar. Þetta atriði krefst Þvi
nánari kannana, og það sem
fyrst. Því verður að afla trúverð-
ugra svara við því, hvernig á
fara með seiði í hérlendum e/d'5'
stöðvum, þannig að öruggt sé aó
þau silfrist, og jafnframt á hsstþ
legu tímaskeiði fyrir sleppingar 1
fullsaltan sjó.