Ægir - 01.04.1987, Blaðsíða 26

210
ÆGIR
4/87
ísbrjóturinn Otto Schmidt hefur komiö til íslands nokkrum sinnum.
hefur átt sér stað undanfarna ára-
tugi í norðurhéruðum Sovétríkj-
anna, olíu- og gasvinnsla hefur
stóreflst eins og kunnugt er,
skógarhögg, námugröftur o.fl.
Miklar framkvæmdir hafa því
verið þar og fólki heldur fjölgað.
Vegir, járnbrautir og flugvellir
hafa verið gerðir, en auk þess
hefur verið lögð rík áhersla á að
bæta skipasamgöngur og gera
flutninga á sjó og í gegnum ísinn
arðbærari miðað við flutninga á
þurru landi eða flugleiðis.
í stuttri grein er ekki hægt að
lýsa rækilega siglingum Rússa um
Norður-íshaf. Helstu hafnir eru
Murmansk, Dudinka, Khatanga,
Tiksi og Pevek. ís er mjög breyti-
legur eftir hafsvæðum og stöðum
og frá ári til árs. Unnt hefur verið
að framlengja siglingatímann
upp í 4 mánuði. Hafísspár batna,
leikni eykst við stjórn ísbrjóta í
fararbroddi skipalesta og nútíma-
farmtækni gerir flutningana
áhættuminni fyrir vöruna.
Sovétríkin eiga allstóran
ísbrjótaflota og eru nokkrir þeirra
knúnir kjarnorku, þar með talinn
einn nýr frá síðasta vetri, „Ross-
iya", sem einkum verður beitt í
Kara-hafi milli Novaya Semlyaog
Severnaya Zemlya. „Rossiya" er
byggður í Sovétríkjunum, en ann-
ars eru margir ísbrjótar Rússa
smíðaðir í Finnlandi.
Sérstök skip eru smíðuð fyrir
flutninga í árósum stórfljótanna
og upp með þeim eins langt og
kleift er. Dýpt og ísmagn ræður
miklu um hve langt er fært upp
fljótin. Sérstaklega rammgerð
skip af svonefndri SA-15-gerð
hafa verið smíðuð undanfarin ár
í Finnlandi og þóttu þau valda
þáttaskilum í skipaflutningum á
Norður-íshafi.
Árið 1985 voru sextán ísbrjótar
yfir 10.000 tonn á „Norðurleið-
inni" norðan Rússlands og Síber-
íu. Níu þeirra voru vestanmegin
en sjö Kyrrahafsmegin. Fjöldi
skipa, sem eru á þessum slóðum
og sigla þar um mislangar leiðir,
er um 400 talsins. Ferðir árið
1985 voru um 650. Heildar-
fraktin það ár mun hafa verið um
það bil sex milljón tonn. Margs-
kyns vörur eru fluttar eins og
gefur að skilja, því að hér er um
að ræða flutninga til og frá og
milli gífurlegra landflæma.
Timbur er flutt burt, olíuleiðslur,
verkfæri o.m.fl. inn til hafna og
athafnasvæða.
Einstaka ferðir með vörur hata
nú þegar verið farnar milli Len-
ingrad við Eystrasalt, norður um
íshaf með vörur til Pevek
þaðan til Japan þeirra erinda a
sækja pípur í gasleiðslur
Norður-Síberíu. Einnig hafa skip
frá Murmansk sótt hveiti til Van
couver á vesturströnd Kanada-
Að loknum sex slíkum reynsU
ferðum milli Atlantshafsog Kyrraj
hafs var greint frá því, að mik'
tími og eldsneyti hefði sparas1'
þar sem Norður-íshafsleiðin ll.
Kyrrahafsins væri helmingi styttn
en leiðin um Atlantshaf og Pan
amaskurð.
Hafísinn er vissulega erfiðL
viðureignar enn þann dag í da8j
en síbætt tækni hefur komið^
skjalanna og opnar nú sma
saman leið sem hefur verið er
yfirferðar allt frá því er saens
skipið Vega fór norðurleiðin1
fyrst fyrir rúmum 100 árum
ísland verður í þjóðleið, miðJ‘,
vegu í „sundi" því sem ligSu.,
Norður-íshaf, - hafið sem
hjálmur Stefánsson kallaði n|C
eiginlega Miðjarðarhaf.
Höfundur er veðurfræðingur og to|
stöðumaður hafísdeildar Veðurs o
unnar.